Hoàn thiện khung pháp lý về quản lý, sử dụng tài sản tại cơ quan Đảng

Việc xây dựng nghị định mới được đánh giá là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hệ thống chính trị đang được sắp xếp tinh gọn và Luật Quản lý, sử dụng tài sản công vừa được sửa đổi theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền.

Đáp ứng yêu cầu từ thực tiễn và hệ thống pháp lý mới

Theo Bộ Tài chính, việc ban hành nghị định thay thế xuất phát từ 3 cơ sở quan trọng đó là: Cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn. Trên phương diện chính trị, các nghị quyết và kết luận quan trọng của Trung ương, Bộ Chính trị ban hành trong năm 2025 đều nhấn mạnh yêu cầu phân định rõ chức năng, thẩm quyền giữa các cấp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; đổi mới tư duy xây dựng pháp luật và hoàn thiện cơ chế vận hành của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu quả.

Hoàn thiện khung pháp lý về quản lý, sử dụng tài sản tại cơ quan Đảng. Ảnh minh họa

Về pháp lý, Luật số 56/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 đã điều chỉnh nhiều nội dung liên quan đến quản lý, xử lý, khai thác tài sản công, làm thay đổi trực tiếp các quy định tại Nghị định 165/2017/NĐ-CP.

Trong khi đó, thực tiễn triển khai Nghị định 165/2017/NĐ-CP thời gian qua cho thấy nhiều vướng mắc. Cụ thể, một số cơ quan, đơn vị của Đảng hiện chưa được quy định cụ thể tại Nghị định 165/2017/NĐ-CP; chưa có quy định cụ thể về thẩm quyền khai thác tài sản; một số trình tự, thủ tục như giao tài sản bằng hiện vật, thuê vận hành tài sản, xử lý tài sản sau thu hồi chưa được quy định rõ. Hơn nữa, việc phân biệt tài sản của Đảng và tài sản của Nhà nước cũng gặp khó khăn do đặc thù lịch sử hình thành.

Từ các báo cáo tổng kết của tỉnh ủy, thành ủy và các cơ quan đảng ở Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng đã đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành nghị định mới để giải quyết những bất cập này. Bộ Tài chính đã nhiều lần lấy ý kiến của các bộ, ngành, cơ quan Đảng, đăng tải công khai dự thảo và tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp nhằm bảo đảm tính chặt chẽ, đồng bộ của quy định.

Hoàn thiện nội dung, tăng phân cấp, giảm thủ tục để nâng cao hiệu quả quản lý

Dự thảo nghị định mới gồm 5 chương, 43 điều, bổ sung và điều chỉnh nhiều nội dung nhằm phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành và mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Một điểm thay đổi lớn là việc mở rộng phân cấp, tăng thẩm quyền cho các cấp ủy, cơ quan Đảng trong quản lý, sử dụng tài sản.

Theo dự thảo, đối với tài sản không đủ tiêu chuẩn là tài sản cố định, cơ quan được giao quản lý tài sản có quyền trực tiếp quyết định xử lý. Với tài sản cố định, thẩm quyền được trao cho Chánh Văn phòng Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, các Đảng ủy ở Trung ương, tỉnh ủy, thành ủy và cả Đảng ủy cấp xã. Đặc biệt, đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư được tự quyết định việc bán, thanh lý, tiêu hủy tài sản tại đơn vị.

Dự thảo cũng bổ sung quy định về khai thác tài sản nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc sử dụng hiệu quả tài sản công. Tài sản có quyết định thu hồi có thể được giao cho đơn vị sự nghiệp hoặc doanh nghiệp của Đảng quản lý, khai thác; hoặc bố trí tạm thời cho các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, lực lượng vũ trang và các cơ quan đảng khác khi chưa có trụ sở.

Đáng chú ý, dự thảo nghị định đề xuất bãi bỏ nhiều thủ tục hành chính để giảm chi phí tuân thủ: bỏ thủ tục xác lập sở hữu đối với tài sản được tặng cho; bỏ trình tự xin phê duyệt mua sắm, thuê tài sản; bỏ yêu cầu phải xin ý kiến Bộ Tài chính hoặc Sở Tài chính trước khi giao đất, thu hồi đất. Theo đó, cơ quan Đảng sẽ chủ động hơn trong mua sắm theo dự toán và quy định của pháp luật về đấu thầu.

Ngoài ra, dự thảo hoàn thiện quy định về nguồn thu từ khai thác, xử lý tài sản phù hợp cơ chế tài chính đặc thù của Đảng; điều chỉnh chế độ báo cáo tài sản theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và bổ sung các nội dung liên quan đến chuyển giao tài sản về địa phương quản lý.