Bộ Tài chính đề xuất phương án thu thuế trên thu nhập

Bình đẳng chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp

Bản chất của việc áp dụng thuế khoán là giúp đơn giản hóa quy trình quản lý thuế, giảm gánh nặng hành chính cho cả người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế. Tuy nhiên, chính sự đơn giản này lại là nguyên nhân dẫn đến nhiều bất cập về tính công bằng và minh bạch trong quản lý thuế.

Để loại bỏ những tồn tại bất cập từ việc thực hiện chính sách thuế khoán, ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết đặt ra chủ trương xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026.

Công chức thuế xuống địa bàn hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển sang phương pháp kê khai, nộp thuế, Ảnh: TN

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm đảm bảo minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.

Hiện Bộ Tài chính đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đồng hành, hỗ trợ hộ kinh doanh, nhất là điều kiện về công nghệ thông tin và cơ sở vật chất cũng như các quy định về pháp lý để hộ kinh doanh chuyển sang phương pháp kê khai, nộp thuế theo đúng tinh thần chủ trương Nghị quyết số 68-NQ/TW đề ra.

Phản ánh đúng hiệu quả kinh doanh thực tế

Tuy nhiên, bên cạnh những hộ kinh doanh đồng tình về quy định bỏ thuế khoán chuyển sang kê khai, vẫn còn một bộ phận hộ kinh doanh cảm thấy bỡ ngỡ, băn khoăn về ngưỡng doanh thu nộp thuế thấp, kinh doanh sẽ không có lãi. Hay lo lắng chuyển sang phương pháp kê khai không rành công nghệ phải thuê người, tăng chi phí.

Để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai nộp thuế sau khi bỏ thuế khoán, Bộ Tài chính đã chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chính sách thuế, phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh. Đặc biệt, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực thuế, như: sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho hộ kinh doanh.

Cơ quan thuế phối hợp với ngân hàng, doanh nghiệp công nghệ hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang phương pháp kê khai. Ảnh: TN

Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi số, theo quy định tại Nghị quyết số 68-NQ/TW, Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng, thuê, mua các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung để cho hộ kinh doanh sử dụng miễn phí.

Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, ngành Thuế thấu hiểu những băn khoăn và tâm lý dè dặt của bà con hộ kinh doanh khi thực hiện xóa bỏ thuế khoán, đồng thời đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành chức năng, tổ chức, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ và ngân hàng, đồng hành, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi nhằm giảm “gánh nặng” thủ tục hành chính, để hộ kinh doanh tuân thủ đúng chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.

Ngành Thuế cam kết luôn chủ động chuẩn bị các trường hợp, tình huống và xây dựng kế hoạch triển khai đồng bộ tới 34 thuế tỉnh, thành phố; phân nhóm đối tượng để tuyên truyền, hướng dẫn phù hợp; xây dựng cơ sở dữ liệu hỗ trợ, giúp việc thực hiện công tác kế toán, kê khai, nộp thuế trở nên đơn giản, dễ hiểu và gần gũi với thực tế sinh hoạt của hộ kinh doanh.

Đáng chú ý, trên cơ sở lắng nghe ý kiến thẩm tra, ý kiến của đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục nghiên cứu phương pháp tính thuế đối với hộ, cá nhân có doanh thu từ 3 tỷ đồng trở xuống.

Cụ thể, dự kiến Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ phương án thu thuế trên thu nhập (doanh thu - chi phí) đối với tất cả các cá nhân có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế. Theo đó, dự kiến bổ sung quy định: Cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên ngưỡng không chịu thuế đến 3 tỷ đồng thì nộp thuế với thuế suất tương ứng với thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng.

Trường hợp cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ đồng nếu không xác định được chi phí thì tiếp tục thực hiện nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như hiện hành (với các mức thuế suất 0,5%, 1%, 2% tùy theo ngành nghề) và các hộ, cá nhân này sẽ được trừ theo ngưỡng không chịu thuế trước khi tính thuế, không tính thuế từ đồng doanh thu đầu tiên như quy định hiện hành.

Ông Lưu Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí, Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đang trình áp dụng theo tỷ lệ trên doanh thu nhưng kỳ này Bộ Tài chính kiến nghị sẽ áp dụng luôn theo phương pháp tính theo thu nhập. Tức là doanh thu trừ chi phí. Điều này đảm bảo công bằng cho các hộ kinh doanh.

“Việc cho phép hộ kinh doanh được tính chi phí đầu vào khi xác định thu nhập chịu thuế sẽ giúp phản ánh đúng hơn với hiệu quả kinh doanh thực tế. Điều này đặc biệt có lợi với những hộ có chi phí lớn như nguyên liệu, mặt bằng hay thuê nhân công, vì số thuế phải nộp sẽ giảm đáng kể, giúp hộ kinh doanh có thêm nguồn lực để tái đầu tư, mở rộng hoạt động và ổn định kinh doanh” - ông Huy khẳng định./.