Gỡ khó kinh doanh, đăng ký lưu hành và tự công bố lưu hành giống cây trồng nông nghiệp
Quang cảnh diễn đàn.

Đó là thông tin tại diễn đàn “Thực trạng sản xuất, kinh doanh, đăng ký lưu hành và tự công bố lưu hành giống cây trồng nông nghiệp, giải pháp phát triển hiệu quả, bền vững ngành hàng giống cây trồng Việt Nam”, do Văn phòng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), Báo Nông nghiệp Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây.

Về xuất khẩu, từ năm 2015 xuất khẩu của rau quả bắt đầu có tín hiệu tốt, giai đoạn 2020-2022 luôn duy trì ở mức trên 3 tỷ USD. Tính đến ngày 15/12/2023, xuất khẩu rau quả đạt 5,3 tỷ USD. Dự kiến cả năm 2023 xuất khẩu rau quả ước đạt 5,6 tỷ USD, trong đó 600 triệu USD cho mặt hàng rau.

Như vậy, 2023 là năm có mức kim ngạch xuất khẩu rau quả cao nhất thập kỷ, chạm mốc xuất khẩu 5 tỷ USD trong giai đoạn 2013-2023, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành cây ăn quả của Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm vấn đề về giống. Ông Trần Xuân Định - Tổng thư ký Hiệp hội Thương mại giống cây trồng Việt Nam, khẳng định hiện còn nhiều bất cập trong quy định tự công bố lưu hành, hướng dẫn không cụ thể và còn phức tạp, tốn chi phí và thời gian của các tổ chức cá nhân trong lĩnh vực nghiên cứu, thương mại giống cây trồng.

Đặc biệt, xu hướng kinh doanh giống cây trên mạng là tất yếu nhưng đưa lại nhiều hậu quả, hệ lụy. Một số cá nhân, nhóm lừa đảo đã tổ chức giới thiệu và quảng cáo trên mạng xã hội như facebook, zalo, tiktok… các giống cây trồng mới, quả to, màu sắc đẹp, hấp dẫn, ship hàng đến tận nhà cho nông dân. Các giống lúa bán chạy, giống tốt được nông dân ưa chuộng, các thương hiệu lớn như ThaiBinh Seed, Vinaseed… bị các đối tượng mạo danh, bán giống giả qua mạng, bán theo kiểu “đa cấp”.

Sản xuất, kinh doanh giống là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, được quy định khá chặt ở các văn bản luật và hướng dẫn luật. Tuy nhiên, hình thức bán qua mạng thì chưa có những quy định cụ thể và chế tài. Đó là kẽ hở và cái khó cho quản lý với giống cây trồng nói riêng và nhiều hoạt động thương mại khác.

Để tháo gỡ, khắc phục những bất cập trên cũng như hỗ trợ xuất khẩu rau quả trong thời gian tới, ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, Cục Trồng trọt sẽ tiếp tục rà soát sửa đổi những điểm chưa phù hợp trong Luật Trồng trọt để trình Chính phủ sửa đổi trong năm 2024 theo tinh thần hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp, người dân và cơ quan quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành, tăng thu nhập cho người dân trực tiếp sản xuất.

Trong nông nghiệp, trồng trọt đóng góp 71,5% GDP và xấp xỉ 45% kim ngạch xuất khẩu của ngành nông nghiệp, trong tổng giá trị xuất khẩu hơn trên 53 tỷ USD của nông lâm thủy sản.