Khung pháp lý đã sẵn sàng cho các dự án PPP có độ lan tỏa cao

Khung pháp lý mở rộng không gian cho khu vực tư

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại là rất lớn. Tuy nhiên, nguồn lực công hiện mới đáp ứng một phần nhu cầu. Do đó, việc huy động khu vực tư nhân là yêu cầu tất yếu.

Trong những năm qua, khuôn khổ chính sách về PPP của Việt Nam đã liên tục được hoàn thiện và mở rộng không gian cho khu vực tư nhân tham gia. Theo đó, có rất nhiều điểm nổi bật của khung pháp lý về PPP hiện hành.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Mạnh Tuấn

Cụ thể, về lĩnh vực đầu tư, Luật PPP đã mở rộng lĩnh vực, nhằm huy động tối đa các nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công. Về quy mô đầu tư: bỏ hạn mức quy mô tối thiểu đầu tư theo phương thức PPP. Đồng thời, đơn giản hóa quy trình, thủ tục chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền một số thủ tục trong các giai đoạn chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư để tạo sự chủ động, linh hoạt cho bộ, ngành, địa phương và tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai hợp đồng dự án PPP.

Đặc biệt, Luật đã nâng hạn mức tỷ lệ vốn nhà nước trong dự án PPP nhằm tạo động lực thu hút doanh nghiệp tư nhân và tạo cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu: Chính phủ đồng hành với nhà đầu tư, tạo động lực để thực hiện dự án. Bên cạnh đó, Luật PPP đã bổ sung dự án BT, bổ sung trường hợp và cơ chế xử lý trường hợp chấm dứt hợp đồng trước hạn…

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, việc sửa đổi Luật PPP và các nghị định liên quan đã mở rộng tối đa lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP, tăng tính linh hoạt trong cơ chế tài chính - chia sẻ rủi ro, đồng thời rút gọn quy trình để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.

“Có thể nói, sau giai đoạn nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, Việt Nam đã sẵn sàng bước vào giai đoạn thúc đẩy triển khai mạnh mẽ các dự án PPP có tính lan tỏa cao” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định.

Việt Nam sẽ thu hút nhiều hơn nữa vốn đầu tư tư nhân

Chia sẻ tại sự kiện, ông Shantanu Chakraborty - Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam cho rằng, trong 15 năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong xây dựng nền tảng pháp lý và thể chế cho PPP. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra 5 thách thức lớn mà Việt Nam vẫn đang đối mặt như: năng lực chuẩn bị dự án PPP cần được cải thiện đáng kể; phân bổ rủi ro vẫn là vấn đề lớn đối với nhà đầu tư và các tổ chức cho vay; hạn chế về các lựa chọn tài chính dài hạn cho hạ tầng có vòng đời lớn; việc lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức cạnh tranh còn hạn chế. Đặc biệt, các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ và hạ tầng xã hội đòi hỏi các mô hình chính sách và hợp tác cập nhật, phù hợp với đặc thù riêng.

Tuy nhiên, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam cho rằng, những thách thức này không có gì bất thường và là điều quốc gia nào cũng gặp phải khi chuyển từ thiết kế chính sách sang triển khai trên quy mô lớn. Với sự hợp tác liên tục và đẩy mạnh cải cách, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua và thu hút nhiều hơn nữa dòng vốn đầu tư tư nhân trong những năm tới. Ông khẳng định: “Trong hành trình phát triển của Việt Nam, PPP sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng để cung cấp hệ thống hạ tầng hiện đại, bền vững và có khả năng chống chịu cao. Để làm được điều này, cần có sự lãnh đạo mạnh mẽ, có thể chế vững chắc và các dự án được chuẩn bị tốt và quan hệ đối tác tin cậy. ADB cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng hệ sinh thái PPP minh bạch, hiệu quả, đổi mới sáng tạo”.

Tại đối thoại, nhiều ý kiến từ phía doanh nghiệp và đơn vị cấp tín dụng đã chia sẻ các vướng mắc về các dự án PPP đang gặp phải như: rào cản về giới hạn cấp tín dụng; rào cản về nguồn vốn vay dài hạn; rào cản về xử lý các vướng mắc và thay đổi chính sách; rào cản trong việc thực thi: thiếu hướng dẫn đầy đủ, rõ ràng về phạm vi trách nhiệm của các bên trong cơ chế chia sẻ rủi ro; rào cản liên quan tới vấn đề đất đai…

Tuy nhiên, những rào cản được nhắc tới chủ yếu là vấn đề xung quanh, không phải là vấn đề thuộc pháp luật PPP. Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định, Bộ Tài chính ghi nhận và sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp của tất cả các bên để tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật sắp tới, nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả các quy định pháp luật hiện hành về PPP, huy động nguồn lực để phát triển hạ tầng, kinh tế, xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.