Bài 1: Con người là nguồn lực cho sự phát triển bền vững

Quảng Ninh xây dựng và phát triển hệ thống văn hóa

Nhằm phục vụ cho việc bảo tồn, Nhà nước và cộng đồng, tỉnh Quảng Ninh đã chung tay đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống văn hóa. Các công trình tiêu biểu như Bảo tàng Thư viện, Công viên hoa Hạ Long, Quảng trường 30/10, Cột Đồng hồ và Hội chợ Triển lãm tỉnh không chỉ được xây dựng khang trang mà còn đạt tiêu chuẩn quốc tế. Những địa điểm này không chỉ làm phong phú hóa đời sống văn hóa của người dân mà còn trở thành điểm đến thu hút du khách trong và ngoài nước.

Ngoài ra, sự phát triển đồng bộ của các thiết chế văn hóa tại địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho người dân tham gia các hoạt động văn hóa và thể thao. Tổng mức đầu tư cho việc xây mới hoặc cải tạo các thiết chế văn hóa cấp huyện đã đạt gần 680 tỷ đồng, với tỷ lệ đạt chuẩn cho các thiết chế văn hóa tại thôn, khu lên đến 98%.

Những nỗ lực này đã tạo ra nhiều cơ hội cho người dân tham gia vào các hoạt động thể thao, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Công trình Bảo tàng thu hút đông du khách đến tham quan. Ảnh Tiến Dũng
Công trình Bảo tàng thu hút đông du khách đến tham quan. Ảnh: Tiến Dũng.
Tính đến nay, Quảng Ninh đã kiểm kê hơn 600 di tích, trong đó hơn 100 di tích đã được xếp hạng. Đặc biệt, ba di tích đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt: Vịnh Hạ Long, Yên Tử và di tích lịch sử Bạch Đằng. Những di tích này không chỉ đáp ứng yêu cầu về giá trị lịch sử mà còn tạo cơ hội cho du khách khám phá văn hóa và lịch sử đặc sắc của vùng đất này.

Quảng Ninh cũng đặc biệt chú trọng đến công tác bảo tồn các di tích lịch sử. Nhiều dự án phục hồi di tích quan trọng như Vịnh Hạ Long, Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử đã được triển khai.

Với gần 3.000 tỷ đồng từ vốn xã hội hóa, nhiều di tích đã được khôi phục, trở thành những điểm đến hấp dẫn cho du khách. Chính quyền tỉnh còn tích cực lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận Di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử là Di sản thế giới, mở ra cơ hội giao lưu văn hóa và phát triển du lịch địa phương.

Tỉnh Quảng Ninh cũng đã thành công trong việc phục dựng và phát huy các loại hình văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số. Các làng nghề thủ công cùng với các nghi lễ văn hóa độc đáo như lễ hội Cấp sắc của dân tộc Dao, lễ Đại phan của người Sán Dìu, lễ hội Xuống đồng hay lễ hội Lồng Tồng được tổ chức trang trọng, tạo điều kiện cho cộng đồng tham gia và gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương.

Đặc biệt, tỷ lệ dân số tham gia tập luyện thể dục thể thao thường xuyên đã tăng từ 29% vào năm 2015 lên gần 40% vào năm 2020, cho thấy sức khỏe cộng đồng đã được cải thiện đáng kể. Các vận động viên của tỉnh đã gặt hái nhiều thành tích cao tại các giải đấu khu vực và quốc tế, với nhiều môn thể thao nổi bật như bóng đá, bóng chuyền và điền kinh.

Định hướng phát triển bền vững

Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã khẳng định rằng, văn hóa và con người là nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh hướng đến việc xây dựng hình ảnh con người Quảng Ninh với những đặc trưng năng động, sáng tạo và thân thiện. Các giá trị di sản thiên nhiên và văn hóa kết hợp với sức mạnh đoàn kết dân tộc đã tạo nên một bước chuyển mình mạnh mẽ cho tỉnh, đưa Quảng Ninh trở thành một điểm đến văn hóa - du lịch nổi bật trong nước và quốc tế.

Quảng Ninh không ngừng thể hiện sự quan tâm đến công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Tỉnh ủy và các cấp chính quyền đã triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng một cách sáng tạo và linh hoạt, phù hợp với đặc thù văn hóa của miền biển và núi rừng.

quần thể khu di tích Yên Tử với lịch sử lâu đời. Ảnh Tiến Dũng
Quần thể khu di tích Yên Tử với lịch sử lâu đời. Ảnh: Tiến Dũng.

Các chủ trương của Đảng bộ tỉnh đã được thể chế hóa qua các quy hoạch và đề án nhằm phát huy bản sắc văn hóa. Hệ thống quy tắc ứng xử như “Nụ cười Hạ Long” và các quy định về nếp sống văn minh trong cưới, tang lễ và lễ hội đã được ban hành nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc gìn giữ văn hóa bản địa.

Theo Bí thư Huyện ủy huyện Bình Liêu, Nguyễn Thị Tuyết Hạnh: "Việc điều chỉnh nguồn lực cho phát triển văn hóa đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Điều này không chỉ giúp khai thác cảnh quan thiên nhiên mà còn thúc đẩy các giá trị văn hóa cộng đồng dân tộc thiểu số, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế và du lịch".

Quảng Ninh đặc biệt quan tâm đến việc đầu tư cho các vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và khu vực biên giới, hải đảo. Các chính sách hỗ trợ đã giúp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của những địa phương này. Một số thôn bản đã trở thành “bảo tàng sống”, nơi mà nét văn hóa truyền thống được bảo tồn song song với phát triển du lịch.

Sự quan tâm và đầu tư hợp lý của tỉnh Quảng Ninh đã mang lại nhiều kết quả thiết thực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa. Các tư tưởng, đạo đức và lối sống xã hội đã có những chuyển biến tích cực, bản sắc văn hóa và thuần phong mỹ tục trong đời sống tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân cũng được cải thiện liên tục nhờ vào nguồn vốn từ ngân sách và sự đóng góp từ doanh nghiệp và cộng đồng.

Hệ thống di tích và di sản văn hóa không chỉ là hình ảnh hiện hữu mà còn là những câu chuyện và giá trị lịch sử được lưu truyền qua các thế hệ. Việc bảo tồn và phát huy những giá trị này không chỉ nhằm gìn giữ quá khứ mà còn mở ra triển vọng cho tương lai. Quảng Ninh tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, giữa các thế hệ, để các giá trị văn hóa sống mãi trong lòng người dân và bạn bè quốc tế.

Có thể nhận thấy rằng, với các chính sách đúng đắn và sự tham gia tích cực của cộng đồng, Quảng Ninh đã thành công trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Điều này không chỉ tạo nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội mà còn khẳng định vị thế của tỉnh trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Quảng Ninh đang từng bước tạo dựng hình ảnh một tỉnh vừa hiện đại vừa giàu bản sắc văn hóa, góp phần làm phong phú thêm bản đồ văn hóa của đất nước.