25 năm phát triển hàng hóa, nâng cao chất lượng tổ chức niêm yết

Với sức trẻ tuổi 25, HOSE sẽ chuyển mình cho hành trình mới, chủ động, chuyên nghiệp hơn để xây dựng thị trường chứng khoán.

HOSE - nơi hội tụ các doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn

Ngày 28/7/2000, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (tiền thân của Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh - HOSE) chính thức đi vào hoạt động với 2 mã cổ phiếu đầu tiên là REE và SAM. Từ 2 mã cổ phiếu trên sàn vào ngày đầu tiên, đến cuối tháng 4/2025, HOSE có 391 mã cổ phiếu, 21 mã chứng chỉ quỹ (trong đó có 17 mã chứng chỉ quỹ ETF) và 201 mã chứng quyền có bảo đảm, với 178,4 tỷ chứng khoán, tương ứng giá trị vốn hóa cổ phiếu đạt 5,12 triệu tỷ đồng, chiếm gần 94% tổng giá trị vốn hóa cổ phiếu niêm yết trên toàn thị trường, tương đương 44,5% GDP Việt Nam năm 2024.

Các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE rất đa dạng về ngành nghề và quy mô, tập trung các doanh nghiệp lớn, đầu ngành với hoạt động kinh doanh ổn định. Hiện tại, HOSE phân ngành theo chuẩn GICS với 11 nhóm ngành.Tính đến cuối tháng 4/2025, 4 ngành có tỷ trọng cao nhất là tài chính, bất động sản, hàng tiêu dùng thiết yếu và công nghiệp, chiếm hơn 75% giá trị vốn hóa toàn thị trường. Hiện trên HOSE có hơn 40 doanh nghiệp niêm yết có giá trị vốn hóa hơn 1 tỷ USD. Đáng chú ý, 45/100 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam năm 2024 (theo thống kê của VNR) và 24/30 doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam năm 2024 (theo thống kê của ngành Thuế) hiện đang niêm yết trên HOSE.

Sau 25 năm, HOSE đã khẳng định vị thế là sàn giao dịch chứng khoán tập trung đầu tiên, là thị trường giao dịch lớn nhất cả nước. Niêm yết trên sàn HOSE là minh chứng về chất lượng hoạt động, đáp ứng điều kiện niêm yết cao nhất của thị trường; là “tuyên ngôn” về tính minh bạch thông tin, chuẩn mực về quản trị để xây dựng hình ảnh và giá trị của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.

Kênh huy động và phân bổ vốn năng động, hiệu quả cho nền kinh tế

Với doanh nghiệp, việc niêm yết trên HOSE không chỉ là dấu mốc khẳng định vị thế và thương hiệu mà còn mở ra cánh cửa tiếp cận dòng vốn trung, dài hạn. Vì vậy, HOSE trở thành lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp niêm yết trong chiến lược huy động vốn. Tính đến cuối năm 2024, tổng vốn điều lệ bình quân của các doanh nghiệp đạt hơn 4,2 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 3 lần so với năm 2015. Trong vòng 25 năm, tổng giá trị vốn huy động qua phát hành thêm cổ phiếu đã vượt 520.000 tỷ đồng.

Bên cạnh vai trò là kênh huy động vốn, HOSE còn giữ vị trí quan trọng trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước thông qua hoạt động đấu giá, phát hành lần đầu ra công chúng, hoặc chào bán riêng lẻ để tăng vốn. Hơn 50% số doanh nghiệp đang niêm yết trên sàn HOSE là doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, một minh chứng rõ nét cho vai trò của HOSE trong việc cổ phấn hóa gắn với niêm yết, tăng hiệu quả của quá trình thoái vốn nhà nước và minh bạch hóa thông tin theo cơ chế thị trường. Từ năm 2005 đến nay, HOSE đã thực hiện 584 cuộc đấu giá cổ phần, bán được hơn 4.800 triệu cổ phần và hơn 130 triệu quyền mua cổ phần, qua đó thu về hơn 240 nghìn tỷ đồng về cho chủ sở hữu; trong đó, có 352 đợt chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng cho doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, thu về hơn 74,8 nghìn tỷ đồng cho Nhà nước.

HOSE đã từng bước xây dựng niềm tin cho thị trường, phản ánh sự tin tưởng của thị trường đối với các doanh nghiệp có uy tín và hiệu quả. Việc cổ phần hóa gắn với niêm yết đã tạo cơ hội cho nhiều doanh nghiệp niêm yết tái cơ cấu hoạt động, chuyển mình mạnh mẽ, thu hút nhà đầu tư chiến lược, ứng dụng quản trị theo thông lệ quốc tế và tiến tới mô hình vận hành hiệu quả, hiện đại hơn.

Không ngừng nâng cao chất lượng hàng hóa niêm yết

Trên hành trình 25 năm phát triển, HOSE tạo nền tảng để các doanh nghiệp niêm yết phát triển vượt bậc cả về quy mô và chất lượng, duy trì đà tăng trưởng bền vững. Dữ liệu giai đoạn 2015 - 2024 cho thấy doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp có xu hướng cải thiện rõ rệt theo thời gian. Tỷ lệ doanh nghiệp báo lãi giữ ở mức ổn định, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn sau niêm yết cũng như những thay đổi tích cực trong quản trị và chiến lược phát triển.

Việc trở thành doanh nghiệp niêm yết không chỉ mở ra cơ hội tăng trưởng, mà còn đi kèm với những yêu cầu khắt khe hơn về minh bạch và quản trị. Từ công bố thông tin, điều hành nội bộ đến trách nhiệm với cổ đông, doanh nghiệp buộc phải nâng cấp toàn diện để đáp ứng tiêu chuẩn giám sát ngày càng cao từ cơ quan quản lý.

Cùng với đó, với vai trò là tuyến đầu trong giám sát, HOSE liên tục hoàn thiện cơ chế theo hướng chủ động, minh bạch và nhất quán. Các sai phạm trong công bố thông tin được xử lý nghiêm túc, đúng thời điểm, góp phần nâng cao kỷ luật thị trường. Song song với giám sát, HOSE cũng đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện công bố thông tin đầy đủ và hiệu quả. Việc triển khai hệ thống quản lý tài liệu điện tử (ECM) giúp loại bỏ thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả quản lý hồ sơ công bố. Các chương trình đào tạo, hội thảo pháp lý và tư vấn chuyên đề được tổ chức thường xuyên để hỗ trợ doanh nghiệp nắm rõ quy định, xử lý linh hoạt các tình huống thực tế. HOSE cũng khuyến khích doanh nghiệp tăng cường hoạt động quan hệ nhà đầu tư (IR), nâng cao khả năng kết nối với công chúng đầu tư. Một bước tiến đáng chú ý từ năm 2025 là việc 100% doanh nghiệp trên HOSE đã thực hiện công bố thông tin định kỳ bằng tiếng Anh, trong đó hơn 98% tuân thủ đúng thời hạn về báo cáo tài chính và tài liệu đại hội đồng cổ đông. Đây là nền tảng quan trọng giúp tăng cường tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài và nâng vị thế thị trường.