| ACB duy trì kinh doanh vàng miếng cũ, để ngỏ khả năng tái khởi động sản xuất Thị trường vàng đứng trước ngã rẽ lớn Từ ngày 10/10, thị trường vàng chính thức vận hành theo cơ chế mới |
Trong báo cáo tâm điểm ngành ngân hàng mới công bố, nhóm phân tích của Công ty Cổ phần FiinRatings đánh giá, thu nhập ngoài lãi toàn ngành tăng lên khoảng 23% tổng thu nhập hoạt động (TOI) trong nửa đầu năm 2025 (so với con số khoảng 22% năm 2024), nhờ giao dịch ngoại hối và vàng tăng mạnh, trong khi thu nhập từ phí dịch vụ duy trì ổn định.
Thêm quyền nhập vàng, tăng mạnh tiền gửi CASA
Cũng theo nhóm phân tích FiinRatings, việc cải cách thị trường vàng miếng thông qua Nghị định 232/2025/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP) có hiệu lực từ ngày 10/10 hướng đến tăng nguồn cung và minh bạch thị trường và giúp mở rộng quyền sản xuất, cũng như nhập khẩu vàng miếng cho các ngân hàng và doanh nghiệp được cấp phép dưới sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước.
 |
| Nguồn: FiinRatings. |
| Ngân hàng "trúng đậm" khi thu nhập ngoại hối và vàng tăng 42% Theo FiinRatings, thu nhập từ ngoại hối và vàng tăng mạnh giai đoạn 2024 đến nửa đầu năm 2025, với mức tăng 18% so với cả năm 2023 và 42% so với cùng kỳ, nhờ biến động tỷ giá VND và chênh lệch giá vàng trong nước - quốc tế mở rộng, kéo theo can thiệp của Ngân hàng Nhà nước. Các ngân hàng quốc doanh có thương hiệu và vị thế vững chắc hưởng lợi nhiều nhất. |
Trong đó, ưu tiên các tổ chức có giấy phép và vốn điều lệ lớn trên 50.000 tỷ đồng như các ngân hàng quốc doanh, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu.
Cũng theo Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tính đến hết tháng 6/2025 có 8 ngân hàng thương mại thỏa mãn điều kiện về vốn điều lệ bao gồm BIDV, Vietinbank, Vietcombank, Agribank, MB, Techcombank, VPBank và ACB.
"Tuy nhiên, chúng tôi đánh giá rằng hoạt động này có thể không thực sự hấp dẫn đối với các ngân hàng, chủ yếu vì biên lợi nhuận thấp (biên gộp bình quân dưới 5%), rủi ro thị trường cao và không phù hợp với mô hình kinh doanh cốt lõi của ngân hàng thương mại" - nhóm phân tích từ VDSC nhận định.
Thay vào đó, các ngân hàng lại hưởng lợi về tiền gửi không kỳ hạn (CASA). Theo phân tích của VDSC, Nghị định này quy định việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện qua tài khoản ngân hàng.
Quy định này nhằm tăng tính minh bạch cho thị trường vàng, chống rửa tiền và đồng thời tích hợp chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng vào hệ thống tài chính ngân hàng khi chuyển dòng tiền mặt thanh toán các giao dịch vàng trước đây sang kênh ngân hàng.
"Với giá trị giao dịch vàng miếng năm 2024 trên thị trường chính thức ước đạt 4 tỷ USD theo số liệu khối lượng của Hội đồng vàng thế giới, chúng tôi kỳ vọng quy định này có thể giúp bổ sung tiền gửi CASA với giá trị ước tính hàng tỷ USD cho hệ thống ngân hàng từ các giao dịch vàng, chưa kể doanh thu phí giao dịch liên quan" - VDSC đánh giá.
Các ngân hàng dẫn đầu về thị phần tiền gửi như: nhóm Big 4 ngân hàng quốc doanh (chiếm 54% thị phần năm 2024) và Big 4 ngân hàng thương mại (MB, VPBank, Techcombank, ACB chiếm 22% thị phần 2024) sẽ được hưởng lợi từ việc gia tăng nguồn tiền CASA này.
Kỳ vọng huy động vàng trong dân qua sàn giao dịch tập trung
Đáng chú ý, điểm tiếp theo liên quan đến tiến trình cải cách thị trường vàng là kế hoạch thành lập sàn giao dịch vàng tập trung khi hồi tháng 5/2025, Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu về điều này. Đến nay, dự án đang trong giai đoạn nghiên cứu và chuẩn bị.
 |
| Ngân hàng “thắng đậm” nhờ vàng, sắp đón dòng CASA tỷ USD sau cải cách. Ảnh minh hoạ. |
Ngân hàng Nhà nước đang cân nhắc ba mô hình, đó là sàn vàng quốc gia độc lập, tích hợp vào sàn hàng hóa hiện có, hoặc gắn với Trung tâm Tài chính quốc tế như tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng.
| "Nhìn chung, chúng tôi kỳ vọng việc thành lập sàn vàng tập trung sẽ giúp huy động được lượng vàng lớn trong dân vào lưu thông trong hệ thống ngân hàng, thay vì giao dịch phi tập trung qua các công ty vàng, bạc đá quý như hiện nay, từ đó, cho phép các ngân hàng mở rộng cho vay sản xuất và đầu tư, góp phần thúc đẩy GDP. Rõ ràng, điều này sẽ giúp làm gia tăng CASA và phí dịch vụ liên quan giao dịch vàng" - VDSC nhận định. |
Nhóm phân tích VDSC cho rằng, nhiều khả năng sàn vàng hoạt động theo mô hình tập trung dưới sự quản lý của cơ quan Nhà nước, gần giống mô hình của Trung Quốc.
Trong mô hình này, các ngân hàng thương mại có thể đóng vai trò là trung gian giao dịch, nhà cung cấp dịch vụ tài chính liên quan đến vàng như: tài khoản vàng, nền tảng giao dịch trực tuyến, sản phẩm phái sinh.
VDSC kỳ vọng 8 ngân hàng thương mại lớn nhất của hệ thống đủ điều kiện nhập khẩu nguyên liệu vàng, sản xuất vàng miếng nêu trên có lợi thế hơn trong việc sớm được triển khai nền tảng giao dịch trung gian nhờ khả năng tự chủ về nguồn vàng vật chất để hỗ trợ thanh toán hoặc lưu ký vàng trên sàn giao dịch vàng tập trung.
Bởi giá trị giao dịch vàng miếng ước tính theo dữ liệu khối lượng của Hội đồng vàng thế giới đạt 4 tỷ USD, chưa kể khả năng tăng tính thanh khoản và lưu thông trong nền kinh tế sau khi sàn vàng tập trung được thành lập./.
