Liệu thị trường chứng khoán đã chạm đáy?

VN-Index thường bật tăng trở lại khi định giá thấp

Thống kê từ Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) cho hay, tính đến ngày 14/10/2022, mức P/E (giá/thu nhập trên một cổ phiếu) và P/B (giá/giá trị sổ sách của một cổ phiếu) của VN-Index lần lượt ở mức 9,98 - mức thấp thứ 3 trong lịch sử và 1,71 - mức thấp thứ 5 trong lịch sử. Trong những lần trước, việc hai chỉ số này lùi trở về mức thấp là yếu tố thu hút dòng tiền đến, hoặc trở lại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thống kê từ BSC cho thấy, giai đoạn 2009, P/E thị trường là 10,46 lần và P/B là 1,24 lần, thanh khoản tăng vọt gần 400% do dòng tiền trở lại thị trường sau cú sụt giảm mạnh giai đoạn 2007 - 2008. Giai đoạn 10/1/2012, mức P/E thị trường là 7,41 lần và P/B 1,25 lần, thanh khoản thị trường khi đó cũng tăng 37% lên 162.038 tỷ đồng cả năm, tính riêng trên HOSE. Giai đoạn 25/1/2016, mức P/E là 12,71 lần và P/B là 1,78 lần, thì thanh khoản tăng 20,9% lên 500.424 tỷ đồng cả năm tính riêng trên HOSE.

Nhà đầu tư sẽ hướng sự quan tâm tới các cổ phiếu có kết quả kinh doanh tích cực. Ảnh: VNDS

Đến giai đoạn 25/3/2020, mức P/E của VN-Index đạt 10,45 lần và P/B đạt 1,65 lần, thì thanh khoản đã có sự bùng nổ, đạt 1.316.629 tỷ đồng, tăng gần 80% so với năm trước. Đặc biệt trong năm 2020 khoảng thời gian bùng nổ của thị trường chứng khoán với sự gia nhập thị trường của các nhà đầu tư cá nhân trong nước, kéo theo thanh khoản và giao dịch ký quỹ (margin) tăng vọt.

Cũng trong giai đoạn này, khối ngoại bán ròng kỷ lục, đi ngược lại với xu hướng của giai đoạn tăng điểm năm 2012 và 2016 do 2020 là giai đoạn Covid-19 bùng nổ và gây ra những cú sốc đối với nền kinh tế toàn cầu, các dòng tiền ngoại thường có xu hướng rút ra khỏi các thị trường mới nổi và cận biên, trong đó có Việt Nam để hướng về các kênh đầu tư ít rủi ro hơn.

Theo các chuyên gia của BSC, những yếu tố có thể giúp VN-Index bật lên thời điểm hiện tại có thể là chính sách của Chính phủ liên quan tới việc thúc đẩy nền kinh tế hoặc là dòng tiền bắt đáy của nhà đầu tư khi VN-Index đang ở mức định giá rẻ. Đối với yếu tố đầu tiên, Việt Nam khó có thể đi ngược lại xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới. Đối với yếu tố thứ hai, thời điểm hiện tại thị trường thiếu những thông tin tích cực để thu hút dòng tiền.

Có thể xuất hiện những phiên “test cầu” trong nhịp hồi

Theo ông Đinh Quang Hinh - Trưởng Bộ phận Kinh tế vĩ mô và chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT), tâm lý của nhà đầu tư đã phần nào ổn định trở lại sau những động thái trấn an thị trường của cơ quan quản lý, cũng như những biện pháp ổn định hệ thống của Ngân hàng Nhà nước vừa qua. Bên cạnh đó, mặc dù lạm phát Mỹ tháng 8 tăng mạnh hơn dự báo, tuy nhiên phản ứng của thị trường chứng khoán toàn cầu lại tương đối tích cực, qua đó góp phần gỡ bỏ nút thắt tâm lý đối với các nhà đầu tư trong nước.

Chuyên gia của VNDIRECT cũng cho rằng, sự chú ý của thị trường sẽ phần nào dịch chuyển sang thông tin liên quan tới kết quả kinh doanh (KQKD) quý III/2022 của các doanh nghiệp niêm yết. VNDIRECT dự báo, bức tranh KQKD quý III/2022 sẽ tương đối tích cực nhờ so sánh với mức nền thấp của cùng kỳ, cũng như xu hướng phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trong quý III năm nay. Các ngành dự kiến ghi nhận KQKD tăng trưởng cao trong quý III/2022 bao gồm du lịch và giải trí, bán lẻ, thực phẩm và đồ uống, công nghiệp, ngân hàng.

“Dựa trên đánh giá một số yếu tố thị trường đang dần cải thiện, chúng tôi cho rằng, thị trường đã xác lập đáy ngắn hạn tại vùng 1.000 điểm của VN-Index và đang trong nhịp hồi phục ngắn hạn hướng tới kháng cự gần nhất là vùng 1.070 - 1.080 điểm và tiếp đến là vùng kháng cự mạnh 1.100 - 1.120 điểm" - chuyên gia này nói.

Chuyên gia của VNDIRECT cho rằng, trong giai đoạn phục hồi của thị trường sẽ xuất hiện những phiên rung lắc, “test cầu”. Do vậy, nhà đầu tư không nên quá vội vã mua vào cổ phiếu trong những phiên tăng điểm mạnh. Thay vào đó, nhà đầu tư có thể chờ những phiên điều chỉnh để gia tăng tỷ trọng cổ phiếu.

Tuy vậy, trong bối cảnh thị trường vẫn chưa thoát khỏi xu thế giảm điểm, thì việc duy trì sự thận trọng và tỷ lệ cổ phiếu ở mức vừa phải là hết sức cần thiết. Nhà đầu tư nên duy trì tỷ trọng cổ phiếu trong danh mục không quá 70% và nên hạn chế sử dụng đòn bẩy tài chính (margin). Trong đó, nhà đầu tư nên phân bổ tỷ trọng cao hơn cho danh mục dài hạn và duy trì tỷ trọng thấp đối với những danh mục trading ngắn hạn, ưu tiên những cổ phiếu cơ bản tốt, triển vọng kinh doanh trong 2 quý cuối năm 2022 tích cực và đã về vùng định giá thấp trong lịch sử.