Nhiều giải pháp ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử

Nhận diện dấu hiệu gian lận, vi phạm pháp luật

Đánh giá các dấu hiệu gian lận, vi phạm pháp luật về hóa đơn điện tử (HĐĐT) tại Hội nghị tăng cường công tác quản lý, phòng chống gian lận trong sử dụng HĐĐT ngày 20/4, ông Vũ Mạnh Cường - Cục trưởng Cục Thanh tra kiểm tra (Tổng cục Thuế) cho biết, các đối tượng thành lập cùng lúc nhiều doanh nghiệp (DN), hoặc mua lại DN đã hoạt động được một thời gian, sau đó đăng ký, hoặc thay đổi thông tin người đại diện theo pháp luật để xuất bán hóa đơn trong một thời gian ngắn (trên dưới 1 năm) và ngừng hoạt động để tránh việc thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng, nhất là cơ quan thuế. Trong quá trình hoạt động, các DN này thay đổi địa chỉ liên tục, khi biết cơ quan thuế đưa vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra thì DN làm thủ tục tạm ngừng hoạt động...

Nguồn: Tổng cục Thuế. Đồ họa: Thế Dương

Theo bà Lê Thị Duyên Hải - Vụ trưởng Vụ Kê khai và kế toán thuế (Tổng cục Thuế), trong quá trình theo dõi công tác quản lý đăng ký DN và đăng ký thuế, những vụ việc do cơ quan công an, cơ quan thuế và các cơ quan khác phát hiện, xử lý thì thấy rằng, có những DN thành lập không nhằm mục đích kinh doanh, mà chỉ với mục đích bán hóa đơn nhằm trục lợi, chiếm đoạt tiền hoàn thuế, không có hoạt động mua bán hàng hóa dịch vụ thật.

Các DN trên thường có những dấu hiệu như: Giả mạo hồ sơ đăng ký DN; DN không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký; thay đổi thông tin đăng ký thuế làm thay đổi cơ quan thuế quản lý trực tiếp; thay đổi thông tin người đại diện pháp luật bằng hình thức “mua lại DN” đã thành lập, nhưng trên thực tế không hoạt động, hoặc hoạt động cầm chừng không hiệu quả để thực hiện các hành vi mua bán hóa đơn; người nộp thuế đăng ký tạm ngừng, khôi phục tạm ngừng nhiều lần.

Phối hợp trao đổi thông tin, cập nhật danh sách rủi ro cao

Bà Lê Thị Duyên Hải cho hay, qua việc quản lý thông tin đăng ký thuế, quản lý tình trạng hoạt động của DN, bằng các biện pháp nghiệp vụ đã ngăn chặn hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp. Bên cạnh đó, ngành Thuế đã đề nghị cơ quan công an tăng cường phối hợp trao đổi cung cấp thông tin khi ban hành các thông báo, các quyết định liên quan đến các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật cho cơ quan thuế.

Về phía các địa phương, các cục thuế thường xuyên trao đổi thông tin, cập nhật danh sách rủi ro cao giữa cơ quan hải quan và cơ quan thuế để đánh giá thực tế hoạt động của DN trên địa bàn, từ đó thống nhất các giải pháp quản lý, ngăn chặn hoạt động gian lận về hóa đơn và các hành vi vi phạm pháp luật khác…

Bà Hải cho biết, lãnh đạo Tổng cục Thuế đã giao Cục Thanh tra kiểm tra rà soát, sửa đổi quy trình về việc xác minh người nộp thuế (NNT) không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký tại Quyết định số 438/QĐ-TCT ngày 5/4/2017 phù hợp với Luật Quản lý thuế số 38 và đảm bảo kịp thời, phù hợp với nguồn lực của cơ quan thuế...

Do đó, việc sửa quy trình cần đảm bảo rút ngắn thời gian ban hành thông báo NNT không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký với cơ quan thuế nhằm ngăn chặn việc mua bán hóa đơn bất hợp pháp đối với cả người bán và người mua.

Còn theo ông Phạm Quang Toàn - Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Tổng cục Thuế), trong thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ triển khai HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền trên toàn quốc. Tiếp tục hỗ trợ các cục thuế tổ chức lựa chọn hóa đơn may mắn nhằm khuyến khích, nâng cao ý thức của người mua khi sử dụng HĐĐT trong các giao dịch thương mại.

Đồng thời, nâng cấp ứng dụng HĐĐT đáp ứng việc phân quyền và khai thác dữ liệu HĐĐT của các cơ quan thuế; nâng cấp, triển khai ứng dụng phân tích rủi ro đáp ứng Bộ tiêu chí quản lý rủi ro hóa đơn theo Quyết định số 78/QĐ-TCT ngày 2/2/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế về ban hành bộ chỉ số tiêu chí đánh giá, xác định NNT có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn.

“Tổng cục Thuế sẽ triển khai ứng dụng đối chiếu dữ liệu HĐĐT với tờ khai giá trị gia tăng trong tháng 5/2023; cài đặt cấu hình, quản trị hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác phân tích rủi ro theo công nghệ mới của Ban Quản lý rủi ro để thực hiện phân tích rủi ro theo công nghệ trí tuệ nhân tạo…” - ông Toàn cho biết./.