Cổ phiếu “vua” xác lập vai trò chủ lực trong chu kỳ mới

Cổ phiếu “vua” dẫn dắt chu kỳ tăng

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển động mạnh mẽ khi nhóm cổ phiếu ngân hàng - còn gọi là cổ phiếu “vua”, tiếp tục khẳng định vai trò chủ lực, đóng góp đáng kể vào đà tăng của chỉ số và tạo nền tảng cho chu kỳ mới. Sau nhiều tháng dao động trong vùng 1.620 - 1.700 điểm, VN-Index bứt phá lên mức 1.747,6 điểm trong phiên 10/10/2025, tương đương mức tăng hơn 6% chỉ trong một tuần - mức cao nhất lịch sử. Dù nhóm cổ phiếu thuộc hệ sinh thái Vingroup có đóng góp nổi bật, động lực tăng trưởng dài hạn vẫn đến từ ngành ngân hàng - nhóm chiếm hơn 35% vốn hóa toàn thị trường.

Theo bà Lý Thị Hiền - Trưởng phòng Phân tích cấp cao Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), diễn biến tích cực của nhóm ngân hàng không chỉ xuất phát từ tâm lý hưng phấn sau sự kiện Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp, mà còn dựa trên nền tảng vĩ mô vững và triển vọng lợi nhuận khả quan trong quý III.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng được xem là điểm tựa của thị trường trong ngắn và trung hạn. Ảnh tư liệu

Theo số liệu từ Cục Thống kê, GDP quý III/2025 tăng 8,23%, đưa tăng trưởng 9 tháng của Việt Nam lên 7,85%, thuộc nhóm cao nhất khu vực. Mặt bằng lãi suất thấp và tín dụng mở rộng tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh ngân hàng, từ đó hỗ trợ tăng trưởng lợi nhuận.

Báo cáo sơ bộ từ nhiều ngân hàng thương mại cho thấy, lợi nhuận quý III nhìn chung tích cực, đặc biệt ở các ngân hàng có cơ cấu thu nhập đa dạng và tỷ lệ nợ xấu giảm. Nhiều ngân hàng quốc doanh và tư nhân lớn ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận 2 chữ số so với cùng kỳ.

Ở góc nhìn chính sách, ông Trần Tánh - Trưởng phòng Nghiên cứu và Phân tích Khối Khách hàng tổ chức của YSVN nhận định, tín dụng tiếp tục là động lực then chốt hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và củng cố nền tảng lợi nhuận của hệ thống ngân hàng trong quý IV.

Tính đến cuối tháng 9, tín dụng toàn nền kinh tế tăng gần 13,4% so với cuối năm 2024, tiệm cận mục tiêu điều hành cả năm của Ngân hàng Nhà nước (16%). Diễn biến này phản ánh định hướng nới lỏng có kiểm soát của chính sách tiền tệ, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, trong khi vẫn bảo đảm an toàn hệ thống.

“Khi các yếu tố vĩ mô duy trì ổn định và chính sách điều hành tiếp tục linh hoạt, quý IV được kỳ vọng sẽ là giai đoạn tăng tốc tín dụng, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu và đầu tư công” - ông Tánh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng chỉ ra rằng, tốc độ mở rộng tín dụng cần đi kèm với kiểm soát chặt chất lượng tài sản, nhất là trong lĩnh vực bất động sản (đang chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ). Việc khơi thông dòng vốn cho thị trường địa ốc là cần thiết để thúc đẩy phục hồi chuỗi ngành liên quan như xây dựng, vật liệu, song phải đảm bảo an toàn hệ thống.

Pháp lý rõ ràng, dòng vốn rộng mở

Hành lang pháp lý cho ngành ngân hàng đang được củng cố mạnh mẽ. Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 15/10/2025, cùng với việc gia hạn Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc giúp các ngân hàng đẩy nhanh thu hồi tài sản bảo đảm, góp phần giảm áp lực dự phòng và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Song song đó, Nghị định số 69/2025/NĐ-CP cho phép ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc được nâng tổng sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài vượt trần 30% lên tối đa 49% vốn điều lệ, ngoại trừ các ngân hàng mà Nhà nước nắm trên 50%. Ngoài ra, Nghị định số 245/2025/NĐ-CP, điều chỉnh quy định liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài theo hướng tăng tính minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn quốc tế tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.

“Sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ và khuôn khổ pháp lý rõ ràng đang tạo môi trường thuận lợi để các ngân hàng duy trì tăng trưởng tín dụng hợp lý, đồng thời bảo đảm an toàn hệ thống. Khi thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp dần ổn định, rủi ro tài sản giảm, hoạt động cho vay sẽ trở lại quỹ đạo bình thường, giúp cải thiện biên lãi và lợi nhuận” - ông Tánh cho biết.

Nhìn chung, trong bức tranh toàn thị trường, nhóm ngân hàng không chỉ đóng vai trò dẫn dắt về vốn hóa, mà còn là chỉ báo sớm cho "sức khỏe" của nền kinh tế. Khi tín dụng tăng trưởng ổn định, nợ xấu được xử lý hiệu quả và khuôn khổ pháp lý ngày càng hoàn thiện, triển vọng lợi nhuận của ngành sẽ tiếp tục duy trì tích cực.

Dù thị trường có thể xuất hiện nhịp điều chỉnh ngắn hạn sau giai đoạn tăng mạnh, xu hướng trung và dài hạn của cổ phiếu ngân hàng vẫn được đánh giá là bền vững, nhờ vị thế trụ cột, sức ảnh hưởng lớn và khả năng hấp thụ dòng vốn ngoại trong chu kỳ tăng mới của thị trường chứng khoán Việt Nam.