Phố Wall lo ngại khoản nợ ngày càng tăng của Mỹ

Lợi suất trái phiếu dài hạn của Mỹ đạt mức cao nhất trong 16 năm vào ngày 18/10. Lợi suất cao hơn khiến việc vay mượn trở nên đắt đỏ hơn đối với các công ty và hộ gia đình. Ảnh: Reuters

Lo ngại về nợ đã đẩy lợi suất trái phiếu lên cao

Lợi suất trái phiếu kho bạc tăng cao trong thời gian gần đây do những lo ngại về tương lai tài chính của nước Mỹ đã khiến các nhà hoạch định chính sách cân nhắc việc hoãn kế hoạch tăng lãi suất một lần nữa. Những lo lắng ở Phố Wall về tình trạng thắt chặt ngân sách của Mỹ cũng gây ra rủi ro cho cả hai bên trong nhiệm vụ kép của ngân hàng trung ương.

Sự lo lắng về thâm hụt ngân sách và nợ gây áp lực lên lãi suất dài hạn, đe dọa làm chậm tốc độ tăng trưởng và đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao. Đồng thời, cũng châm ngòi cho lạm phát cao hơn, đặc biệt nếu FED bị coi là hạ thấp mục tiêu ổn định giá cả nhằm hạn chế chi phí đi vay của chính phủ liên bang.

Cựu Thống đốc FED Kevin Warsh - người từng là cố vấn cho Tổng thống George W. Bush, từ năm 2002 đến năm 2006, cho biết: “Chúng ta đang chứng kiến khởi đầu của sự thay đổi chế độ trong cách các nhà đầu tư nhìn nhận về sự bền vững tài chính của nước Mỹ”.

Chắc chắn có những tác động khác đằng sau sự sụt giảm giá trái phiếu đã đẩy lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm chuẩn lên 4,83% vào đầu tuần, từ mức thấp nhất của năm nay là 3,31% vào ngày 6/4. Trong đó, nổi lên vấn đề về khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ trước chiến dịch thắt chặt tín dụng mạnh mẽ nhất của FED trong nhiều thập kỷ.

Chủ tịch FED Jerome Powell sẽ cân nhắc quan điểm của mình khi xuất hiện trước Câu lạc bộ Kinh tế New York vào ngày 19/10. Các nhà đầu tư kỳ vọng ông sẽ ngầm ủng hộ sự đồng thuận đang nổi lên giữa các nhà hoạch định chính sách rằng lãi suất cao hơn sẽ mang lại cho họ cơ hội giữ chính sách ổn định trong cuộc họp sắp tới diễn ra từ ngày 31/10 đến ngày 1/11. Nhưng với việc lạm phát vẫn tăng nhanh hơn mục tiêu 2% của FED, ông Powell có thể sẽ giữ nguyên khả năng tăng lãi suất vào cuối năm nay.

Julia Coronado - người sáng lập MacroPolicy Perspectives LLC và cựu chuyên gia kinh tế của FED cho biết: “Mối đe dọa về một đợt tăng lãi suất khác sẽ vẫn còn với chúng tôi chừng nào chúng ta vẫn tiếp cận lạm phát từ mức cao hơn nhiều so với mục tiêu của họ”.

Cựu Phó Chủ tịch FED Donald Kohn cho rằng, nhìn chung ông Powell và các quan chức khác nên lên tiếng về tác động của chính sách tài khóa đối với nền kinh tế, lãi suất và ngân hàng trung ương. “Sẽ hữu ích cho các cuộc thảo luận về kinh tế trong nước nếu ít nhất họ nói về những hậu quả đối với chính sách tiền tệ và nền kinh tế” – ông Kohn, hiện là thành viên cấp cao tại Viện Brookings cho biết.

Cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ Mark Sobel, hiện là Chủ tịch Diễn đàn tổ chức tài chính và tiền tệ chính thức, một tổ chức nghiên cứu, thì thẳng thắn hơn khi cho rằng, các quan chức FED cần phải cảnh báo công chúng về tác động có hại có thể xảy ra do sự hoang phí của Mỹ đối với thị trường và nền kinh tế.

Những lo lắng khác

Các nhà đầu tư cho rằng, ngân sách liên bang đang trên con đường nợ nần chồng chất không bền vững, sự kết hợp của các sự kiện gần đây đã đẩy những mối lo ngại đó lên hàng đầu.

Khoản nợ 33,5 nghìn tỷ USD của chính phủ Mỹ khiến nhà đầu tư lo lắng và gây áp lực lên chính sách của FED. Ảnh: Reuters

Vào tháng 8, Fitch Ratings Inc. đã tước xếp hạng tín dụng AAA hàng đầu của Mỹ trong khi Bộ Tài chính công bố yêu cầu vay hàng quý lớn hơn dự kiến. Một ước tính vào tuần trước từ Văn phòng ngân sách Quốc hội cho biết, thâm hụt ngân sách đã tăng hơn 20% trong năm tài chính vừa kết thúc, lên tới 1,7 nghìn tỷ USD, càng làm tăng thêm sự bất an.

Thống đốc FED Christopher Waller cho biết vào ngày 11/10 tại Hội nghị thượng đỉnh E2 ở Park City, Utah: “Thật khó để tin rằng đây là một chính sách bền vững trong tương lai”.

Các quan chức chính quyền nhấn mạnh, Tổng thống Joe Biden cam kết giảm thâm hụt ngân sách và họ cho rằng các sáng kiến ​​của ông nhằm tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng công cộng và thúc đẩy đầu tư tư nhân để chống biến đổi khí hậu sẽ giúp ích cho nền kinh tế về lâu dài.

Không chỉ nguồn cung trái phiếu kho bạc ngày càng tăng mới khiến các nhà đầu tư lo sợ cùng với suy yếu nhu cầu, nhiều nhà đầu tư lo ngại hai chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ là Trung Quốc và Nhật Bản sẽ giảm quy mô mua vào.

Bản thân FED cũng đã cắt giảm lượng trái phiếu nắm giữ khi thắt chặt định lượng, và các quan chức đã báo hiệu rằng họ sẽ tiếp tục làm như vậy ngay cả sau khi bắt đầu cắt giảm lãi suất dự kiến ​​vào năm tới. Coronado - cựu chuyên gia kinh tế của FED, cho biết: “Yêu cầu rất cao” đối với việc FED đi theo con đường đó.

Cựu Giám đốc CBO Douglas Holtz-Eakin, người đã cố vấn cho cựu Tổng thống George W. Bush khi ông còn đương chức, cho biết sự gia tăng lợi suất đang đe dọa làm cho triển vọng tài chính không ổn định trở nên tồi tệ hơn .

Holtz-Eakin - Chủ tịch Diễn đàn hành động Mỹ, cho biết: “Chúng tôi có một ngân sách siêu nhạy cảm với lãi suất. Nếu thị trường trái phiếu bắt đầu giải mã chính xác hơn tình hình tài chính hiệu quả của nước Mỹ thì chúng ta sẽ gặp rắc rối”.

Cựu Thống đốc FED Kevin Warsh cũng đồng ý với quan điểm này. “Thật khó để có chính sách tiền tệ hợp lý nếu không có chính sách tài khóa hợp lý, và chính sách tài khóa của Mỹ rõ ràng là không lành mạnh” - ông Warsh nói khi đến thăm Viện Hoover.