Triển vọng tăng trưởng 2021 sụt giảm mạnh

WB cho biết, tăng trưởng GDP trong quý III/2021 của Việt Nam suy giảm gần 6,2% so cùng kỳ năm trước, do bị ảnh hưởng đáng kể bởi đợt cách ly xã hội kéo dài tại các trung tâm kinh tế. Kết quả này ghi dấu mức giảm lớn nhất kể từ khi Việt Nam tính toán và công bố dữ liệu GDP theo quý.

Ngân hàng Thế giới dự báo GDP năm 2021 của Việt Nam ước tính tăng trưởng từ 2 2,5%
Ngân hàng Thế giới dự báo GDP năm 2021 của Việt Nam ước tính tăng trưởng từ 2-2,5%. Ảnh: T.L

Mặc dù vậy, vẫn có nhiều tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam. Chỉ số sản xuất công nghiệp phục hồi nhẹ, nhờ các biện pháp hạn chế đi lại được nới lỏng. Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 9 tăng 4,9% (so tháng trước) những vẫn thấp hơn 5,5% so với cách đó một năm.

Cán cân thương mại hàng hóa đã cải thiện do tăng trưởng nhập khẩu chậm lại, trong khi vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký tăng tháng thứ ba liên tiếp. Vốn FDI đăng ký tháng 9/2021 tăng 26,1% so với tháng trước - một sự phục hồi mạnh mẽ trong bối cảnh khủng hoảng. Theo WB, điều này thể hiện các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục có lòng tin đối với nền kinh tế Việt Nam trong dài hạn.

Lạm phát vẫn ở mức thấp trong bối cảnh nhu cầu trong nước còn yếu, trong khi tiền đồng tiếp tục tăng giá danh nghĩa trên thị trường chính thức trong nước.

Tăng trưởng tín dụng giảm tốc do cầu tín dụng suy yếu vì các hoạt động kinh tế chững lại, nhưng vẫn tương đương với các mức trước đại dịch nhờ ngân hàng tiếp tục cung cấp vốn vay ưu đãi và cơ cấu lại thời hạn trả nợ để hỗ trợ các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của đại dịch.

Ngân sách tháng 9 ghi nhận mức bội chi lớn nhất kể từ đầu năm, khi thu ngân sách giảm 21,7% (so cùng kỳ năm trước), do hoạt động kinh tế bị chững lại. Tuy vậy, cân đối ngân sách hiện vẫn thặng dư do kết quả thu khởi sắc trong nửa đầu năm.

Trước diễn biến của kinh tế gần đây, do mức suy giảm sâu của GDP quý III và sự phụ thuộc vào mức độ mạnh mẽ của quá trình phục hồi kinh tế trong quý IV/2021, WB đã tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2021.

Theo đó, GDP năm 2021 hiện được ước tính tăng trưởng với tốc độ từ 2,0% đến 2,5%. Con số này thấp hơn đáng kể so với dự báo 4,8% WB công bố thời điểm tháng 8/2021.

Sử dụng các công cụ tài khóa khác nhau để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi

WB cho biết, như có thể thấy qua kinh nghiệm các nước khác trên thế giới, quá trình khôi phục các hoạt động kinh tế sau một giai đoạn cách ly xã hội kéo dài có thể phải đối mặt với một số trở ngại.

Tình hình thị trường lao động xấu đi đáng kể, thể hiện tác động kinh tế bất lợi của đợt cách ly xã hội kéo dài tại các trung tâm kinh tế lớn. Do đó, nối lại các hoạt động sản xuất công nghiệp và cung cấp dịch vụ có thể gặp phải vấn đề thiếu hụt lao động và gián đoạn chuỗi cung ứng.

Vì vậy, WB khuyến nghị, gỡ bỏ những nút thắt về logistics, tiếp tục thực hiện xét nghiệm và tiêm vắcxin và khuyến khích dịch chuyển lao động là những vấn đề cần được ưu tiên.

WB cũng đánh giá tích cực về một số biện pháp hỗ trợ tài khóa bổ sung được thông qua trong tháng 9. Trong đó có gói hỗ trợ tài chính trị giá khoảng 21,3 nghìn tỷ đồng dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 10. Gói hỗ trợ này chủ yếu bao gồm miễn giảm thuế do hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ bị giảm doanh số và các doanh nghiệp trong các ngành dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch. Đồng thời, Chính phủ cũng phê duyệt gói giảm 30% tiền thuê đất cho doanh nghiệp và hộ gia đình bị ảnh hưởng trong đợt dịch đang diễn ra.

Khuyến nghị về chính sách tài khóa, các chuyên gia WB cho rằng, các cấp có thẩm quyền nên áp dụng chính sách tài khóa mở rộng và sử dụng các công cụ tài khóa khác nhau trong khả năng để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi.

Trước hết, linh động về thủ tục trong thực hiện ngân sách chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Theo các chuyên gia, điều này sẽ giúp hỗ trợ tổng cầu, thúc đẩy tăng trưởng.

WB cũng khuyến nghị việc mở rộng hơn nữa hỗ trợ cho người lao động cả ở khu vực chính thức và phi chính thức, cũng như các hộ gia đình. Điều này sẽ giúp họ vượt qua khó khăn có thể xảy ra khi quay lại làm việc. Bên cạnh đó, cũng cần tiếp tục hỗ trợ cho các doanh nghiệp để tái khởi động các hoạt động kinh doanh sau một thời kỳ dài đóng cửa, đặc biệt trong ngành dịch vụ du lịch, ăn uống và lưu trú./.