Việt Nam – Hoa Kỳ: Hợp tác tài chính ngày càng sâu sắc

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà và Trợ lý Thường trực Bộ trưởng Bộ Tài chính Hoa Kỳ Michell Silk ký kết Khung hợp tác tăng cường tài chính cho cơ sở hạ tầng.

Thiết lập khung khổ hợp tác phù hợp với nhu cầu của hai phía

Để tạo một khung khổ chính thức của hợp tác song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực tài chính cho cơ sở hạ tầng, tháng 11/2019, Bộ Tài chính Việt Nam và Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã ký kết Khung hợp tác tăng cường tài chính cho cơ sở hạ tầng. Đây sẽ là khung khổ hợp tác chính thức giữa Bộ Tài chính hai nước nhằm mục tiêu góp phần huy động/tận dụng nguồn vốn tư nhân và phát triển thị trường tài chính cho cơ sở hạ tầng, giúp Việt Nam đạt được các ưu tiên về cơ sở hạ tầng trong thời gian tới.

Khung hợp tác gồm 5 nội dung. Cụ thể là: Phát triển thị trường nợ có tính thanh khoản hơn phục vụ cho đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm khai thác tiềm năng các nhà đầu tư thể chế thông qua công cụ huy động nợ cho cơ sở hạ tầng.

Tiếp đó là hình thành công cụ tài trợ có thể huy động, thúc đẩy và giải quyết các rào cản cho đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng.

Một nội dung khác là khuyến khích đổi mới và tính bền vững thông qua chia sẻ những thông lệ tốt nhất về xây dựng công cụ tài chính, bao gồm phát triển thị trường thứ cấp cho các khoản vay cơ sở hạ tầng nhằm thu hút đầu tư tư nhân cho các dự án cơ sở hạ tầng.

Nội dung thứ tư là khai thác các chương trình xây dựng năng lực và hợp tác kỹ thuật về tài chính do hai bên quyết định, bao gồm các chương trình tăng cường tài trợ cho phát triển cơ sở hạ tầng thông qua: phát triển tài chính dự án; phát triển thị trường vốn; phân tích nghĩa vụ nợ dự phòng của Chính phủ.

Nội dung cuối cùng là hỗ trợ tiếp xúc, tìm hiểu với các cơ quan liên quan đối với các vấn đề sau: củng cố khung khổ luật pháp, thể chế, chính sách cho các dự án cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng các chuẩn mực tiếp cận ngân hàng cho thị trường tài chính dự án; xây dựng cấu trúc lãi suất trên cơ sở thị trường để giảm chi phí tài trợ và quá trình đấu thầu cạnh tranh nhằm tăng cường tính minh bạch và linh hoạt; phát triển dự án, đấu thầu, giám sát.

Việc ký kết khung khổ hợp tác song phương giữa Bộ Tài chính Việt Nam và Bộ Tài chính Hoa Kỳ trong lĩnh vực tài chính cho phát triển cơ sở hạ tầng sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ, tận dụng các nguồn lực của Hoa Kỳ vào phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Ở góc độ đa phương, việc ký kết khung khổ hợp tác cũng thể hiện thiện chí của Việt Nam trong việc ủng hộ sáng kiến AEIPC của Bộ Tài chính Hoa Kỳ cũng như chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ ở khu vực.

Tập trung triển khai tốt khung khổ hợp tác trong lĩnh vực năng lượng

Ngày 11/2/2020, Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được ban hành, thể hiện nhiều điểm mới trong chủ trương, chính sách của Việt Nam về phát triển năng lượng quốc gia. Nghị quyết đã đưa ra quan điểm mạnh mẽ hơn, cụ thể và toàn diện hơn trong việc thu hút và khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển năng lượng, đặc biệt là kinh tế tư nhân, kể cả trong lĩnh vực truyền tải điện. Trong đó, đặt mục tiêu nhập khẩu khí khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) (là nguồn năng lượng sạch) đủ năng lực nhập khẩu LNG khoảng 8 tỷ m3 vào năm 2030 và khoảng 15 tỷ m3 vào năm 2045. Đối với chính sách tài chính, Nghị quyết số 55 yêu cầu thực hiện những giải phát để “đổi mới chính sách tài chính theo hướng khuyến khích và thu hút mạnh các nguồn vốn đầu tư ngoài nhà nước; khuyến khích các dự án đầu tư năng lượng theo hình thức đối tác công tư (PPP)...”.

Trên cơ sở các nhu cầu đối với cơ sở hạ tầng ngành năng lượng của Việt Nam, Bộ Tài chính Việt Nam và Bộ Tài chính Hoa Kỳ sẽ thành lập nhóm công tác về cơ sở hạ tầng năng lượng để phối hợp triển khai Khung hợp tác tăng cường tài chính cho cơ sở hạ tầng giữa Bộ Tài chính hai nước. Một trong những nội dung được nhóm nghiên cứu là khả năng tăng cường đầu tư từ khu vực tư nhân vào nguồn cung và cầu khí tự nhiên. Cụ thể là tăng nguồn vốn đầu tư của khu vực tư nhân vào cơ sở hạ tầng khí tự nhiên mới (như hệ thống cảng tiếp nhận LNG, hệ thống đường ống, các nhà máy phát điện) để hỗ trợ cho việc phát điện từ khí tự nhiên mới với tổng dung lượng là 10.000 MW đến năm 2030.

Về vấn đề nâng cấp các nhà máy nhiệt điện, nhóm sẽ nghiên cứu tăng cường hiệu quả tài chính của các nhà máy nhiệt điện đang có và các nhà máy nhiệt điện mới hiện đang chiếm 60% tổng công suất phát điện. Về năng lượng tái tạo, sẽ thúc đẩy sử dụng nguồn vốn đầu tư từ khu vực tư nhân để xây dựng và khai thác năng lượng tái tạo mới từ gió và mặt trời công suất 8.600 MW. Cuối cùng là lưới truyền tải điện, hai bên sẽ nghiên cứu xây dựng mô hình tài chính phù hợp cho lưới điện nhỏ và siêu nhỏ và mạng lưới điện khác để hỗ trợ đầu tư phát triển mạng lưới điện trị giá 25 tỷ USD.

Phương Linh (Vụ Hợp tác quốc tế)