Thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp

Nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách thuế đối với hộ và cá nhân kinh doanh, ngày 14/11/2025, Văn phòng Chính phủ đã ban hành công văn truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, trong đó giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện toàn diện chính sách thuế đối với khu vực hộ và cá nhân kinh doanh. Trọng tâm là ba nhóm nhiệm vụ lớn, nhằm tạo chuyển biến rõ rệt trong quản lý thuế và hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính được giao phối hợp xây dựng Luật Quản lý thuế và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đồng thời rà soát các văn bản hướng dẫn thi hành để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ. Bám sát tiến độ xây dựng Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về phát triển kinh tế tư nhân, tiếp thu đầy đủ ý kiến Thành viên Chính phủ nhằm hoàn thiện chính sách theo đúng mục tiêu đề ra.

Sẵn sàng mọi nguồn lực để hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế
Công chức Thuế tỉnh Bắc Ninh hướng dẫn hộ kinh doanh sử dụng phần mềm eTax Mobile. Ảnh: TN

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền và ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý thuế. Một trong những nội dung quan trọng được nhấn mạnh là xóa bỏ cơ chế khoán thuế, bảo đảm tính minh bạch, chính xác và thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp theo đúng định hướng của Nghị quyết 198/2025/QH15.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, bảo đảm hiệu quả, tránh chạy theo phong trào hoặc mang tính hình thức. Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng kết quả thực hiện trong tháng 12/2025.

Đối với các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố, Thủ tướng giao nhiệm vụ chủ động phối hợp với Bộ Tài chính trong quá trình xây dựng, hoàn thiện chính sách thuế; đồng thời kịp thời tổng hợp, phản ánh những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn để xử lý hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét.

Ngoài ra, Thủ tướng giao Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính trong việc đánh giá, phản biện chính sách và đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hộ, cá nhân kinh doanh, đồng thời thúc đẩy việc chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp một cách bền vững.

Hoàn thiện mẫu biểu, tờ khai đơn giản nhất để hộ kinh doanh áp dụng

Để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, trong đó yêu cầu, ngay trong năm 2025 và xuyên suốt năm 2026, năm đầu bỏ thuế khoán, cơ quan thuế huy động nguồn lực hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở cho người nộp thuế.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngành Thuế đã và đang triển khai chiến dịch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”. Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, mục tiêu của đề án thay đổi phương thức quản lý thuế của hộ kinh doanh không phải là tăng gánh nặng thuế, mà là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời giúp hộ kinh doanh từng bước tiếp cận phương thức quản trị hiện đại.

Để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang phương pháp kê khai, ngành Thuế đã chuẩn bị đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách và tài liệu hướng dẫn, sẵn sàng đồng hành cùng các hộ và cá nhân kinh doanh trong quá trình chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai.

Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế

Cùng với triển khai chiến dịch nêu trên, Cục Thuế đã triển khai nghiên cứu để thiết lập “Cổng trải nghiệm dành cho hộ kinh doanh”, từ đó giúp khu vực hộ, cá nhân kinh doanh có thể nắm bắt nhanh chóng trên môi trường điện tử các thay đổi về quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh.

Mới đây, tại cuộc họp với các đơn vị chức năng về tình hình triển khai hoàn thiện “Cổng trải nghiệm dành cho hộ kinh doanh” đáp ứng các định hướng dự thảo quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn yêu cầu, trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện, các ban, đơn vị phải đặt mình trên cương vị là hộ, cá nhân kinh doanh đang trải nghiệm, từ đó các tính năng mới có thể hoàn thiện cần thực chất, đơn giản, dễ sử dụng và môi trường trải nghiệm đảm bảo như môi trường thật.

Các ban, đơn vị nghiệp vụ cần khẩn trương hoàn thiện các mẫu biểu, tờ khai đơn giản nhất và phải đảm bảo yêu cầu thông tin tích hợp tối đa nhất để hỗ trợ cho khu vực hộ, cá nhân kinh doanh dễ thực hiện. Xây dựng giao diện Cổng cần tối giản để hộ, cá nhân kinh doanh trải nghiệm cảm thấy thân thiên, dễ sử dụng, dễ thao tác.

“Đồng thời cần nâng cao tính tương tác, phản hồi với hộ, cá nhân kinh doanh và tiếp thu các đánh giá, ý kiến đóng góp trên Cổng trải nghiệm. Xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn chi tiết để hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh trải nghiệm dễ dàng, thuận tiện” - ông Mai Sơn chỉ đạo.

Hộ kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Theo dự thảo, người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán hoặc bố trí người làm kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể bố trí cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của mình làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoặc bố trí người làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản kiêm nhiệm làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng sẽ căn cứ vào phương pháp nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân để thực hiện kế toán theo một trong hai trường hợp quy định sau: Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ % trên doanh thu. Khi đó, chứng từ kế toán sử dụng là hóa đơn bán hàng. Về sổ kế toán, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ (mẫu số S2a-HKD) được ban hành kèm theo để ghi chép doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.

Riêng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 3 tỷ đồng cũng được hướng dẫn kế toán cho cả 2 tình huống giả định, là: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo tỷ lệ % trên doanh thu và thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập tính thuế; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ và thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập tính thuế.

Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động cho thuê tài sản, hoạt động thương mại điện tử nộp thuế giá trị gia tăng theo tỷ lệ % trên doanh thu và số thuế thu nhập cá nhân phải nộp được xác định bằng thuế suất nhân doanh thu, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng sổ kế toán (mẫu số S2a-HKD) theo hướng dẫn để làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế.