Sáng 28/11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Điều chỉnh chỉ tiêu năng suất lao động và TFP để đạt tăng trưởng hai con số
Theo đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ), việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể lần này là cần thiết vì ba lý do chính. Đó là, yêu cầu điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế lên mức hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030; việc sáp nhập địa phương và sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp; và việc Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị ban hành 7 nghị quyết chiến lược với nhiều quyết sách lớn, đột phá, tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng.
 |
| Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) |
| Theo đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia cũng đồng nghĩa với việc định lại không gian phát triển, huy động và phân bổ nguồn lực có trọng tâm, tái cấu trúc mô hình tăng trưởng theo hướng chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng. |
Đối với các nội dung cụ thể, đại biểu nhất trí với mục tiêu tăng trưởng GDP giai đoạn 2026 - 2030 đạt từ 10%/năm trở lên. Tuy nhiên, theo phân tích mô hình tăng trưởng kinh tế, mục tiêu này phụ thuộc chủ yếu vào vốn, lao động và đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP). Tính toán theo mô hình cho thấy, để đạt mức tăng trưởng trên 10%, năng suất lao động phải tăng khoảng 9% trở lên và TFP đóng góp khoảng 60%.
Dự thảo nghị quyết đang đề xuất các chỉ tiêu tương ứng là hơn 8,5% và 55%, như vậy có thể chưa đủ để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số. Do đó, đại biểu đề nghị điều chỉnh hai chỉ tiêu này lên mức từ 9% và 60% trở lên, trong bối cảnh Việt Nam phải duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong 10 - 15 năm tới và năng suất lao động còn thấp so với nhiều nước trong khu vực.
Quan tâm đến các mục tiêu phát triển đến năm 2030, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Thừa Thiên Huế) cho biết, dự thảo nêu mục tiêu đến năm 2030 đạt 35 giường bệnh và 19 bác sĩ trên vạn dân. Tán thành với mục tiêu 19 bác sĩ trên vạn dân, song đại biểu cho rằng chỉ số giường bệnh trên số dân là không còn phù hợp. Bởi xu hướng hiện nay trên thế giới là giảm điều trị nội trú, tăng điều trị ngoại trú và điều trị nội trú ban ngày, nhiều nước không còn sử dụng chỉ tiêu giường bệnh ở cấp quốc gia mà chỉ sử dụng trong ngành y tế. Việc duy trì chỉ tiêu này cũng chưa phản ánh đúng cơ cấu đầu tư y tế hiện đại, vốn ưu tiên nhân lực, công nghệ, trang thiết bị và chuyển đổi số nhiều hơn là tăng số giường bệnh.
 |
| Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Thừa Thiên Huế) |
Do đó, đại biểu đề xuất thay thế chỉ tiêu giường bệnh bằng chỉ số chi tiêu y tế quốc gia (Total Health Expenditure - THE), đặc biệt là tỷ trọng chi tiêu y tế so với GDP. Đại biểu dẫn chứng, mức này tại Mỹ là khoảng 16 - 17% GDP, các nước OECD trung bình 8 - 9%, Việt Nam hiện ở mức 5 - 6%. Đại biểu đề nghị đưa vào quy hoạch mục tiêu THE/GDP đến năm 2030 đạt 8 - 9%, và đến năm 2045 đạt 15 - 16%.
Cũng liên quan đến y tế, đại biểu đánh giá rất cao dự thảo đưa vào tỷ lệ giường bệnh tư nhân đến năm 2030 đạt 15%, nhằm phát triển lĩnh vực y tế tư nhân, phù hợp với tinh thần Nghị quyết 68. Tuy nhiên, ông đề nghị không dùng chỉ tiêu giường bệnh mà thay bằng tỷ lệ y tế tư nhân cung cấp được dịch vụ khám chữa bệnh. Hiện tỷ lệ này ở Việt Nam khoảng 14,55%. Tham khảo quốc tế, ở Đức đạt 25%, Pháp 35%, Úc 40%, Mỹ 80%, Nhật Bản 82%. Do đó, ông đề nghị đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt 30% và đến năm 2045 đạt 45%.
Đặt mục tiêu nâng cao chỉ số hạnh phúc
Một vấn đề nữa đại biểu quan tâm là bổ sung “chỉ số hạnh phúc” (World Happiness Report - WHR) vào quy hoạch này. Theo đại biểu, Việt Nam hiện xếp thứ 46/143 quốc gia, đã tăng 33 bậc trong nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ông đề nghị đặt mục tiêu cho nhiệm kỳ 2026 - 2030 là tăng thêm 20 bậc, đạt vị trí 26.
Đây cũng là nội dung đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) tham gia góp ý về nội dung sửa đổi Quy hoạch tổng thể quốc gia.
Theo đại biểu, dự thảo nêu giai đoạn 2031 - 2050 phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt khoảng 7 - 7,5%; đến năm 2050 GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt 38.000 USD, tỷ lệ đô thị hóa từ 70 - 75%, chỉ số phát triển con người (HDI) đạt 0,85.
 |
| Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) |
Tuy nhiên, chỉ số HDI chỉ đo lường ba yếu tố gồm sức khỏe, tri thức và mức sống, nên chưa phản ánh được mức độ hạnh phúc của người dân. Theo đại biểu, phát triển xã hội là hướng đến mưu cầu hạnh phúc. Trong tầm nhìn 2050, Việt Nam được xác định là quốc gia “hùng cường, hưng thịnh, hạnh phúc”, tiêu ngữ “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” cũng thể hiện mục tiêu này.
Đại biểu dẫn chứng, Yên Bái, địa phương đầu tiên đưa tiêu chí hạnh phúc vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025, đã ghi nhận mức độ hài lòng, đời sống tinh thần của người dân tăng lên qua các năm. Hà Nội cũng đã đưa chỉ số hạnh phúc vào văn kiện Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030 cùng với HDI.
Dù mỗi quốc gia có thể có cách nhìn riêng về hạnh phúc, song thế giới đã đưa ra chỉ số hạnh phúc và xếp hạng hàng năm. Việt Nam đã tăng trên 30 bậc sau 5 năm. Trong khi đó, các chính sách văn hóa, dù hướng đến nâng cao đời sống tinh thần, không phản ánh trực tiếp qua các chỉ số kinh tế hay qua HDI.
Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung chỉ số hạnh phúc ngay sau HDI trong nghị quyết để bảo đảm việc xây dựng chính sách quan tâm hơn đến hạnh phúc của người dân, đồng thời đặt mục tiêu thứ hạng chỉ số hạnh phúc Việt Nam tăng đều giai đoạn 2031 - 2050. Đây cũng nội dung đại biểu đã kiến nghị đưa vào dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng./.
