Vì sao giá dầu quay trở lại mốc 90 USD/thùng, có thể lên 100 USD trước năm 2024?

Giá dầu đã tăng mạnh trở lại, đạt mức cao nhất tính từ đầu năm đến nay vào ngày 14/9. Ảnh: Reuters

Tại sao giá dầu tăng?

Điều kiện kinh tế tốt hơn dự kiến ​​ở các nền kinh tế tiêu thụ năng lượng lớn như Mỹ đã giúp lập kỷ lục mới về nhu cầu dầu toàn cầu vào năm 2023, với việc thế giới dự kiến ​​sẽ tiêu thụ 101,8 triệu thùng/ngày, chưa từng có trong năm nay.

Việc Saudi Arabia và Nga thúc đẩy hạn chế nguồn cung cũng đã làm hạn chế nguồn cung ra thị trường, làm cạn kiệt nguồn dự trữ dầu. Riyadh và Moscow tuần trước đã gia hạn cắt giảm sản xuất và xuất khẩu trong thời gian còn lại của năm 2023.

Raad Alkadiri - chuyên gia phân tích tại Eurasia Group ở Washington, cho biết: “Đó là câu chuyện về số lượng nhu cầu dầu thực sự ổn định và việc quản lý nguồn cung rất hiệu quả của Saudi Arabia và OPEC, điều này đã gây ra sự biến động lớn trong tâm lý thị trường kể từ tháng 6”.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và OPEC gần đây đã công bố những dự báo cập nhật về việc cắt giảm nguồn cung sẽ tạo ra thâm hụt trên thị trường dầu mỏ trong năm nay nếu chúng được duy trì. IEA cho biết trong tuần này: “Liên minh Saudi - Nga đang chứng tỏ một thách thức ghê gớm đối với thị trường dầu mỏ”.

Giá có thể tăng cao đến mức nào?

Giá dầu thô Brent chuẩn quốc tế giao dịch thấp hơn 0,3%, ở mức 93,46 USD/thùng vào chiều ngày 15/9 tại London, trong khi giá dầu tương lai WTI của Mỹ ít thay đổi ở mức 90,09 USD.

Cả Brent và WTI đều đạt mức cao nhất trong năm vào ngày 14/9 với dầu thô Brent chuẩn quốc tế ổn định ở mức 93,70 USD/thùng, tăng hơn 25% kể từ tháng 6. Dầu WTI của Mỹ, ổn định ở mức giá 90,16 USD. Các hợp đồng dầu mỏ tăng mạnh từ đầu tháng đến nay và vẫn đang trên đà đạt được tuần tích cực thứ ba liên tiếp.

Nhiều nhà phân tích dự báo, giá dầu có thể vượt ngưỡng 100 USD trong những tuần tới do nhu cầu mạnh, nguồn cung khan hiếm và chính quyền Mỹ thiếu các công cụ để hạn chế giá.

Al Salazar - nhà phân tích tại Enverus Intelligence Research cho biết: “Nhu cầu dầu toàn cầu đang ở mức cao kỷ lục. Chúng tôi chưa bao giờ sử dụng nhiều như vậy và OPEC đang cắt giảm sản lượng để đối phó với điều đó. Thành phần thứ ba là dầu thô và tồn kho sản phẩm tương đối thấp”. Salazar nói thêm: “Một phép toán đơn giản có nghĩa là 100 USD với giá dầu Brent”.

Khi giá dầu tăng vọt lần cuối sau cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine vào năm 2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã can thiệp bằng cách giải phóng kho dự trữ khẩn cấp từ Cục Dự trữ Dầu khí chiến lược của Mỹ. Trong bài phát biểu tại Maryland tuần này, Tổng thống thề rằng ông sẽ “giảm giá xăng một lần nữa”.

Tuy nhiên, sau khi rút gần 300 triệu thùng từ kho dự trữ dầu chiến lược, các nhà phân tích cho rằng Washington có ít khả năng tác động đến giá hơn.

Amrita Sen - Giám đốc nghiên cứu và đồng sáng lập của Energy Aspects, một công ty tư vấn, cho biết: “Chính quyền Biden đã sớm sử dụng rất nhiều chip của mình và hiện tại họ không còn nhiều lựa chọn để cố gắng giảm giá”.

Các bể chứa dầu nhìn từ trên không, tại Trạm Enterprise Sealy ở Sealy, Texas, Mỹ. Ảnh: CNBC

Điều này có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế?

Giá dầu tăng đang gây ra lạm phát gia tăng một lần nữa, đe dọa phá hỏng chiến dịch của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nhằm kiểm soát giá cả ngay khi nó dường như đã mang lại kết quả. Theo dữ liệu công bố trong tuần này của Cục Thống kê Lao động Mỹ, giá xăng cao hơn là nguyên nhân chính khiến giá tiêu dùng của Mỹ tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 8, so với mức tăng 3,2% trong tháng 7.

Theo AAA (Hiệp hội ô tô Mỹ), giá tại trạm xăng ở Mỹ - một trong những dấu hiệu lạm phát rõ ràng nhất - đã tăng hơn 1/4 kể từ đầu năm, lên 3,86 USD một gallon vào ngày 14/9. Giá dầu diesel, vốn rất quan trọng đối với vận tải hàng hóa, nông nghiệp và các ngành công nghiệp khác, cũng đang có xu hướng tăng, với mức tăng gần 1/5 trong ba tháng qua, lên 4,53 USD/gallon.

Điều này có ý nghĩa gì đối với các nhà sản xuất dầu?

Các nhà phân tích cho biết, giá cao hơn sẽ thúc đẩy lợi nhuận của các nhà sản xuất dầu tăng lên, nhưng khó có thể khuyến khích tăng sản lượng trong nước đủ để kiềm chế mức tăng.

Từng nổi tiếng với việc chi tiêu điên cuồng cho việc khoan dầu, ngành công nghiệp dầu đá phiến của Mỹ đã áp dụng cách tiếp cận thận trọng hơn nhiều đối với tăng trưởng dưới áp lực từ Phố Wall. Hiện nay họ ủng hộ việc trả lại tiền mặt cho các cổ đông dưới hình thức cổ tức và mua lại cổ phiếu thay vì bơm khối lượng dầu lớn hơn bao giờ hết.

Benjamin Hoff - người đứng đầu toàn cầu về hàng hóa tại Société Générale lưu ý, tăng trưởng đã giảm tốc với nhiều nhà sản xuất tư nhân sẵn sàng khởi động các giàn khoan đã bị các nhà khai thác công thận trọng hơn chộp lấy.

Nhắc lại thông điệp đó vào tháng trước, Rick Muncrief - Giám đốc điều hành của Devon Energy, một trong những công ty khoan đá phiến lớn nhất, nói với các nhà đầu tư: “Chúng tôi cam kết sâu sắc theo đuổi kỷ luật việc tạo ra giá trị trên mỗi cổ phiếu dựa trên mức tăng trưởng khối lượng sản xuất”.

Sự thiếu hụt đáng kể về nguồn cung

Cơ quan Năng lượng Quốc tế cảnh báo hôm 13/9 rằng, những hạn chế sản xuất của Saudi Arabia và Nga có thể sẽ dẫn đến “thâm hụt thị trường đáng kể” trong quý IV.

Cơ quan năng lượng hàng đầu thế giới cho biết, trong báo cáo dầu hàng tháng của mình rằng, việc hạn chế sản lượng hơn 2,5 triệu thùng mỗi ngày của OPEC và các thành viên ngoài OPEC kể từ đầu năm cho đến nay đã được bù đắp bởi các thành viên bên ngoài liên minh OPEC+ - chẳng hạn như OPEC+ Mỹ và Brazil.

IEA cho biết: “Từ tháng 9 trở đi, việc mất sản lượng của OPEC+, dẫn đầu là Saudi Arabia, sẽ khiến nguồn cung thiếu hụt đáng kể trong quý IV”.

Christyan Malek - người đứng đầu chiến lược năng lượng toàn cầu và người đứng đầu bộ phận nghiên cứu vốn cổ phần dầu khí EMEA tại JPMorgan cho biết, ông tin rằng giá dầu có thể giao dịch trong khoảng từ 80 đến 100 USD trong ngắn hạn và khoảng 80 USD trong thời gian dài./.