Công nghệ không còn là “rào cản” khi hộ kinh doanh chuyển đổi số

Sẵn sàng cho giai đoạn mới

Sau thời gian dài áp dụng thuế khoán, công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh đang bước vào giai đoạn chuyển mình lớn nhất từ trước tới nay, khi cơ chế khoán thuế sẽ chính thức chấm dứt. Từ ngày 1/1/2026, toàn bộ hộ kinh doanh chuyển sang phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế. Đây là bước cải cách có tính hệ thống, nhằm hiện đại hóa quản lý thuế, đảm bảo công bằng, minh bạch, đồng thời khuyến khích khu vực kinh tế hộ bước vào quỹ đạo phát triển chính thức.

Ông Nguyễn Văn Thành - Phó Trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết, ngành Thuế xác định chuyển đổi số không chỉ là công cụ quản lý, mà là phương thức phục vụ mới - minh bạch, đồng hành và tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế. Theo đó, mỗi hộ kinh doanh, dù nhỏ nhất, đều có thể chủ động kê khai, nộp thuế và xuất hóa đơn điện tử một cách đơn giản, đúng luật, không còn rào cản công nghệ.

Thuế TP. Hồ Chí Minh ký kết hợp tác với các đơn vị cung cấp giải pháp dịch vụ số để hỗ trợ hộ kinh doanh. Ảnh: Việt Dũng

Thông tin thêm về chính sách thuế và công tác hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện chuyển đổi sang kê khai, bà Mai Thị Nghĩa Lê - Trưởng Phòng Thuế cá nhân, hộ kinh doanh và thu khác (Thuế TP. Hồ Chí Minh) cho biết, tính đến cuối tháng 10/2025, TP. Hồ Chí Minh đang quản lý hơn 364.000 hộ kinh doanh, trong đó có gần 346.000 hộ nộp thuế khoán và hơn 18.000 hộ nộp thuế theo kê khai. Tỷ lệ hộ kê khai nộp hồ sơ điện tử đã đạt 100%, số hộ có tài khoản thuế điện tử đạt 96% và gần 26.500 hộ đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền - đạt tỷ lệ 83% so với số hộ đăng ký.

Theo bà Lê, việc thay thế thuế khoán bằng cơ chế kê khai không chỉ là thay đổi phương pháp tính thuế, mà còn là sự thay đổi về tư duy quản lý, chuyển từ mô hình dựa trên ấn định sang mô hình dựa trên dữ liệu thực. Mọi giao dịch, hóa đơn và sổ sách đều được số hóa, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế, tạo môi trường kinh doanh công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Thuế TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng lộ trình cụ thể đến năm 2026, như tiến hành phân loại hộ kinh doanh theo 3 nhóm doanh thu (dưới 200 triệu đồng, từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng và trên 3 tỷ đồng); xác định rõ nhóm không phải nộp thuế, nhóm kê khai bắt buộc, đồng thời triển khai hàng loạt giải pháp về tuyên truyền, tập huấn và hỗ trợ kỹ thuật. Điểm đáng chú ý là, thay vì chỉ ban hành hướng dẫn, ngành Thuế chọn cách “đồng hành tận nơi”, lấy người nộp thuế làm trung tâm của quá trình chuyển đổi.

Giải pháp công nghệ là “đòn bẩy” thực thi chính sách

Nếu coi việc xóa bỏ thuế khoán là bước ngoặt về chính sách, thì công nghệ chính là “đòn bẩy” thực thi, giúp biến chủ trương thành hành động. Không phải ngẫu nhiên khi cùng thời điểm ban hành lộ trình chuyển đổi, Thuế TP. Hồ Chí Minh đồng loạt ký kết chương trình hợp tác với các ngân hàng, doanh nghiệp công nghệ và nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử, nhằm tạo lập hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện cho hộ kinh doanh.

Trong đó, đáng chú ý là thỏa thuận hợp tác giữa Thuế TP. Hồ Chí Minh và Công ty cổ phần Công nghệ KiotViet (KiotViet) - doanh nghiệp sở hữu nền tảng quản lý bán hàng phổ biến nhất Việt Nam với hơn 300.000 hộ và cá nhân kinh doanh đang sử dụng. Theo thỏa thuận, hai bên sẽ tổ chức chuỗi hội nghị, hội thảo và lớp tập huấn tại 29 chi cục thuế cơ sở, kết hợp hướng dẫn trực tuyến, giúp hộ kinh doanh nắm bắt và thực hành ngay trên nền tảng số.

KiotViet cung cấp gói giải pháp “tất cả trong một”, gồm phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử, chữ ký số và phần mềm kế toán tích hợp trên cùng hệ thống. Chủ hộ chỉ cần vài thao tác đơn giản để xuất hóa đơn, ghi sổ kế toán và tự động lập tờ khai thuế. Các gói dịch vụ được thiết kế linh hoạt, nhiều nội dung miễn phí hoặc hỗ trợ toàn phần cho hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi.

“Chúng tôi mong muốn mỗi hộ kinh doanh, dù lớn hay nhỏ, đều có thể dễ dàng làm sổ sách và kê khai thuế đúng quy định, mà không tốn kém chi phí. Đây là cam kết lâu dài của KiotViet trong việc đồng hành cùng cơ quan thuế và cộng đồng kinh doanh” - ông Đỗ Tuấn Anh - Phó Tổng Giám đốc KiotViet chia sẻ.

Song song đó, Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (ACB) cũng ký kết hợp tác với Thuế TP. Hồ Chí Minh để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình. Theo đó, ACB mang đến gói giải pháp “Đồng minh thông thái”, kết hợp quản lý bán hàng, hóa đơn điện tử và thanh toán số, đồng thời hỗ trợ tách bạch tài khoản cá nhân và tài khoản kinh doanh - một yêu cầu quan trọng trong quản lý thuế minh bạch.

Ngân hàng triển khai các combo ưu đãi “0 đồng”, miễn phí hóa đơn điện tử, chữ ký số, phần mềm bán hàng và chuyển tiền online cho khách hàng đăng ký sớm cùng các gói tín dụng linh hoạt, giúp hộ kinh doanh có thêm vốn lưu động để đầu tư thiết bị và phần mềm.

Bên cạnh đó, Thuế TP. Hồ Chí Minh cũng hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ như VNPT, SoftDreams để triển khai đồng bộ phần mềm hóa đơn điện tử, chữ ký số từ xa, lưu trữ dữ liệu đám mây, hỗ trợ trực tuyến 24/7...

Ngành Thuế “chuyển vai” từ quản lý sang phục vụ

Để hỗ trợ người nộp thuế, Thuế TP. Hồ Chí Minh đã đưa vào vận hành hệ thống quản lý thuế tập trung (TMS), cổng thuế điện tử, ứng dụng eTaxMobile, chatbot AI hỗ trợ người nộp thuế, cùng bản đồ số hộ kinh doanh giúp quản lý minh bạch theo địa bàn…

Trong quý IV/2025 và những tháng đầu năm 2026, song song với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, ngành Thuế sẽ triển khai rộng rãi các Tổ công tác hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi tại tất cả các địa phương. Thành phần Tổ công tác gồm các cán bộ thuế am hiểu chính sách, giỏi kỹ năng công nghệ thông tin, cùng đại diện các đại lý thuế, doanh nghiệp cung cấp giải pháp bán hàng, kế toán, hóa đơn điện tử.

Các tổ công tác này sẽ trực tiếp “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn bà con từng bước, từ đăng ký mã số thuế, kê khai thuế lần đầu, cài đặt và sử dụng ứng dụng eTax Mobile, đến đăng ký, phát hành hóa đơn điện tử và thực hành phần mềm kế toán đơn giản. Các điểm hỗ trợ lưu động sẽ được bố trí ở những khu vực tập trung nhiều hộ kinh doanh (như khu chợ, tuyến phố thương mại, làng nghề…) để tiếp cận và hỗ trợ đông đảo bà con ngay tại địa bàn.

Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính)cho biết, ngay từ đầu năm 2025, toàn ngành đã phát động phong trào “Lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ”, quán triệt tới từng cán bộ thuế các cấp tinh thần đồng hành cùng hộ kinh doanh… Mục tiêu là để công chức ngành Thuế sẵn sàng đóng vai trò “người hướng dẫn tận tụy” thay vì chỉ là người kiểm tra, giám sát như trước.