Kinh nghiệm phục hồi sau thiên tai

Khắc phục được khoảng trống thời gian khi phân bổ nguồn lực

Tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ NN&PTNT) cho biết, bão số 3 (bão Yagi) và hoàn lưu mưa sau bão là đợt thiên tai nghiêm trọng, khốc liệt nhất trong nhiều năm qua ở Bắc bộ; xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm; tác động, ảnh hưởng nặng nề đến hầu hết các hoạt động kinh tế xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển đến đồng bằng, trung du và miền núi.

Bão Yagi và mưa lũ sau bão đã làm 345 người chết, mất tích; 2.041 người bị thương; 5.647 nhà bị sập đổ, 256.923 nhà bị hư hại, tốc mái; 281.153ha lúa, hoa màu bị thiệt hại; 46.614 con gia súc, 4,8 triệu con gia cầm bị chết, cuốn trôi; 805 sự cố đê điều; 2.524 công trình thủy lợi bị hư hại, sự cố; 194 tàu, thuyền, 18.220 lồng bè; 82.678ha diện tích nuôi trồng thủy sản bị ảnh hưởng, thiệt hại; 548km đường giao thông bị sạt lở, hư hỏng, ách tắc với khối lượng sạt lở trên 15 triệu m3. Ước tính tổng thiệt hại về kinh tế trên 83.746 tỷ đồng, trong đó thiệt hại về nông nghiệp ước tính 38.086 tỷ đồng (chiếm 45% tổng thiệt hại về kinh tế).

Ở góc độ địa phương, ông Nguyễn Thế Phước - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Yên Bái cũng nhấn mạnh, ảnh hưởng từ bão Yagi khiến Yên Bái hứng chịu mưa lớn, lũ quét, sạt lở. Tổng thiệt hại ước tính gần 6.000 tỷ đồng. Do đó, diễn đàn hôm nay là cơ hội quan trọng cho người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, cơ quan quản lý cùng ngồi lại với nhau, tìm ra hướng đi.

Chia sẻ về công tác khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ sau bão, ông Nguyễn Văn Hải - Trưởng phòng Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai cho biết thêm, Bộ NN&PTNT đang xây dựng dự thảo về Nghị định thay thế Nghị định 02 về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh theo mong muốn của địa phương và tình hình thực tế về nâng mức hỗ trợ. Ông Nguyễn Văn Hải nhấn mạnh, nguồn lực từ trung ương đến địa phương đã hỗ trợ khẩn cấp kịp thời nhằm khắc phục các hậu quả.

Qua cơn bão số 3, có thể thấy sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan, trong đó có Bộ NN&PTNT về chỉ đạo công tác phục hồi sản xuất nông nghiệp. Trong đó, lực lượng khuyến nông các địa phương tích cực phối hợp để hỗ trợ bà con với phương châm “nước rút đến đâu, phục hồi đến đó”, bên cạnh huy động về kinh phí, còn hỗ trợ giống, hóa chất… kịp thời để xử lý nhanh tình hình.

Ngoài ra, Bộ NN&PTNT là cơ quan đầu mối đã phối hợp với Bộ Ngoại giao kịp thời huy động và tiếp nhận nguồn lực quốc tế, với những chuyến bay xuyên đêm đến các địa phương chịu thiên tai để phân bổ viện trợ. “Sau Bão số 3, chúng ta đã khắc phục được khoảng trống thời gian khi phân bổ và tiếp nhận các hàng thiết yếu đến người dân” - ông Hải cho biết.

Người dân tỉnh Yên Bái chủ động ứng phó với mưa bão. Ảnh: TL

Chia sẻ về bài học sau Bão số 3, đại diện Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai cho rằng, khi có thông tin về dự báo bão mạnh, cần có sự rà soát đối với các tỉnh, trong đó có các tỉnh miền núi, biên giới, nơi có tình huống về chia cắt giao thông, gây khó khăn cho liên lạc, khắc phục hậu quả thiên tai.

Không những vậy, cần huy động nguồn lực từ trung ương đến địa phương, cộng đồng trong và ngoài nước vào cuộc, trong đó có phục hồi về nông nghiệp. Phục hồi sản xuất cần gắn với sinh kế và phát triển cộng đồng. Ngoài ra, khối lượng thiệt hại về nông nghiệp công nghệ cao và các sản phẩm giá trị lớn nên cần có giải pháp đảm bảo an toàn trước thiên tai trong thời gian tới.

Ông Hải kiến nghị, trong thời gian tới cần kiện toàn bộ máy nhằm bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai được vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, kịp thời hơn và kế thừa, phát huy những điểm mạnh của tổ chức hiện có trong công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành. Bên cạnh đó cần rà soát, tổng hợp các dự án bố trí ổn định dân cư cấp bách do các địa phương đề xuất, rà soát, cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi ở các vùng, các địa phương theo hướng thuận thiên, hiệu quả, bền vững hơn, an toàn trước thiên tai; xây dựng phương án phòng, chống thiên tai được thực hiện theo phương châm bốn tại chỗ…

Khắc phục khoảng trống thời gian trong phân bổ viện trợ khẩn cấp

Ông Nguyễn Văn Vương - Trưởng phòng Cây lương thực, cây thực phẩm (Cục Trồng trọt) chia sẻ, năm 2025 tiếp tục được dự báo là có những biến động thời tiết bất thường, ảnh hưởng đến sản xuất trồng trọt. Hơn nữa, các thị trường nhập khẩu vẫn đang tăng cường các hàng rào kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu. Vì vậy, trong năm 2025, các tỉnh phía Bắc cần chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất nông nghiệp dựa trên tình hình thời tiết khí hậu, cơ cấu mùa vụ, vật tư nông nghiệp và nguồn nước.

“Các tỉnh cần tập trung vào khôi phục sản xuất lúa và nâng cao sản lượng. Dự kiến, diện tích sản xuất lúa năm 2025 đạt khoảng 2.205 nghìn ha, giảm 23 nghìn ha so với năm 2024. Năng suất lúa dự kiến đạt 58,8 tạ/ha, tăng 1,5 tạ/ha, với sản lượng đạt 12,96 triệu tấn, tăng 194 nghìn tấn so với năm 2024. Các địa phương cần chuẩn bị nguồn giống dự phòng và vật tư nông nghiệp để kịp thời ứng phó với thiên tai, đảm bảo duy trì sản xuất trồng trọt ổn định cho bà con nông dân” - ông Vương cho biết./.