TP. Hồ Chí Minh: Điểm mặt các chiêu thức buôn lậu trong thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa

Từ cố tình khai sai đến ‘‘lén’’ đưa nguyên liệu vào tiêu thụ nội địa

Chia sẻ về tình hình buôn lậu trên địa bàn, ông Đỗ Thanh Quang - Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho biết, trước thực trạng xuất hiện nhiều hình thức vi phạm mới trong thông quan xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý các vụ vi phạm có phương thức thủ đoạn tinh vi.

Công chức Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh kiểm tra hàng nghi vấn tại cảng Cát Lái, TP. Thủ Đức. Ảnh Đỗ Doãn

Điển hình nhất thủ đoạn là khai sai tên hàng, lợi dụng việc ưu đãi, thông quan nhanh chóng hàng hóa của tờ khai luồng Vàng, luồng Xanh để thực hiện thủ đoạn “chọn luồng”. Cùng một lô hàng nhưng khai báo nhiều tờ khai ở cùng một chi cục hoặc khác chi cục, nếu luồng Đỏ thì hủy tờ khai, sau đó chọn luồng Vàng, Xanh để thông quan hàng hoá… Hay cố tình khai nhiều mặt hàng nhưng thực nhập chỉ có một mặt hàng và ngược lại nhằm trốn thuế; cố tình khai báo qua mặt hàng khác có thuế thấp, giá thấp; cố tình khai thuế rất cao nhưng trong đó có chứa hàng cấm, hàng giả, hàng nhập khẩu có điều kiện...

Kế đến là việc hành khách xuất nhập cảnh lợi dụng các chính sách ưu tiên để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng có giá trị cao (vàng, ngoại tệ…) và hàng cấm (ma tuý, chất gây nghiện…). Bên cạnh đó, lợi dụng loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chính sách ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi trong thủ tục nhập khẩu và chính sách thuế đối với doanh nghiệp hoạt động sản xuất xuất khẩu (loại hình gia công, chế xuất, xuất sản phẩm gia công…), một số doanh nghiệp đã tiến hành nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất sản phẩm xuất khẩu.

‘‘Sau khi hoàn thành thủ tục hải quan, có trường hợp không đưa vào sản xuất hoặc chỉ đem một phần nguyên liệu vào sản xuất để tạo ra sản phẩm xuất khẩu. Số nguyên liệu còn lại được đem bán vào thị trường nội địa mà không làm thủ tục hải quan, không chuyển mục đích sử dụng theo quy định, nhằm hưởng lợi từ sự chênh lệch về thuế và chính sách mặt hàng’’ - ông Đỗ Thanh Quang chia sẻ.

‘‘Rút ruột’’ hàng quá cảnh, lợi dụng hải quan điện tử, thương mại điện tử

Ngoài ra, các đối tượng còn lợi dụng các loại hình quá cảnh, trung chuyển, do việc thực hiện thủ tục hải quan trong khai báo đối với loại hình này đơn giản (không phải khai báo chi tiết) để thực hiện các hành vi thủ đoạn tinh vi như tháo dỡ nóc thùng xe, gầm xe để ‘‘rút ruột’’ hàng hóa trong thùng xe tải, trong container hoặc hàng hóa đã qua biên giới, lợi dụng địa lý đường biên giới nối dài mang hàng quay lại Việt Nam, đưa hàng vào tiêu thụ nội địa.

Làm thủ tục thông quan tại Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ảnh Đỗ Doãn

Trong khi đó, các phương thức quản lý hải quan điện tử cũng bị đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi buôn lậu như: sử dụng chữ ký điện tử cấp cho một số cá nhân, tổ chức không phải doanh nghiệp để làm giả mạo tờ khai hải quan; hoặc lợi dụng quy định cho hủy, sửa tờ khai để đối phó với việc đánh giá rủi ro, phân luồng trên hệ thống thông tin nghiệp vụ, né tránh việc kiểm tra, kiểm soát của cơ quan hải quan hoặc hợp thức hóa các lô hàng vi phạm.

‘‘Một chiêu thức gian lận mới cũng cần nêu ra trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh như hiện nay. Đó là lợi dụng phương thức giao hàng vận chuyển từ tay người gửi đến tay người nhận và thủ tục hải quan trọn gói của mô hình vận chuyển ‘‘Door to Door’’ để thực hiện các thủ đoạn như: địa chỉ giao nhận hàng không có thật, móc nối với đại lý vận chuyển để thực hành vi vận chuyển hàng cấm, khi phát hiện sai phạm thì không có người gửi và người nhận hàng, thông tin nhãn hiệu về sản phẩm luôn không đúng (hàng hóa mua online, website, tự nhà làm…) dẫn đến việc điều tra phát hiện đối tượng gặp nhiều khó khăn…’’ - ông Đỗ Thanh Quang nói.