Doanh nghiệp bảo hiểm chuyển dịch dòng vốn, đón sóng đầu tư xanh

PV: Trong bối cảnh nhu cầu vốn phát triển kinh tế ngày càng gia tăng, ông đánh giá như thế nào về vai trò của ngành bảo hiểm trong việc cung ứng dòng vốn trung và dài hạn, giúp GDP tăng trưởng bứt phá giai đoạn tới?

Ông Đặng Nguyễn Trường Tài: Hiện nhu cầu đầu tư trung dài hạn cho nền kinh tế ngày càng lớn, đặc biệt, khi cả nước hướng đến mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức cao trên 8% năm nay và cao hơn thập kỷ tới. Ngành bảo hiểm là một cấu phần quan trọng của thị trường vốn, đóng vai trò là nguồn cung ứng vốn trung và dài hạn ổn định cho nền kinh tế. Nguồn vốn này được hình thành từ dòng phí bảo hiểm ổn định, mang tính chất dài hạn, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư có chu kỳ dài, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thực.

Ông Đặng Nguyễn Trường Tài - Giám đốc Đầu tư Công ty TNHH MTV Quản lý Quỹ Dai-ichi Life Việt Nam (DFVN).

Với đặc thù sở hữu nguồn vốn dài hạn, các doanh nghiệp bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn vốn vào nền kinh tế thực thông qua ba hình thức đầu tư chủ yếu.

Thứ nhất, đầu tư trực tiếp. Đây là kênh quan trọng khi doanh nghiệp bảo hiểm trực tiếp tham gia vào các dự án hạ tầng trọng điểm, dự án năng lượng quy mô lớn bằng cách nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp hoặc trái phiếu dự án.

Hình thức này không chỉ đảm bảo lợi nhuận ổn định và dài hạn cho các doanh nghiệp bảo hiểm, mà còn góp phần cung cấp nguồn lực tài chính thiết yếu cho sự phát triển của các lĩnh vực kinh tế trụ cột.

Thứ hai, đầu tư gián tiếp thông qua trái phiếu Chính phủ. Đây là một kênh đầu tư an toàn, có tính ổn định cao. Thông qua việc mua trái phiếu Chính phủ, các doanh nghiệp bảo hiểm gián tiếp tài trợ cho ngân sách nhà nước, hỗ trợ thực hiện các dự án đầu tư công và phát triển hạ tầng, từ đó lan tỏa tác động tích cực đến toàn bộ nền kinh tế.

Thứ ba, đầu tư gián tiếp thông qua hệ thống ngân hàng. Cụ thể, các doanh nghiệp bảo hiểm tham gia mua trái phiếu cấp hai (Tier 2 bond) do các ngân hàng thương mại phát hành. Hình thức đầu tư này giúp tăng cường năng lực tài chính cho hệ thống ngân hàng, tạo điều kiện để các ngân hàng mở rộng tín dụng, thúc đẩy dòng vốn lưu thông tới doanh nghiệp và các thành phần khác trong nền kinh tế.

PV: Trong toàn ngành, cơ cấu danh mục đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm đang có sự thay đổi rõ nét trong những năm gần đây, với xu hướng dịch chuyển từ các tài sản an toàn sang các kênh đầu tư có lợi suất cao hơn. Ông đánh giá như thế nào về xu hướng này và những yếu tố chính đang chi phối quyết định đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm?

Ông Đặng Nguyễn Trường Tài: Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp bảo hiểm có xu hướng giảm tỷ trọng đầu tư vào trái phiếu Chính phủ và tăng mạnh phân bổ vốn vào trái phiếu doanh nghiệp. Để lý giải xu hướng này một cách toàn diện, cần xuất phát từ sự khác biệt cốt lõi giữa hai loại tài sản này.

Trái phiếu Chính phủ vốn được xem là công cụ đầu tư có độ an toàn cao, gần như tuyệt đối, với rủi ro tín dụng tiệm cận bằng không. Với kỳ hạn dài, thậm chí lên tới 30 năm và tính thanh khoản cao, loại tài sản này đóng vai trò trụ cột trong việc đáp ứng yêu cầu cân đối kỳ hạn (duration matching) và đảm bảo khả năng chi trả của các doanh nghiệp bảo hiểm. Tuy nhiên, mức lợi suất của trái phiếu Chính phủ thường ở mức thấp, khiến khả năng sinh lời cho danh mục đầu tư bị giới hạn.

Ngược lại, trái phiếu doanh nghiệp đem lại mức lợi suất hấp dẫn hơn, qua đó trở thành công cụ hiệu quả để tối ưu lợi suất cho danh mục đầu tư. Chính vì vậy, việc phân bổ tỷ trọng giữa hai loại trái phiếu đòi hỏi sự cân bằng giữa yêu cầu quản lý rủi ro kỳ hạn và mục tiêu tối đa hóa lợi suất sinh lời của danh mục.

Doanh nghiệp bảo hiểm chuyển dịch dòng vốn, đón sóng đầu tư xanh. Ảnh: T.L.

PV: Việc mở rộng đầu tư ra ngoài trái phiếu Chính phủ mang lại cơ hội lợi suất nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, đâu là những nguyên tắc quản trị rủi ro được các doanh nghiệp chú trọng, thưa ông?

Ông Đặng Nguyễn Trường Tài: Trong quá trình xây dựng danh mục đầu tư, quản trị rủi ro luôn được các doanh nghiệp bảo hiểm đặt lên hàng đầu. Do đó, xu hướng hiện nay là phần lớn các doanh nghiệp bảo hiểm ưu tiên lựa chọn đầu tư vào các trái phiếu doanh nghiệp có mức độ tín nhiệm cao, như trái phiếu được bảo lãnh thanh toán, có tài sản đảm bảo hoặc do các ngân hàng thương mại lớn, với tình hình tài chính lành mạnh.

Sau 18 năm hình thành và phát triển, tổng vốn đầu tư của Dai-ichi Life Việt Nam tăng 53 lần, đạt trên 54 nghìn tỷ đồng cuối năm 2024. Trong đó, trên 80% danh mục đầu tư là trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu Chính phủ, tuy nhiên, xu hướng chuyển dịch cơ cấu đầu tư cũng diễn ra rõ nét.

Chúng tôi quan sát thấy đang có xu hướng giảm dần sự phụ thuộc vào tài sản an toàn như trái phiếu Chính phủ và tăng tỷ trọng vào các kênh có lợi suất cao hơn như trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu niêm yết. Trong khi đó, tỷ trọng tiền gửi duy trì ổn định, nhằm đảm bảo tính an toàn và linh hoạt về thanh khoản.

Đặc biệt, trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công và thúc đẩy chuyển dịch sang mô hình kinh tế xanh, các doanh nghiệp bảo hiểm được kỳ vọng sẽ đóng góp nhiều hơn vào các lĩnh vực như: hạ tầng giao thông, năng lượng tái tạo, đô thị thông minh và các tài sản gắn liền với tiêu chí tăng trưởng xanh, bao gồm cả trái phiếu dự án trong những lĩnh vực này.

PV: Xin cảm ơn ông!