Hoàn thiện tiêu chí doanh nghiệp xanh
Tại phiên trao đổi chuyên sâu về số hóa và chuyển đổi xanh, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, bên cạnh nỗ lực nội tại, ngành Tài chính rất mong tiếp tục nhận được sự phối hợp của các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp để cùng triển khai các mục tiêu quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, cũng như thực hiện những cam kết giảm phát thải của Việt Nam.
 |
| Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung chia sẻ tại phiên đối thoại với lãnh đạo các Bộ ngành Trung ương thuộc Diễn đàn kinh tế mùa thu 2025. |
Theo Thứ trưởng, Bộ Tài chính trước đây đã tham mưu ban hành bộ tiêu chí tăng trưởng xanh gồm 72 tiêu chí đánh giá mức độ “xanh” đối với các lĩnh vực khác nhau như môi trường, vận tải, logistics… Bộ tiêu chí này về cơ bản đã đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có tiêu chuẩn của EU. Tuy nhiên, để áp dụng trực tiếp đối với doanh nghiệp, từ hoạt động sản xuất kinh doanh đến huy động vốn, cần có bộ tiêu chí đánh giá chuyên biệt dành cho doanh nghiệp xanh.
Đây được xem là yêu cầu quan trọng nhằm đưa chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia đi sâu vào từng doanh nghiệp và trở thành một phần trong quá trình vận hành của họ.
Để hoàn thiện bộ tiêu chí này, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết, Bộ Tài chính đang triển khai hai nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Thứ nhất, Bộ xây dựng các biểu mẫu thu thập thông tin nhằm hình thành cơ sở dữ liệu đầy đủ, phục vụ việc đánh giá chính xác đặc thù, quy mô và năng lực của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi xanh.
Thứ hai, Bộ phối hợp với các cơ quan liên quan để thiết kế những hỗ trợ trước mắt thông qua các cơ chế và chính sách hiện hành, như Nghị quyết 198/2025/QH15 về hỗ trợ lãi suất 2% hay các quy định huy động nguồn tài chính xanh theo pháp luật môi trường.
| Theo Thứ trưởng, Bộ Tài chính sẽ cố gắng ban hành bộ tiêu chí này trong thời gian sớm nhất, tạo căn cứ để doanh nghiệp tự đánh giá, đồng thời làm cơ sở xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính từ Nhà nước và các tổ chức liên quan một cách thực chất, hiệu quả và đúng nhu cầu. |
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, thách thức lớn nhất là làm sao hài hòa giữa yêu cầu tăng trưởng xanh, với năng lực thực tế của doanh nghiệp Việt Nam? Trên cơ sở đó, phải xây dựng được bộ tiêu chí doanh nghiệp xanh vừa phù hợp xu thế quốc tế, vừa khả thi đối với thực tiễn trong nước, đặc biệt là với doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây là nhóm vốn gặp khó khăn khi áp dụng các chuẩn mực ESG hay tiêu chuẩn xanh.
Vì vậy, Bộ Tài chính đang thực hiện hai bước: nghiên cứu – đánh giá toàn diện và xây dựng cơ chế hỗ trợ và triển khai thử nghiệm chính sách, để đảm bảo bộ tiêu chí doanh nghiệp xanh khi ban hành vừa phù hợp xu thế quốc tế, vừa khả thi trong thực tiễn.
Tăng tốc huy động nguồn lực cho chuyển đổi xanh
Theo báo cáo cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), tại thời điểm xây dựng báo cáo, nhu cầu tài chính phục vụ cho mục tiêu chuyển đổi xanh của Việt Nam đến năm 2030 dự kiến ở mức khoảng 28 tỷ USD. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính thời gian qua đã cùng các bộ, ngành và cơ quan liên quan triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường huy động và phân bổ nguồn lực.
 |
| Phiên đối thoại trao đổi sâu rộng, thực chất về thực trạng và các giải pháp đột phá cho phát triển số hóa, cũng như mục tiêu quốc gia trong chuyển đổi xanh. |
Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết, từ năm 2023 đến nay, Bộ có hai nhóm nhiệm vụ nổi bật:
Thứ nhất, thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết năm 2024, tổng giá trị trái phiếu xanh doanh nghiệp phát hành dự kiến đạt 1,12 tỷ USD. Riêng trong thời điểm Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025, nhiều doanh nghiệp lớn tiếp tục tham gia thị trường này, bao gồm các tập đoàn, ngân hàng như BIDV, Vingroup, PIN…
Thứ hai, phát triển tín dụng xanh. Đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng xanh đạt xấp xỉ 700.000 tỷ đồng, tăng hơn 25% so với năm 2023 và chiếm gần 6% tổng dư nợ toàn hệ thống ngân hàng. Đây là mức tăng trưởng tích cực, cho thấy hệ thống tài chính – tín dụng đang từng bước mở rộng nguồn vốn dành cho các hoạt động thân thiện môi trường.
Ngoài hai nguồn lực quan trọng trên, ngân sách nhà nước cũng đóng vai trò đáng kể thông qua nhiều cơ chế như hỗ trợ lãi suất, đầu tư trực tiếp, và hợp tác công – tư (PPP). Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng kế hoạch tài chính – ngân sách giai đoạn 2026 – 2030, với tổng nhu cầu dự kiến hơn 8 triệu tỷ đồng, bao gồm ngân sách trung ương và địa phương.
Nguồn lực này sẽ tập trung cho các mục tiêu chuyển đổi xanh và phát triển bền vững như phát triển giao thông đô thị xanh – thông minh, đầu tư hạ tầng môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu… Trong đó, TP. Hồ Chí Minh là một trong những địa phương được bố trí nguồn lực cho các dự án động lực.
| Song song, Bộ Tài chính tiếp tục làm việc với các tổ chức tài chính quốc tế, song phương và đa phương nhằm huy động thêm vốn cho quá trình chuyển đổi xanh và thực hiện các cam kết của Chính phủ. |
Một nhiệm vụ then chốt khác là hoàn thiện thể chế. Bộ đang sửa đổi, bổ sung nhiều quy định liên quan nhằm tăng cường minh bạch, thúc đẩy niêm yết, phát triển thị trường chứng khoán, giảm phí giao dịch. Bộ kỳ vọng trong thời gian tới sẽ tiếp tục phát triển thị trường vốn, trong đó có thị trường vốn xanh, để huy động thêm nguồn lực ngoài tín dụng và trái phiếu doanh nghiệp, ngoài vốn vay quốc tế.
Trên nền tảng đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục có các cơ chế hỗ trợ địa phương triển khai các dự án động lực. Riêng TP. Hồ Chí Minh đang được Trung ương hỗ trợ triển khai một số dự án quan trọng như tuyến vành đai 3… nhằm bảo đảm các mục tiêu tăng trưởng xanh của thành phố nói riêng và cả nước nói chung./.
