Siết chặt quản lý, chống thất thu thuế khai thác khoáng sản

Kiểm soát về giá, kê khai và nộp thuế

Theo đánh giá của cơ quan thuế, công tác quản lý tài nguyên nói chung, quản lý thu ngân sách nói riêng đối với hoạt động khai thác khoáng sản còn rất nhiều bất cập. Hiện tượng lãng phí, thất thoát tài nguyên, khai thác khoáng sản trái phép, trốn thuế còn phổ biến, gây thất thu ngân sách nhà nước (NSNN) hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Đơn cử tại tỉnh Thái Nguyên, thời gian qua vẫn còn xảy ra tình trạng khai thác tài nguyên, khoáng sản không đúng quy định, nảy sinh nhiều diễn biến phức tạp. Nổi bật là vụ việc Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố đối với 33 bị can trong vụ “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, mua bán trái phép vật liệu nổ, sử dụng trái phép vật liệu nổ, mua bán trái phép hóa đơn, lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại mỏ than Minh Tiến, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên vừa qua.

Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Lê Quang Tiến đã có văn bản chỉ đạo các sở, ngành và UBND các huyện, thành phố căn cứ nội dung nhiệm vụ được phân công tại Đề án tăng cường quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, tiếp tục triển khai thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản.

Theo đó, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên yêu cầu Cục Thuế Thái Nguyên chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), các đơn vị liên quan thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc chấp hành nghĩa vụ kê khai và nộp thuế, phí, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Tại tỉnh Thanh Hóa, để khắc phục các tồn tại, kịp thời phát hiện, xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản, thuế, góp phần chống thất thu NSNN, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi đã chỉ đạo các ngành chức năng trên địa bàn tăng cường công tác quản lý, kiểm soát về giá, chống thất thu thuế trong hoạt động khoáng sản và tháo gỡ vướng mắc về đất đai, vật liệu xây dựng để triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh.

Trong đó, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Cục Thuế Thanh Hóa tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thuế, thu hồi nợ thuế, chống thất thu ngân sách trong lĩnh vực khai thác khoáng sản. Đồng thời, lãnh đạo tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh Thanh Hóa tập trung, quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các doanh nghiệp, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về thuế, khoáng sản…

Ứng dụng “Bản đồ số các mỏ khoáng sản” vào quản lý thuế

Để tăng cường quản lý thuế hoạt động khai thác khoáng sản, mới đây Tổng cục Thuế có văn bản chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp với cơ quan TN&MT để rà soát quản lý tài nguyên khai thác thực tế của người nộp thuế (NNT) trên địa bàn.

Cùng với đó, Tổng cục Thuế đề nghị các cục thuế sau khi chuyển thông tin kê khai thuế đối với hoạt động khai thác khoáng sản trong năm của NNT, phải chủ động yêu cầu, đôn đốc cơ quan TN&MT trên địa bàn cung cấp thông tin về sản lượng tài nguyên, khối lượng đất đá bóc, đất đá thải và khối lượng khoáng sản nguyên khai thực tế khai thác của NNT, tổng hợp xử lý về thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định pháp luật thuế có liên quan.

Tổng cục Thuế cho biết, cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuế, cơ quan TN&MT để quản lý hoạt động khai thác tài nguyên tại địa phương đã được quy định rõ tại khoản 6, Điều 5, Thông tư số 152/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế tài nguyên; Nghị định 27/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản.

Theo đó, trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông tin kê khai của NNT về sản lượng tài nguyên thực tế khai thác kê khai trong năm theo từng mỏ khi kết thúc năm tài chính do cơ quan thuế chuyển đến, cơ quan TN&MT có trách nhiệm đối chiếu với sản lượng tài nguyên đã khai thác tại từng mỏ do đơn vị khai thác khai, nộp thuế với dữ liệu đã có tại cơ quan mình để chuyển thông tin cho cơ quan thuế xử lý theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Tiếp đó, trong vòng 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông tin chi tiết về khối lượng đất đá bóc, đất đá thải và khối lượng khoáng sản nguyên khai thực tế khai thác kê khai trong năm theo từng giấy phép khai thác khoáng sản trên địa bàn do cơ quan thuế chuyển đến, cơ quan TN&MT có trách nhiệm đối chiếu số lượng đất đá bóc, đất đá thải và khối lượng khoáng sản nguyên khai thực tế khai thác theo từng giấy phép do người nộp phí kê khai với dữ liệu đã có tại cơ quan mình để chuyển thông tin cho cơ quan thuế xử lý theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Cùng với việc chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường quản lý thuế hoạt động khai thác khoáng sản, Tổng cục Thuế cũng đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu, xây dựng ứng dụng “Bản đồ số các mỏ khoáng sản” vào quản lý thuế.

Ông Nguyễn Đẩu - Cục trưởng Cục Thuế Bình Định: “Bản đồ số mỏ khoáng sản” giúp minh bạch thông tin, chống thất thu thuế Cục Thuế Bình Định và Sở TN&MT tỉnh Bình Định đã phối hợp chia sẻ thông tin cơ sở dữ liệu về vị trí các mỏ khoáng sản trên địa bàn; trữ lượng khoáng sản; 145 giấy phép khai thác khoáng sản đã được các cấp có thẩm quyền cấp cho doanh nghiệp, giúp cơ quan thuế thực hiện quản lý, thu thuế hoạt động khai thác khoáng sản hiệu quả. Mới đây, Cục Thuế Bình Định đã hoàn thành đưa vào sử dụng ứng dụng “Bản đồ số mỏ khoáng sản” trên phạm vi toàn tỉnh. Ứng dụng này sẽ công khai toàn bộ thông tin về vị trí từng mỏ khoáng sản; số thuế mà doanh nghiệp đã nộp, còn nợ…, để toàn xã hội cùng tham gia giám sát, phản biện, giúp công tác quản lý thuế, chống thất thu trên lĩnh vực này hiệu quả hơn. Ông Trần Văn Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Hà Nam: Hạn chế thất thoát khoáng sản, chống thất thu ngân sách Để tăng cường quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn, UBND tỉnh Hà Nam đã chỉ đạo các ngành chức năng tổ chức ký cam kết với các doanh nghiệp, phối hợp không cho xe chở quá tải ra khỏi mỏ bằng cách cân các phương tiện chở đá. Thông qua đó, các doanh nghiệp đã nâng cao được hiệu quả sản xuất kinh doanh và hạn chế thất thoát khoáng sản, vật liệu xây dựng khi cung cấp cho khách hàng. Cơ quan thuế đã tăng cường công tác quản lý thuế, rà soát doanh nghiệp bán hàng xuất hóa đơn thấp hơn giá bán thực tế, xử lý theo quy định của pháp luật tránh thất thu ngân sách nhà nước.