Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà: Cải cách tiền lương phải phù hợp với khả năng của ngân sách

Trong phiên thảo luận chiều 29/10 về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, các đại biểu Quốc hội kiến nghị Chính phủ sớm ban hành khung vị trí việc làm, chính sách tiền lương, bảng lương cho toàn thể những người được hưởng lương nhà nước.

Thực hiện thành công cuộc cách mạng sắp xếp lại giang sơn

Theo các đại biểu, quá trình thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính, việc phân cấp, phân quyền có những tiến bộ đáng ghi nhận. Việc tổ chức và vận hành chính quyền 2 cấp đã tạo chuyển biến tích cực, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy còn nhiều khó khăn, nhất là ở cấp xã cần được quan tâm và có giải pháp tháo gỡ.

Đại biểu Siu Hương (đoàn Gia Lai)

Đại biểu Siu Hương (đoàn Gia Lai) nêu thực tế, khối lượng công việc cấp xã sau sáp nhập tăng cao, có 1.065 nhiệm vụ của cấp huyện cũ được chuyển về cấp xã. Tuy nhiên, khung biên chế của một chính quyền cấp xã hiện nay chỉ khoảng 32 người. Khối lượng công việc lớn, phạm vi quản lý rộng hơn, mỗi phòng chuyên môn phải đảm nhận nhiều chức năng, nhiệm vụ trong khi định biên chưa đáp ứng thực tiễn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm ban hành khung vị trí việc làm, đảm bảo đủ số lượng và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã. Đồng thời xem xét chế độ tiền lương, phụ cấp phù hợp với khối lượng công việc và yêu cầu nhiệm vụ hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn TP. Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, cần quan tâm bảo đảm cuộc sống cho cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm đội ngũ này toàn tâm, toàn lực thực hiện trách nhiệm, nhiệm vụ được giao. Đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm xây dựng khung vị trí việc làm, chính sách tiền lương, bảng lương cho toàn thể những người được hưởng lương nhà nước. Trong đó, có các khoản phụ cấp chức vụ, lĩnh vực, địa phương, đặc thù. Đồng thời, phải công khai minh bạch để người dân được biết, tránh tình trạng như hiện nay mỗi ngành, mỗi cấp có bảng lương riêng và mỗi luật chuyên ngành có chính sách riêng.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé đề nghị Chính phủ cần tăng tốc trong chỉ đạo để sớm trình chính sách tiền lương phù hợp với tình hình thực tiễn để làm động lực động viên, khích lệ tinh thần của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn TP.HCM)

Phát biểu giải trình tại Quốc hội, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp là một cuộc cách mạng đã thay đổi căn bản, toàn diện về triết lý tổ chức quyền lực tại địa phương. “Chúng ta đã thay đổi rất căn bản từ phương thức quản lý hành chính sang quản trị kiến tạo và phục vụ nhân dân, từ một trạng thái thụ động hành chính sang chủ động quản trị địa phương”, Phó Thủ tướng nêu rõ.

Với 4 tháng vận hành chính quyền địa phương hai cấp so với chiều dài lịch sử 80 năm, Phó Thủ tướng cho rằng những khó khăn, vướng mắc ban đầu là dễ hiểu. Theo Phó Thủ tướng, yêu cầu ở đây là không chậm trễ, không để mất thời cơ nhưng cũng không thể cầu toàn mà vừa làm, vừa điều chỉnh, vừa hoàn thiện trên tất cả các phương diện để đáp ứng việc vận hành của chính quyền địa phương hai cấp tốt nhất.

Từ các ý kiến đại biểu nêu, Phó Thủ tướng khẳng định sau 4 tháng, chúng ta đã thực hiện thành công một cuộc cách mạng để sắp xếp lại giang sơn và tổ chức lại mô hình tổ chức hành chính nhà nước. Đồng thời, thực hiện một cách đồng bộ, toàn diện về hệ thống thể chế và chính sách. Đến nay, vận hành cơ bản ổn định, thông suốt, liên tục, đồng bộ, được nhân dân ghi nhận. Tuy nhiên, do đây là vấn đề mới, chưa có tiền lệ nên khó khăn, vướng mắc ban đầu là tất yếu.

Cải cách tiền lương chưa thể thực hiện ngay

Để khắc phục những bất cập, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đã nêu rõ một số giải pháp trọng tâm của Chính phủ trong thời gian tới.

Trước hết là tập trung cao cho việc hoàn thiện thể chế chính sách. Kỳ họp trước Quốc hội đã ban hành 34 luật và Kỳ họp này sẽ tiếp tục ban hành 49 luật đều có liên quan đến cả hệ thống chính trị, trong đó có vận hành của nền hành chính nhà nước.

Vấn đề thứ hai là đội ngũ cán bộ. Đồng tình với nhận xét của nhiều đại biểu, Phó Thủ tướng cho biết cán bộ, công chức cấp xã ở nhiều nơi vừa thừa, vừa thiếu và có lúc không phù hợp với chuyên môn. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho hay, về số lượng thì cán bộ, công chức cấp xã không thiếu. Theo báo cáo của địa phương, tính bình quân có 41,3% cán bộ, công chức cấp xã và theo đó thì có 5,38% là chưa phù hợp với chuyên môn, đấy là báo cáo từ địa phương.

Hiện nay, Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện khung vị trí việc làm, để xác định rõ vị trí việc làm, nhất là đối với cấp xã. Cùng với đó là hoàn thiện các điều kiện, làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế giai đoạn 2026 - 2030.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại Quốc hội

Trước mắt, các địa phương cần chủ động rà soát, đánh giá cơ cấu, xem xét để đảm bảo đội ngũ cho cấp xã, nhất là các vị trí như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin… Bộ Nội vụ đã có hướng dẫn về việc tuyển dụng hoặc điều động cán bộ từ cấp tỉnh về xã. Chính phủ cũng đã giao Bộ Nội vụ xây dựng Đề án đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã cho đến năm 2030.

Liên quan đến phân cấp, phân quyền, Phó Thủ tướng cho biết, tỷ lệ phân cấp, phân quyền hiện nay cho địa phương đã đạt trên 56%. Chính phủ cũng đang tập trung đánh giá lại tính khả thi của phân cấp, phân quyền.

Về cải cách chính sách tiền lương, theo Phó Thủ tướng việc này sẽ được thực hiện theo lộ trình với bước đi phù hợp, nằm trong tổng thể cải cách hành chính nhà nước, tổng thể tăng trưởng kinh tế, quy mô nền kinh tế cũng như khả năng chi trả của ngân sách. “Còn ngay sau đây cũng chưa thể thực hiện ngay được, phải rất kỹ lưỡng, thận trọng từng bước để chúng ta chuẩn bị việc này thật căn cơ, phù hợp, thực hiện có lộ trình hợp lý, phù hợp với lại khả năng chi trả của ngân sách nhà nước”, Phó Thủ tướng khẳng định.