Bội chi ngân sách năm 2026 là 4,2% GDP

Theo Nghị quyết, tổng thu ngân sách nhà nước năm 2026 là 2.529.467 tỷ đồng, trong đó thu ngân sách trung ương là 1.225.356 tỷ đồng, thu ngân sách địa phương 1.304.111 tỷ đồng. Ngân sách địa phương được phép sử dụng 23.839 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương đến hết năm 2025 còn dư để bố trí dự toán năm 2026, phục vụ thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.

Quốc hội thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026
Kết quả biểu quyết thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026.

Tổng chi ngân sách nhà nước năm 2026 là 3.159.106 tỷ đồng. Trong đó chi ngân sách trung ương 1.809.056 tỷ đồng, đã bao gồm dự toán 238.421 tỷ đồng bổ sung cân đối cho ngân sách địa phương, 187.175 tỷ đồng bổ sung có mục tiêu ngân sách địa phương và 53.554 tỷ đồng bổ sung cho các địa phương đảm bảo thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng.

Chi ngân sách địa phương là 1.350.050 tỷ đồng, không gồm các khoản bổ sung từ Trung ương.

Mức bội chi ngân sách nhà nước năm 2026 là 605.800 tỷ đồng, tương đương 4,2% GDP. Trong đó gồm bội chi ngân sách trung ương 583.700 tỷ đồng (4% GDP) và bội chi ngân sách địa phương 22.100 tỷ đồng (0,2% GDP). Tổng nhu cầu huy động của ngân sách nhà nước là 985.784 tỷ đồng

Về điều hành ngân sách nhà nước năm 2025, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo rà soát tình hình sử dụng kinh phí ngân sách trung ương đã giao để thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Kết thúc năm 2025 không sử dụng hết thì thu hồi, hoàn trả nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách trung ương.

Đồng thời, cho phép sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên năm 2025 để đầu tư xây dựng các trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền.

Nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 và nguồn tiết kiệm chi thường xuyên năm 2025 để xây dựng các dự án trường học nói trên mà chưa sử dụng hết trong năm 2025 được Quốc hội cho phép chuyển sang năm 2026 để tiếp tục thực hiện.

Đối với chính sách tiền lương và chính sách xã hội, Nghị quyết nêu rõ, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tiếp tục thực hiện giải pháp tạo nguồn cải cách tiền lương theo quy định.

Năm 2026 tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương, bao gồm: thu tiền thuê đất một lần được nhà đầu tư ứng trước để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thu từ xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền quyết định sử dụng để chi đầu tư theo quy định; thu tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa; phí tham quan các khu di tích, di sản thế giới; phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu; phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; thu từ quỹ đất công ích, thu hoa lợi, công sản tại xã và thu tiền cho thuê và bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.

Quốc hội thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026
Phó Thủ tướng Lê Thành Long trình bày báo cáo giải trình của Chính phủ

Chính phủ được mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích luỹ cải cách tiền lương của ngân sách trung ương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, ưu đãi người có công và tinh giản biên chế. Đồng thời, cho phép địa phương sử dụng nguồn của ngân sách địa phương để thực hiện các chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành và tinh giản biên chế.

Phấn đấu thu ngân sách tăng ít nhất 10% so với năm 2025

Quốc hội giao Chính phủ rà soát kinh phí tiết kiệm chi hỗ trợ hoạt động thường xuyên (chi tiền lương và chi hoạt động theo quy định của pháp luật) do tinh giản biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; cho phép các địa phương sử dụng số kinh phí tiết kiệm này để bổ sung nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương.

Từ năm 2026, Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ các chế độ tiền lương, phụ cấp và thu nhập theo quy định.

Nghị quyết giao Chính phủ điều hành chính sách tài khóa chủ động, phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế. Chính phủ phải phấn đấu thu ngân sách năm 2026 tăng ít nhất 10% so với ước thực hiện năm 2025, tăng cường chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, gian lận thương mại - đặc biệt trên nền tảng số; đồng thời hạn chế ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách làm giảm thu trừ các trường hợp cam kết quốc tế, thu hút đầu tư hoặc thực sự cấp thiết.

Trong chi ngân sách, Nghị quyết nêu rõ chỉ ban hành chính sách làm tăng chi khi thực sự cần thiết, bảo đảm khả thi, hiệu quả, không trùng lặp, phù hợp với khả năng giải ngân và cân đối ngân sách nhà nước.

Đồng thời, khắc phục triệt để tình trạng chậm triển khai, chậm giải ngân đầu tư công; kiên quyết điều chuyển vốn đầu tư công của các dự án chậm tiến độ sang các dự án có khả năng thực hiện và giải ngân nhưng thiếu vốn; hạn chế tối đa việc chuyển nguồn.

Chính phủ đồng thời phải quản lý chặt chẽ bội chi, nợ công, nghĩa vụ trả nợ; tăng cường kiểm tra, thanh tra việc vay, sử dụng vốn vay và trả nợ của các dự án, bao gồm các dự án sử dụng vốn vay nước ngoài, vay có bảo lãnh của Chính phủ; đánh giá, dự báo rủi ro về khả năng vay, khả năng trả nợ để có phương án quản lý, điều hành hiệu quả ngân sách nhà nước; chủ động thực hiện các giải pháp cơ cấu lại nợ công theo quy định của Luật Quản lý nợ công…/.