Hà Nội được đề xuất nhiều cơ chế đặc biệt để triển khai các dự án lớn

Chiều 4/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn trên địa bàn Thủ đô.

Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày các nội dung chính của dự thảo Nghị quyết.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, về thẩm quyền quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, Chính phủ đề xuất HĐND, Chủ tịch UBND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư… thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Khi quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương dự án cụ thể, cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, UBND Thành phố báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Về lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu, Chính phủ đề xuất cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, dự án quan trọng quốc gia, dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược. Đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền thì được lựa chọn nhà đầu tư trước khi cấp có thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư và được thực hiện các thủ tục về quy hoạch, khởi công xây dựng công trình đồng thời với thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư.

Trên địa bàn Thành phố chỉ lập một Quy hoạch tổng thể Thủ đô để cụ thể hóa nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và tích hợp, lồng ghép các nội dung của Quy hoạch Thủ đô, Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô.

Khi có quy hoạch chi tiết được phê duyệt và chủ trương cho phép triển khai thực hiện của HĐND Thành phố, UBND Thành phố sử dụng ngân sách Thành phố để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Ngoài các trường hợp quy định tại Điều 79 Luật Đất đai, HĐND Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng và cho phép Thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công công trình khi có ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Căn cứ đề xuất dự án BT, UBND Thành phố phân chia dự án tổng thể thành các dự án thành phần và xác định quỹ đất dự kiến thanh toán cho từng dự án thành phần đó; được quyết định thanh toán trước từng phần quỹ đất sau khi ký kết hợp đồng BT đối với từng dự án thành phần; đồng thời quy định nhà đầu tư không phải chứng minh khả năng thu xếp vốn vay nhưng phải thực hiện điều kiện về phát hành bảo lãnh từng phần tương ứng với giá trị đất đối ứng được thanh toán đó; giá trị bảo lãnh được giảm trừ tương ứng với phần giá trị hợp đồng BT do nhà đầu tư đã thực hiện.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Vũ Đại Thắng trình bày tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Có thể cấp tín dụng vượt cho các dự án cần triển khai ngay

Để huy động vốn thực hiện dự án, UBND Thành phố được phép sử dụng kết dư ngân sách cấp Thành phố bố trí vốn cho dự án tại Nghị quyết. Đối với các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền mà khả năng hợp vốn của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chưa đáp ứng được nhu cầu vay vốn của khách hàng thì tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài báo cáo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng mức dư nợ cấp tín dụng tối đa đối với một khách hàng hoặc một khách hàng và người có liên quan trong trường hợp tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt quá tỷ lệ theo quy định của pháp luật về tín dụng.

Đặc biệt, các dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý các điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị được áp dụng cơ chế đầu tư công khẩn cấp và lệnh xây dựng khẩn cấp theo pháp luật về đầu tư công, xây dựng.

Bên cạnh đó, UBND Thành phố được quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị như sau: Phá dỡ khu chung cư, nhà chung cư có một hoặc một số công trình có kết quả kiểm định có cấp nguy hiểm; Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định tại quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị; Quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đồng thuận.

Thẩm tra các nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành sự cần thiết cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành nghị quyết theo trình tự thủ tục rút gọn. Cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát, chỉnh lý để không quy định lại những nội dung đã có trong các luật, nghị quyết hiện hành, hoặc những nội dung không thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến tập trung vào việc rà soát phạm vi áp dụng, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, và các rủi ro liên quan đến quyền công dân, an ninh trật tự, và tài chính quốc gia.

Thay mặt Chính phủ và cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết sẽ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội và ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành cơ bản các nội dung của hồ sơ dự thảo nghị quyết và đánh giá đủ điều kiện để bổ sung vào chương trình luật pháp năm 2025. Dự thảo sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua theo trình tự thủ tục rút gọn tại Kỳ họp thứ 10 .

Để hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ bám sát Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng và Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị; không để xảy ra tham nhũng, thất thoát, lãng phí, tiêu cực và phát sinh phức tạp về an ninh trật tự .

Đồng thời, rà soát và đảm bảo tính đồng bộ, tránh chồng chéo giữa dự thảo nghị quyết với các luật, nghị quyết hiện hành và các dự thảo luật đang được xem xét tại Kỳ họp thứ 10. Các quy định mới phải thực sự là đặc thù, mang tính đột phá, có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, hình thức.