Theo các chuyên gia, quá trình đô thị hóa cùng sự tăng trưởng kinh tế và gia tăng dân số khiến lượng rác thải không ngừng tăng cao mỗi ngày. Trong đó, tính riêng 5 thành phố lớn tại Việt Nam, tuy chỉ chiếm 35% dân số cả nước nhưng lượng rác thải rắn chiếm đến 70% tổng lượng rác thải toàn quốc.
Tại Hà Nội, khoảng 70 - 80% các chất thải rắn trên địa bàn thành phố Hà Nội sau khi thu gom được vận chuyển đến bãi rác Nam Sơn (Sóc Sơn) để chôn lấp. Hiện nay, bãi rác có tổng diện tích khoảng 84 ha đang quá tải và ô nhiễm nghiêm trọng. Việc đốt và chôn lấp rác cũng phát thải các khí metan, carbondioxide, nitơ... gây ô nhiễm không khí. Ngoài ra, nước rỉ rác tại các bãi chôn lấp cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất khi chứa hàm lượng các chất hữu cơ, nitơ, lưu huỳnh cao.
 |
| Người dân thực hiện xử lý, ủ rác thải hữu cơ thành phân bón tại nhà. Ảnh: Live&Learn |
Tháng 2/2021, với sự phối hợp của Tổ chức Live&Learn, huyện Đông Anh (Hà Nội) bắt đầu triển khai chương trình Giảm rác thải tại cộng đồng tại 3 xã thí điểm Liên Hà, Dục Tú, Việt Hùng.
Là những người đi đầu trong phân loại và xử lý rác tại nhà, các thành viên nhóm nòng cốt tại các xã đã tích cực triển khai phân loại và xử lý rác tại nhà. Sau đó, họ sẵn sàng chia sẻ cách làm và kinh nghiệm cho các hộ gia đình khác trong thôn và xã để mọi người trong các thôn học tập nhau và bắt đầu tự phân loại và mang rác hữu cơ ủ thành phân bón.
Số người tự phân loại và xử lý rác tại nhà tại các thôn xã liên tục tăng lên, mọi người đều coi việc làm này như một thói quen không thể thiếu trong cuộc sống sinh hoạt thường nhật. Tính đến quý I/2022, trên địa bàn huyện Đông Anh đã có 24 xã, thị trấn, với hơn 10.000 hộ gia đình tham gia thực hiện chương trình thu gom, phân loại và xử lý rác tại nhà.
Theo đó, rác nhà bếp sau khi phân loại được tái sử dụng làm phân bón cho cây trồng, trong khi rác tái chế giá trị cao được thu gom riêng và gửi bán cho hệ thống đồng nát tại địa phương. Kết quả kiểm kê cho thấy, nếu tự thực hiện phân loại và ủ rác hữu cơ tại nhà, lượng rác phải chuyển đến bãi chôn lấp hoặc mang đi đốt bỏ sẽ giảm trên 50%. Hiện nay, Tổ chức Live&Learn tiếp tục phối hợp cùng UBND huyện Đông Anh đang lập kế hoạch giảm rác cho năm 2022, trong đó huyện vẫn tiếp tục duy trì mô hình xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình, đồng thời triển khai các hoạt động thu gom và xử lý nhóm rác tái chế.
