Sửa đổi Luật Quản lý nợ công: Đơn giản hoá thủ tục, điều chỉnh cơ chế cấp phát và vay lại

Trình bày tờ trình của Chính phủ về dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung của 24/63 điều, trong đó, sửa đổi, bổ sung 17/63 điều, bãi bỏ một số quy định tại 5 điều và bổ sung quy định mới tại 5 điều. Theo đó, đã bám sát các quy định về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, hoàn chỉnh dự thảo Luật chia theo các nhóm nội dung.

Đẩy mạnh phân cấp, đơn giản hóa thủ tục

Dự thảo tập trung vào các nhóm nội dung lớn gồm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, gắn với việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; cắt giảm một số quy định, đơn giản hóa thủ tục và hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý nợ công.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trình bày tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công. Ảnh tư liệu.

Đáng chú ý, một số nội dung sửa đổi, hoàn thiện và bổ sung nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo điều kiện cho việc huy động vốn, để đảm bảo hài hòa quy định với Luật Điều ước quốc tế, tháo gỡ vướng mắc trong khâu đàm phán.

Chính phủ kiến nghị bổ sung quy định tại điểm a Khoản 2, theo đó mở rộng điều kiện được tiếp cận vốn vay ODA và vay ưu đãi đối với đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và một phần chi đầu tư.

"Để tạo điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp công lập khác chưa đáp ứng điều kiện được vay lại, nhưng có nhu cầu sử dụng hoặc thực hiện các chương trình, dự án theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ, Chính phủ kiến nghị bổ sung quy định điểm e (mới) tại khoản 2 Điều 36. Theo đó cơ quan chủ quản báo cáo về các trường hợp không đủ điều kiện vay lại để Chính phủ xem xét, cho phép được thực hiện theo cơ chế cấp phát" - tờ trình nêu rõ.

Bên cạnh đó, để tiếp tục thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền, tại khoản 8, 11, 19, 21 Điều 1 dự thảo Luật đã quy định trao quyền cho Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính trong một số nhiệm vụ về quản lý nợ, tăng cường sự chủ động và tự chịu trách nhiệm cho chính quyền địa phương trong việc quyết định, sử dụng ngân sách.

Dự kiến giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết tại Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, theo hướng đơn giản hóa thủ tục, phân cấp phân quyền tối đa trong phạm vi cho phép của Hiến pháp và pháp luật hiện hành.

Đồng thời, giao Bộ Tài chính chủ động điều hành, công bố tài liệu trình Kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm để đáp ứng yêu cầu công khai theo thông lệ quốc tế.

Về những nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, trên cơ sở tổng hợp đề xuất của nhiều địa phương về việc đơn giản hóa thủ tục cho vay lại, Chính phủ kiến nghị thay quy định về thẩm định bằng quy định Bộ Tài chính đánh giá việc đáp ứng các điều kiện được vay lại của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Tập trung vào vấn đề cấp bách, tháo gỡ vướng mắc thực tế

Trình bày tóm tắt báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với sự cần thiết xem xét sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng, tăng cường phân cấp, phân quyền và gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục; hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo điều kiện cho việc huy động vốn, đồng thời, tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc thực tế phát sinh.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi đề nghị làm rõ nhiều nội dung trong dự án Luật. Ảnh tư liệu.

Theo đánh giá của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, hồ sơ dự án Luật kèm theo Tờ trình của Chính phủ đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025. Tuy nhiên, do thời gian Chính phủ trình rất gấp, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát phạm vi sửa đổi, bổ sung tập trung vào các vấn đề cấp bách, cần thiết phải sửa đổi ngay để bảo đảm chất lượng của dự án Luật.

Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung nội dung của 23/63 Điều của Luật Quản lý nợ công hiện hành. Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, phạm vi đề xuất sửa đổi là khá rộng, đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát tập trung vào những vấn đề cấp bách, vướng mắc lớn để đề xuất sửa đổi, bổ sung.

Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất với quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Điều ước quốc tế, Luật Các tổ chức tín dụng và các văn bản liên quan. Đối với các nội dung chưa thực sự cần thiết, chưa được đánh giá tác động kỹ, cần tiếp tục nghiên cứu đề xuất khi sửa đổi toàn diện.

Dự thảo Luật sửa đổi toàn diện Điều 29 của Luật hiện hành về trình tự, thủ tục về vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài. Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất về chủ trương rà soát, sửa đổi, bổ sung để đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ vướng mắc nhằm khắc phục tình trạng chậm giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài trong thời gian qua. Tuy nhiên, đề nghị rà soát theo tinh thần Luật chỉ quy định các vấn đề “khung”, các nội dung chi tiết giao Chính phủ quy định...