Nóng bỏng cuộc chiến chống tội phạm ma túy
Ma túy cất giấu tinh vi trong lon nước táo được Hải quan Hà Nội phối hợp với lực lượng chức năng bắt giữ mới đây. Ảnh: Hải quan Hà Nội

Số lượng ngày càng lớn

Những ngày cuối tháng 6 vừa qua, dư luận “rúng động” khi Hải quan Hà Nội công bố vừa chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan phá chuyên án ma túy “khủng” với số lượng tang vật lên tới 179 kg - lớn nhất từ trước đến nay.

Thủ đoạn cất giấu ma túy tinh vi

Năm 2024, bên cạnh phương thức, thủ đoạn giấu ma túy thông thường, các đối tượng còn giấu ma túy trong các túi nilon đóng trong thùng carton, giấu trong linh kiện máy móc, thiết bị, đồ gia dụng... khó bị phát hiện thông qua soi chiếu. Thời gian gần đây, các đối tượng đã thay đổi thủ đoạn cất giấu ma túy trong các hộp kim loại, hộp nhựa, lon đồ uống đóng hộp, tượng gỗ, tấm thạch cao... rồi hàn lại, đóng nhãn xung quanh như mới, rất khó phát hiện.

Theo cơ quan hải quan công bố, từ thời điểm dự báo có nghi vấn, lực lượng chức năng đã lập chuyên án và bất ngờ kiểm tra trọng điểm một số lô hàng từ Đức về Việt Nam. Quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện 1 lô hàng trong đó có các kiện hàng nghi chứa chất ma túy. Lô hàng nghi ma túy được chia ra và vận chuyển về nhiều địa chỉ tại Hà Nội, Hải Phòng. Tuy nhiên, qua xác minh, các địa chỉ nhận hàng đều là giả. Ngay sau đó, bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng chức năng đã truy vết toàn bộ đối tượng nhận hàng tại Việt Nam.

Sau nhiều ngày rà soát, xác minh, 4 đối tượng đã bị bắt giữ. Tang vật thu giữ có 450/1.440 hộp “nước táo xay” bằng kim loại giấu các viên nén màu xám bên trong. Giám định sơ bộ xác định, các viên nén trên là ma túy tổng hợp dạng thuốc lắc, tổng khối lượng gần 179 kg. Trong số đối tượng bị bắt, có đối tượng chuyên vận chuyển thuê, có đối tượng chuyên đi giao nhận, có đối tượng được thuê để giám sát các đối tượng còn lại. Chuyên án này vẫn đang được điều tra mở rộng, tổ chức truy bắt các đối tượng khác có liên quan.

Thành công của chuyên án nói trên là 1 trong số 5 chuyên án lớn bên cạnh 43 vụ vận chuyển trái phép ma túy do Cục Hải quan Hà Nội phát hiện, đấu tranh nửa năm qua. Số lượng tang vật Hải quan Hà Nội thu giữ lên tới 539 kg ma túy các loại. Theo ông Hoàng Quốc Quang - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội, những con số trên thể hiện hiệu quả của sự quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và phòng chống ma túy mà đơn vị đã triển khai để ứng phó với những diễn biến phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, khó lường của tội phạm ma túy trên địa bàn.

Không chỉ Hà Nội, 6 tháng đầu năm 2024, Hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng đã phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn phát hiện 12 vụ vi phạm về ma túy, thu giữ hơn 20kg ma túy và tiền chất ma tuý các loại và bắt giữ 3 đối tượng vi phạm. Hải quan Nghệ An đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ 15 vụ với 18 đối tượng vận chuyển, buôn bán chất ma túy; thu giữ 6,02 gram heroin; 233,425 gram ketamin và hơn 3,1 kg methamphetamine….

Đấy mạnh hiệu quả phối hợp

Thống kê đấu tranh của các địa phương cho thấy tình hình hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Theo Tổng cục Hải quan, đường hàng không và đường biển vẫn là hai tuyến trọng điểm. Hoạt động của các băng nhóm, đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia lợi dụng chủ trương ưu đãi, thu hút đầu tư, hoạt động thương mại tìm cách thành lập doanh nghiệp ở Việt Nam để vận chuyển phương tiện, thiết bị, nguyên liệu, thuê kho bãi… phục vụ hoạt động sản xuất, vận chuyển trái phép ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam và tiếp tục đưa đi nước thứ ba tiêu thụ, biến Việt Nam trở thành điểm trung chuyển mới. Bên cạnh đó, tiền chất nhập khẩu cũng tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng, sử dụng điều chế, sản xuất trái phép ma túy.

Trong 6 tháng đầu năm 2024 toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 183 vụ/216 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 69 vụ. Tổng lượng ma túy các loại bị thu giữ khoảng 1,0270 tấn ma túy các loại, cụ thể: 160 gram thuốc phiện; 191,1 kg cần sa; 62,4 kg heroin; 1,66 gram cocain; 76,1 kg và 900 viên ketamine; 571 kg và 6 viên ma túy tổng hợp; 379,8 kg, 220 viên và 50,5 ml dạng ma túy khác.

Ông Nguyễn Hùng Anh - Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) chia sẻ, ngành Hải quan nhận thức rõ yêu cầu về việc tiếp tục nỗ lực, chủ động, đẩy mạnh triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác tham mưu và trực tiếp đấu tranh phòng, chống ma túy và kiểm soát tiền chất.

Cụ thể, cơ quan hải quan tiếp tục tăng cường tập trung, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn ngành, đặc biệt là lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy. Bên cạnh đó, khai thác tối đa nguồn lực hỗ trợ từ bên ngoài trong khuôn khổ các cơ chế, quan hệ phối hợp, hợp tác với các lực lượng chức năng, bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế nhằm thúc đẩy hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong tất cả các khâu, các tuyến và địa bàn.

Đồng thời, đẩy mạnh hiệu quả phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng và lực lượng chuyên trách. Trong địa bàn hoạt động hải quan, cơ quan hải quan thực hiện vai trò chủ trì; ngoài địa bàn, cơ quan hải quan phối hợp với các lực lượng, bộ, ngành, nòng cốt là lực lượng công an. Ngoài ra, ngành Hải quan thống nhất, quyết tâm triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp mang tính toàn diện; đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn đào tạo nghiệp vụ nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng, kiến thức về pháp luật và nghiệp vụ phòng, chống ma túy trong lĩnh vực hải quan; tiếp tục tham gia, thể hiện vai trò thành viên tích cực trong các dự án hợp tác quốc tế phạm vi khu vực và toàn cầu về phòng, chống ma túy.

Đối mặt nhiều khó khăn khi đấu tranh với tội phạm ma túy

Việc ngăn chặn có hiệu quả các đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy từ nước ngoài về Việt Nam chỉ thực sự thành công khi bắt giữ được tang vật ma túy và đối tượng. Để làm được điều này, cần có sự hợp tác hiệp đồng tác chiến chặt chẽ của các lực lượng chức năng.

Quá trình tham gia chuyên án, lực lượng hải quan đã tăng cường thu thập, phân tích, đánh giá thông tin, tài liệu liên quan đến đường dây tội phạm này và triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ theo quy định trong quá trình triển khai chuyên án và tổ chức phá án.

Cùng với đó, lực lượng hải quan và công an đã chủ động phối hợp chặt chẽ ngay từ giai đoạn trao đổi, xác minh thông tin; xây dựng kế hoạch, xác lập chuyên án; sử dụng các biện pháp nghiệp vụ để nhanh chóng, kịp thời bóc gỡ đường dây, ổ nhóm của các đối tượng phạm tội về ma túy.

Đấu tranh với tội phạm ma túy, lực lượng hải quan phải đối mặt nhiều khó khăn, thách thức như: việc mua bán và gửi hàng qua phương thức điện tử rất dễ dàng, trong khi ma túy mua bán không trả tiền trước, các đối tượng có thể theo dõi được thời gian vận chuyển cũng như thời gian thông quan kiện hàng đã gửi. Nếu hàng về đến Việt Nam nhưng quá thời gian mà chưa được thông quan đối tượng sẽ bỏ hàng.

Hoặc, tội phạm cất giấu ma túy trong các lô hàng vận chuyển đường biển khó kiểm tra như hàng đông lạnh, nước tẩy rửa, thức ăn gia súc, đồ gỗ, hàng nông sản, hạt nhựa, máy móc, đá granit xuất khẩu… trong khi, hiện tượng các đối tượng lợi dụng tuyến đường biển để mua bán, vận chuyển ma túy ngày càng gia tăng.

Ngoài ra, ngày càng xuất hiện nhiều loại ma túy tổng hợp mới, một số loại chưa được cập nhật trong dữ liệu của thiết bị phát hiện ma túy và chưa có trong danh mục kiểm soát tại các văn bản quy định pháp luật./.