Quản trị các rủi ro liên quan tới AI trong lĩnh vực dịch vụ tài chính

Sử dụng AI trong lĩnh vực thuế, hải quan góp phần quản lý rủi ro, chống gian lận thuế... được tốt hơn. Ảnh: tư liệu

Nhiều rủi ro công nghệ phát sinh từ việc áp dụng GenAI

Theo báo cáo mới công bố của Deloitte, trong 12 tháng qua, lĩnh vực phát triển AI đã có nhiều đột phá lớn như việc các công nghệ GenAI (AI tạo sinh) đã phổ biến hơn, thông qua các công cụ như Chat GPT của OpenAI và Bard AI của Google. Cùng với đó, ngành dịch vụ tài chính đang trải qua thời kỳ thay đổi và gián đoạn sâu sắc. GenAI đang thay đổi cách thức cung cấp dịch vụ, nhưng cũng như bất kỳ thay đổi nào, mối quan tâm về mặt pháp lý và giám sát đối với AI vẫn đang gia tăng. Các công ty tài chính hiện đang phải đối mặt với những rủi ro mới và ngày càng trầm trọng hơn như công tác quản trị, trách nhiệm giải trình và bảo vệ dữ liệu trong chu kỳ ứng dụng AI, cũng như các rủi ro pháp lý và rủi ro chiến lược.

Báo cáo của Deloitte cho thấy, những rủi ro phổ biến mà các cơ quan quản lý tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã giải quyết dựa trên các nguyên tắc về quy định liên quan AI nhanh chóng trở nên nghiêm trọng hơn. Đó là tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, tính công bằng, phát triển lành mạnh, quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu. Cùng với đó là quan ngại với những thành kiến tiềm ẩn và quyền sở hữu trí tuệ tiếp tục đặt ra cho các cơ quan quản lý bài toán phải cân bằng lợi ích giữa việc đổi mới công nghệ và việc đảm bảo an toàn của người dùng.

Theo ông Wong Nai Seng - lãnh đạo phụ trách Quy định chiến lược tại Deloitte Đông Nam Á, các công nghệ AI như GenAI mang lại tiềm năng lớn giúp gia tăng hiệu suất và đẩy nhanh tốc độ số hóa trong ngành dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, những rủi ro phát sinh từ việc sử dụng công nghệ vẫn cần được đặc biệt lưu ý, với mức độ ưu tiên cao. Ông cho biết, khi hành lang pháp lý liên quan đến công nghệ AI vẫn đang trong quá trình xây dựng và phát triển, trên toàn cầu và tại khu vực Đông Nam Á, các công ty ngành dịch vụ tài chính đang cân nhắc áp dụng các công nghệ AI nên thận trọng đánh giá mức độ tương thích của các rủi ro liên quan đến AI với khẩu vị rủi ro hiện tại và khuôn khổ quản trị rủi ro của mình.

Sớm thiết lập khuôn khổ quản trị AI của dịch vụ tài chính

Trước những rủi ro liên quan tới ứng dụng Gen AI, các chuyên gia của Deloitte khuyến nghị, các công ty dịch vụ tài chính cần chuẩn bị sẵn sàng cho những thay đổi trong tương lai. Trong đó, cần sớm thiết lập khuôn khổ quản trị AI của riêng các doanh nghiệp, đồng thời có những động thái để hiểu rõ, xác định và quản trị các rủi ro liên quan đến AI.

Cụ thể, các công ty dịch vụ tài chính nên chuẩn bị để đáp ứng các yêu cầu tuân thủ các quy định liên quan đến GenAI, ngay khi các quy định đang trong quá trình xây dựng. Đối với các doanh nghiệp trong ngành đã sử dụng hoặc đang cân nhắc sử dụng các ứng dụng AI nên bắt đầu phát triển khuôn khổ quản trị AI nhằm hỗ trợ quản trị rủi ro tốt hơn, cũng như tuân thủ các quy định trong tương lai liên quan lĩnh vực này. Các công ty dịch vụ tài chính phải có trách nhiệm và chịu trách nhiệm về kết quả đầu ra từ các ứng dụng GenAI.

Đồng thời, các công ty dịch vụ tài chính nên xác định các bên liên quan trong việc thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin cá nhân khách hàng và đảm bảo các bên hoặc bộ phận liên quan cũng tuân thủ các quy định liên quan đến bảo mật thông tin. Do vấn đề bảo vệ bản quyền cho các yếu tố đầu vào và đầu ra của GenAI vẫn còn chưa rõ ràng, các công ty dịch vụ tài chính nên hiểu rằng bất kỳ dữ liệu hoặc truy vấn được nhập vào các ứng dụng GenAI có thể sẽ công khai. Vì vậy, các chuyên gia của Deloitte khuyến nghị, cần cân nhắc ban hành các biện pháp kiểm soát với mục đích ngăn chặn tình huống vô tình làm tiết lộ tài sản trí tuệ hoặc vi phạm bản quyền.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đang sử dụng hoặc có kế hoạch sử dụng các ứng dụng GenAI nên đầu tư vào việc thu hút nhân tài và cung cấp các chương trình đào tạo về công nghệ AI cho đội ngũ nhân sự hiện tại, bao gồm ban lãnh đạo và quản lý cấp cao, góp phần nâng cao hiểu biết về các rủi ro trọng yếu và trách nhiệm của họ trong việc giảm thiểu những rủi ro đó.

Chia sẻ về trường hợp của Việt Nam trong vấn đề này, ông Đỗ Danh Thanh - Phó Tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn chuyển đổi số và an ninh mạng, Deloitte Việt Nam, cho biết tại Việt Nam, Luật Kinh doanh bảo hiểm được thông qua vào tháng 6/2022, cho phép ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Chính phủ cũng khuyến khích các công ty bảo hiểm áp dụng công nghệ, trong đó có AI để bán các sản phẩm và dịch vụ bảo hiểm mới. Bắt nhịp cùng xu thế trên thế giới, việc ứng dụng AI, trong đó có GenAI chắc chắn sẽ mở rộng ra các mảng khác trong ngành dịch vụ tài chính tại Việt Nam.

“Tuy nhiên, bên cạnh việc hưởng lợi từ AI, các công ty trong ngành dịch vụ tài chính tại Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với những rủi ro mới như: rủi ro chiến lược, bảo vệ dữ liệu, quản trị, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Để chuẩn bị sẵn sàng và giảm thiểu những rủi ro này, các công ty cần xây dựng cho mình một khung quản trị AI” - ông Thanh nhấn mạnh.