| Các ngân hàng đề nghị làm rõ 4 trường hợp không được bảo hiểm tiền gửi Dự án luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi): Giữ "lá chắn" an toàn, không hướng đến tối đa hóa lợi nhuận |
Luật Bảo hiểm tiền gửi vừa được Quốc hội thông qua sáng 10/12. Có hiệu lực từ 1/5/2026, Luật quy định về các hoạt động bảo hiểm tiền gửi, quyền và nghĩa vụ của người gửi tiền được bảo hiểm, các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi và công tác quản lý nhà nước về bảo hiểm tiền gửi.
 |
| Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình. |
Cho phép chi trả tiền bảo hiểm sớm hơn
Mục đích chính của Luật là nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Theo đó, bảo hiểm tiền gửi là loại hình bảo hiểm bắt buộc. Người được bảo hiểm tiền gửi là cá nhân có tiền gửi được bảo hiểm tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi.
| Tiền gửi không được bảo hiểm bao gồm: tiền gửi của chủ sở hữu trên 5% vốn điều lệ của chính tổ chức tín dụng đó; tiền gửi của người quản lý, điều hành, thành viên Ban kiểm soát của tổ chức tín dụng đó; tiền gửi tiết kiệm bắt buộc tại tổ chức tín dụng tài chính vi mô theo quy định; và mua các giấy tờ có giá do tổ chức tín dụng phát hành. |
Tiền gửi được bảo hiểm là tiền gửi bằng đồng Việt Nam của cá nhân tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi dưới hình thức tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi và các hình thức khác được quy định.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi. Phí bảo hiểm tiền gửi được tính trên cơ sở số dư tiền gửi bình quân của tiền gửi được bảo hiểm tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi; được hạch toán vào chi phí hoạt động của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi.
Nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm phát sinh trong các trường hợp: phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt; Ngân hàng Nhà nước có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt và tổ chức tín dụng đó có lỗ lũy kế hơn 100% giá trị vốn điều lệ; Ngân hàng Nhà nước có văn bản thông báo cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi về việc trả tiền bảo hiểm.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức chi trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ. Số tiền bảo hiểm được trả cho tất cả các khoản tiền gửi (gồm gốc và tiền lãi) của một người tại một tổ chức tín dụng tham gia bảo hiểm tiền gửi tối đa bằng hạn mức chi trả.
Trường hợp số tiền gửi của người được bảo hiểm tiền gửi vượt quá hạn mức chi trả (gồm gốc và tiền lãi) sẽ được giải quyết trong quá trình xử lý tài sản của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp đặc biệt, để đảm bảo quyền lợi người gửi tiền, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức đã ban hành trong từng thời kỳ, tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả bảo hiểm.
 |
| Các đại biểu tham gia phiên họp. |
Bảo hiểm tiền gửi có thể tham gia can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt tổ chức tín dụng
Tổ chức bảo hiểm tiền gửi có trách nhiệm trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền trong thời hạn tối đa 45 ngày kể từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm.
Luật cũng quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi có các quyền hạn và trách nhiệm quan trọng, bao gồm: Thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức tín dụng tham gia bảo hiểm tiền gửi; Tổng hợp, phân tích và xử lý thông tin về tổ chức tín dụng để nắm bắt kịp thời và kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xử lý khi vi phạm quy định về an toàn hoạt động ngân hàng, rủi ro gây mất an toàn trong hệ thống tổ chức tín dụng.
Tổ chức bảo hiểm tiền gửi tiếp nhận hỗ trợ theo nguyên tắc có hoàn trả từ ngân sách nhà nước do Thủ tướng Chính phủ quyết định hoặc vay của tổ chức tín dụng khác có bảo lãnh của Chính phủ, trong trường hợp nguồn vốn của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tạm thời không đủ để trả tiền bảo hiểm.
Đặc biệt, tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể tham gia vào quá trình can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, xử lý tổ chức tín dụng. Cụ thể, tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể cho vay đặc biệt từ quỹ dự phòng nghiệp vụ đối với các tổ chức tín dụng dưới kiểm soát đặc biệt hoặc can thiệp sớm để ngăn chặn tình trạng rút tiền hàng loạt.
Trong trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng, Chính phủ quyết định các biện pháp đặc biệt khác để tổ chức bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng.
