Đồng yen của Nhật Bản. (Ảnh: THX/TTXVN)
Đồng yen của Nhật Bản. (Ảnh: THX/TTXVN)

Các nhà đầu tư chuyển tiền vào Nhật Bản thông qua Singapore đã tránh được khoảng 99 tỷ yen (690 triệu USD) tiền thuế của Nhật Bản trong giai đoạn 2020-2022 thông qua một lỗ hổng của hiệp ước cho phép họ hưởng ưu đãi thuế kép.

Theo các nguồn tin từ các viên chức thuế, các nhà đầu tư nước ngoài đã gửi tiền thông qua các thiên đường thuế như Quần đảo Cayman vào Singapore, nơi các doanh nghiệp địa phương gửi tiền vào một loại công ty có mục đích đặc biệt của Nhật Bản được gọi là tokutei mokuteki kaisha (TMK).

Các TMK sau đó đầu tư vào các trung tâm dữ liệu, trung tâm hậu cần hoặc bất động sản khác của Nhật Bản, gửi lợi nhuận kiếm được trở lại Singapore dưới dạng cổ tức. Các TMK đáp ứng một số điều kiện nhất định có thể khấu trừ tiền cổ tức khỏi lợi nhuận của họ, giảm nghĩa vụ thuế doanh nghiệp của họ.

Cổ tức thường bị đánh thuế ở mức khoảng 20%, nhưng con số này thường được giảm theo các hiệp định thuế song phương. Kết hợp điều này với khoản khấu trừ thuế doanh nghiệp của TMK tạo ra sự tách biệt kép.

Cơ quan thuế Nhật Bản đã xác nhận thông qua các cuộc kiểm toán rằng khoảng 640 tỷ yen tiền cổ tức đã được phân phối từ các TMK cho Singapore trong giai đoạn 2020 và 2022. Với mức thuế 5% trong hiệp định song phương của họ, điều này sẽ đưa số tiền thuế phải trả vào khoảng 32 tỷ yen. Một số người tin rằng điều đó có nghĩa là 98,7 tỷ yen tiền thuế phải trả theo mức thuế thông thường là 20% đã "bị thất thu."

Từ khoảng năm 2000, Bộ Tài chính Nhật Bản đã tìm cách đóng lỗ hổng này khi đàm phán các hiệp ước mới hoặc sửa đổi các hiệp ước hiện có, thúc đẩy lợi nhuận được miễn thuế doanh nghiệp trong nước được loại trừ khỏi các biện pháp miễn trừ theo hiệp ước. Điều này đã được thực hiện với các hiệp ước liên quan đến Mỹ, Hong Kong (Trung Quốc) và Đức.

Thế nhưng hiệp ước thuế của Nhật Bản với Singapore không thay đổi nhiều kể từ khi có hiệu lực vào năm 1995 và việc phân phối cổ tức vẫn tiếp tục bị đánh thuế ở mức 5%. Các cuộc đàm phán với Singapore, một trung tâm tài chính toàn cầu lớn, được cho là đã đạt được ít tiến triển.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhật Bản, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đổ vào Nhật Bản đạt tổng cộng 70.590 tỷ yen vào năm 2024. Singapore là nguồn lớn thứ ba với 5.800 tỷ yen, sau Mỹ với 21.800 tỷ yen và Vương quốc Anh với 13.600 tỷ yen.

Luật sư thuế Hidehito Akimoto cho rằng lợi nhuận từ hoạt động đầu tư sử dụng cơ sở hạ tầng xã hội của Nhật Bản cuối cùng không phải chịu thuế doanh nghiệp và khi lợi nhuận tích lũy được phân phối, số thuế phải nộp cho chúng là rất nhỏ. Tình hình này cần phải thay đổi. Theo chuyên gia này, cần có thời gian để sửa đổi các hiệp ước thuế và trong ngắn hạn, có thể sửa đổi Đạo luật về Chứng khoán hóa Tài sản, điều chỉnh TMK, và luật thuế để đóng lỗ hổng này./.