 |
| Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Đức Thanh |
Động lực trong bối cảnh mới
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm, Hội thảo ngày hôm nay diễn ra ngay sau Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) vừa được tổ chức tại Brazil bàn về thực trạng thế giới đang tiến gần tới ngưỡng nguy hiểm của biến đổi khí hậu.
Hiện nay, trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, các quốc gia đều đang chuyển mình mạnh mẽ trước làn sóng Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu cấp bách về tăng trưởng xanh, trung hòa carbon. Đối với Việt Nam, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để chúng ta thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Trong những năm qua và đặc biệt là năm 2025, Việt Nam đã chủ động thực hiện những thay đổi chiến lược sâu rộng nhằm thích nghi với thực tiễn và phát triển bền vững. Đảng và Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy mô hình tăng trưởng mới, với trọng tâm là:
Thứ nhất, thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân: Đưa khu vực tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển và đổi mới sáng tạo;
Thứ hai, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học - công nghệ: Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh tế;
Thứ ba, thúc đẩy những chuyển biến mang tính chiều sâu: Việt Nam đang triển khai chiến lược phát triển dựa trên “bộ tứ trụ cột” - những định hướng trọng yếu mà Đảng và Chính phủ ưu tiên.
Thêm vào đó, năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển của Việt Nam, một khởi đầu cho vận hội mới, khi bản đồ hành chính quốc gia có sự thay đổi đáng kể.
Với Bộ Tài chính, năm 2025, đã đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc sau 80 năm thành lập (28/8/1945 - 28/8/2025). Đây cũng là năm có ý nghĩa lịch sử trong bước đường phát triển của toàn ngành, khi Bộ Tài chính mới đã chính thức ra đời trên cơ sở hợp nhất 4 cơ quan, bộ, ngành bao gồm: Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sáp nhập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Đây là sự thay đổi có tính chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả quản lý điều hành vĩ mô, đồng thời tạo cơ sở cho việc thực hiện đồng bộ các chính sách tài chính - ngân sách, quy hoạch và đầu tư công…
Trải qua 80 năm thành lập và phát triển, Bộ Tài chính được Đảng và Chính phủ giao trọng trách là một trong những cơ quan tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số, đồng thời đóng vai trò trung tâm trong huy động và phân bổ nguồn lực tài chính cho các mục tiêu phát triển xanh.
Trong đó, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh chính là một trong những cách để Bộ Tài chính khẳng định vị thế và vai trò của mình như một “lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia”, chứ không chỉ là “trụ cột trong chính sách tài chính”, như lời Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Tài chính.
Theo đó, Bộ Tài chính đã tập trung triển khai đồng bộ chương trình chuyển đổi số toàn ngành, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Bộ đã không ngừng đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, tài chính số, theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW; hướng tới việc xây dựng ngành Tài chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả và thích ứng cao dựa trên nền tảng công nghệ số, dữ liệu số, đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính công và phát triển nền kinh tế số, xã hội số.
 |
| Toàn cảnh Hội thảo ESG 2025. Ảnh: Chí Cường |
Bộ Tài chính luôn xác định khoa học - công nghệ là nền tảng, đổi mới sáng tạo là động lực, hạ tầng số phải đi trước một bước, dữ liệu là tài nguyên chiến lược. Trong đó, chuyển đổi số phải gắn kết với công tác cải cách thủ tục hành chính, toàn bộ cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Tài chính (từ thuế, kho bạc, hải quan, chứng khoán, dự trữ nhà nước, giá, bảo hiểm, nợ công, đến tài sản công, vốn nhà nước tại doanh nghiệp, danh mục điện tử dùng chung, tài chính ngân hàng, kế toán kiểm toán, bảo hiểm xã hội, đấu thầu, doanh nghiệp, đầu tư công…) đều được tạo lập, cập nhật, khai thác, kết nối, chia sẻ, đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung” và tích hợp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính.
Song song với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang là định hướng chiến lược mà Chính phủ Việt Nam kiên định theo đuổi, và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành và triển khai Danh mục Phân loại xanh - một công cụ chính sách quan trọng nhằm nhận diện, đánh giá và thúc đẩy các dự án đầu tư thân thiện môi trường.
Danh mục này bao gồm 45 loại hình dự án thuộc 7 nhóm ngành kinh tế trọng điểm như năng lượng tái tạo, giao thông xanh, xây dựng bền vững, nông nghiệp tuần hoàn và dịch vụ môi trường. Đây là bước tiến lớn trong việc thiết lập khung thể chế cho thị trường tài chính xanh, giúp huy động hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển bền vững.
| Với Việt Nam, trước làn sóng Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu cấp bách về tăng trưởng xanh, trung hòa carbon vừa là thách thức, vừa là cơ hội để chúng ta thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. |
Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh trong nước đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ, chứng tỏ niềm tin của nhà đầu tư vào cam kết phát triển xanh của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam.
Chuyển đổi xanh không chỉ là một yêu cầu toàn cầu, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tái cấu trúc chiến lược phát triển, giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và mở rộng thị trường quốc tế.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn: Shutterstock |
Khung chính sách hoàn thiện sẽ là điều kiện để chuyển đổi số, chuyển đổi xanh phát triển
Mặc dù có nhiều cơ hội, tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cũng thẳng thắn thừa nhận, cả hai tiến trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh còn gặp nhiều thách thức. Đó là thách thức về thể chế, nguồn lực tài chính, hạ tầng công nghệ và đặc biệt là năng lực nhân sự.
Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa - chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp trong nước - vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn xanh, công nghệ mới hay dữ liệu số.
Chính vì vậy, Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành liên quan đang nỗ lực hoàn thiện khung chính sách tài chính để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho khu vực tư nhân. Chúng tôi đang triển khai các chính sách ưu đãi thuế, tín dụng ưu tiên và quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, đồng thời nghiên cứu cơ chế hợp tác công - tư trong các dự án hạ tầng số và năng lượng tái tạo. Đây là những giải pháp cụ thể nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, sáng tạo và tham gia tích cực vào tiến trình chuyển đổi kép.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục thúc đẩy phát triển thị trường tài chính xanh, thị trường carbon, và công cụ tài chính bền vững.
"Chúng tôi đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ hình thành thị trường carbon trong nước hoạt động hiệu quả, kết nối với các thị trường khu vực và toàn cầu. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng xanh toàn cầu, đồng thời tận dụng nguồn lực tài chính quốc tế cho phát triển trong nước", Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh
