Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản chủ động thích ứng với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Thuế quan 20%: "Vừa thách thức, vừa kỳ vọng"

Tại Hội nghị Thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 12/8, ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao khẳng định, trước tình hình Hoa Kỳ áp thuế cao 20% sẽ đặt ra nhiều thách thức so với các nước cùng sản xuất cà phê, tuy nhiên cũng là cơ hội để các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu trong các tháng cuối năm. Các doanh nghiệp sản xuất cà phê đang mở rộng thị trường Trung Quốc, bởi đây là thị trường tiềm năng.

Bà Tô Thị Tường Lan - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho biết, 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 6,22 tỷ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, nếu chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ được áp dụng, cá tra cũng sẽ chịu tác động đáng kể về chi phí và giá thành trong bối cảnh thị trường Trung Quốc chững lại do tồn kho cao, doanh nghiệp buộc phải mở rộng xuất khẩu sang ASEAN, Nam Hoa Kỳ và Trung Đông...

Bà Lan dự báo, những tháng cuối năm, bức tranh xuất khẩu thủy sản Việt Nam được dự báo sẽ “vừa thách thức vừa kỳ vọng” nhưng cơ hội vẫn rộng mở. Sự hồi phục mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc, ASEAN và Nhật Bản, cùng với tín hiệu gỡ bỏ rào cản kỹ thuật từ châu Âu, mở ra dư địa tăng trưởng cho các dòng sản phẩm chế biến sâu. Các hiệp định thương mại tiếp tục tạo lợi thế thuế quan vượt trội so với các thị trường cạnh tranh. Dự báo cả năm 2025, xuất khẩu thủy sản có thể đạt khoảng 9 - 9,5 tỷ USD, kỳ vọng đạt mục tiêu 10 tỷ USD.

Nếu chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ được áp dụng, cá tra cũng sẽ chịu tác động đáng kể về chi phí và giá thành. Ảnh: TL

Ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam đánh giá, Hoa Kỳ là thị trường có nhu cầu rất lớn, phong phú, đa dạng về các sản phẩm nông sản nhiệt đới, trong đó có trái cây.

Tuy vậy, thách thức mức thuế 20% áp cho rau quả Việt Nam xuất sang Hoa Kỳ là mức khá cao, làm tăng giá rau quả nhập khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ. Với mức thuế trên người tiêu dùng Hoa Kỳ có thể sẽ phải cắt giảm bớt chi tiêu cho mặt hàng này dẫn đến các đơn hàng có thể giảm mạnh. Rau quả của Việt Nam cũng có thể bị giảm khả năng cạnh tranh so với rau quả sản xuất tại các tiểu bang của Hoa Kỳ, Mexico, các nước Nam Hoa Kỳ có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu tương tự Việt Nam nhưng gần Hoa Kỳ hơn, chi phí vận chuyển thấp hơn Việt Nam và kể cả cạnh tranh với các nước như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Cambodia… có mức thuế thấp hơn Việt Nam.

Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam đề xuất các giải pháp tháo gỡ, trong đó có việc đàm phán chi tiết để đưa thuế các mặt hàng rau quả bằng 0%. Bởi đây là những mặt hàng 100% do Việt Nam tự sản xuất và trong quan hệ thương mại rau quả Việt - Hoa Kỳ, Việt Nam đang nhập siêu rau quả từ Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, cần tăng nhập khẩu trái cây từ Hoa Kỳ (hầu hết mặt hàng nhập từ Hoa Kỳ đều không cạnh tranh với hàng sản xuất nội địa) để giảm bớt thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ.

Cần chủ động trong ứng phó, tiếp tục đàm phán để đạt kết quả cuối cùng

Phát biểu kết luận tại hội nghị, về vấn đề thuế quan của Hoa Kỳ, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho rằng, đây là vấn đề khó đoán định, nhưng cũng mở ra cơ hội.

Việc áp thuế này không chỉ với Việt Nam mà với tất cả các quốc gia xuất khẩu vào Hoa Kỳ, chênh lệch không quá lớn. Hoa Kỳ vẫn có nhu cầu cao với một số sản phẩm Việt Nam không thể thay thế, như tôm hay cà phê - vốn được đánh giá đứng đầu thế giới về chất lượng, đặc biệt khi chế biến sâu.

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng phát biểu tại hội nghị.

"Dù quyền áp thuế thuộc phía Hoa Kỳ, chúng ta cần chủ động giải pháp ứng phó. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp thu các đề xuất xác đáng của doanh nghiệp, phối hợp cùng Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan để xử lý" - ông Thắng nói.

Bà Nguyễn Minh Hằng - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cũng nhất trí với nhận định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là từ nay đến cuối năm, hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sẽ còn nhiều thách thức, trong đó sẽ có những khó khăn do tác động từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.

Đối với việc thích ứng với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, theo bà Nguyễn Minh Hằng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nên cân nhắc về việc có báo cáo với Chính phủ về những tác động đối với từng ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, đồng thời kiến nghị các biện pháp ứng phó phù hợp. Mặt khác, đẩy mạnh xúc tiến và quảng bá các thị trường mới, đặc biệt gắn với các hoạt động cấp cao...

Về phía Bộ Công thương, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, Bộ này đã làm và sẽ làm tiếp các công tác kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa, đặc biệt trong bối cảnh Hoa Kỳ áp thuế đối ứng 20%. Bộ sẽ tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại, có riêng 1 Cục Phòng vệ thương mại, phối hợp với các Bộ ngành tận dụng thế mạnh của Việt Nam; cơ chế đáp trả để phòng vệ thương mại, chống bán phá giá.../.