Các quỹ phòng hộ làm rung chuyển thị trường trái phiếu chính phủ trị giá 10 nghìn tỷ USD của khu vực đồng Euro

Các quỹ phòng hộ ngày càng trở nên cố thủ trong thị trường nợ của khối

Các cuộc phỏng vấn với hơn chục nguồn, bao gồm các nhà giao dịch cấp cao và quan chức ngân khố, cũng như dữ liệu thị trường do nền tảng điện tử Tradeweb biên soạn riêng cho Reuters cho thấy, các quỹ phòng hộ ngày càng trở nên cố thủ trong thị trường nợ của khối. Các quỹ phòng hộ chiếm kỷ lục 55% khối lượng giao dịch trái phiếu chính phủ châu Âu trên Tradeweb vào năm ngoái, tăng từ 36% vào năm 2020, thay thế các công ty tài chính khác để lần đầu tiên trở thành những công ty thống trị.

Cũng theo dữ liệu tổng hợp cho Reuters, phạm vi tiếp cận của họ lớn nhất ở một số quốc gia mắc nợ nhiều nhất ở châu Âu: các quỹ phòng hộ chiếm 2/3 khối lượng giao dịch nợ của Ý trên Tradeweb. Dữ liệu bao gồm các quốc gia thuộc khu vực đồng Euro và các thị trường châu Âu khác, bao gồm cả Anh.

Các nhà phân tích tại Barclays ước tính vào tháng 1 rằng, thị trường nợ khu vực đồng Euro cần hấp thụ lượng trái phiếu bổ sung kỷ lục 675 tỷ euro (735 tỷ USD) trong năm nay khi Ngân hàng châu Âu (ECB) giảm lượng trái phiếu nắm giữ. Điều đó xảy ra khi đại dịch và chiến tranh ở Ukraine đã thúc đẩy chính phủ phải vay mượn. Trong khi đó, các ngân hàng nhận thấy bảng cân đối kế toán của họ bị hạn chế bởi các quy định được đưa ra sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Gợi ý các quỹ phòng hộ bị thu hút bởi lãi suất đã quay trở lại vùng tích cực sau gần một thập kỷ.

Các quỹ phòng hộ đóng góp vào tính thanh khoản của thị trường. Ảnh: TL

Sự tăng trưởng nhanh chóng của giao dịch điện tử ở châu Âu, đặc biệt kể từ khi đại dịch bùng phát vào năm 2020, cũng đã làm giảm chi phí mua bán chứng khoán, làm tăng thêm sức hấp dẫn của thị trường. Giao dịch điện tử trong khu vực đã tụt hậu so với Hoa Kỳ.

Millennium và Citadel - hai quỹ được gọi là quỹ đa chiến lược kinh doanh nhiều tài sản khác nhau theo nhiều chiến lược khác nhau - và Haidar Capital cùng nhau quản lý hơn 120 tỷ USD và là một trong những quỹ phòng hộ tích cực nhất trên thị trường trái phiếu khu vực đồng Euro, bốn trong số đó.

Về vấn đề này, Andreas Dombret, cựu thành viên hội đồng quản trị ngân hàng trung ương Đức cho biết, trong khi các quỹ phòng hộ đóng góp vào tính thanh khoản của thị trường, sự hiện diện ngày càng tăng của họ càng củng cố khả năng thắt chặt giám sát pháp lý của họ. Các ngân hàng thường có các cam kết chính thức với tư cách là 'đại lý chính' để mua trái phiếu chính phủ và giao dịch chúng một cách tích cực trong thời điểm thuận lợi cũng như khó khăn, nhưng các quỹ phòng hộ không có nghĩa vụ như vậy.

So với lĩnh vực ngân hàng, ngành quỹ phòng hộ trị giá 3,5 nghìn tỷ USD được quản lý nhẹ nhàng. Nó bao gồm các phương tiện đầu tư tư nhân không báo cáo công khai lợi nhuận và không tiết lộ, đôi khi ngay cả với các nhà đầu tư của chính mình và đó là cách các quỹ này kiếm tiền.

Gây nhiều biến động

Dấu ấn của các quỹ phòng hộ đang gia tăng khi biến động giá trở thành chuẩn mực mới, vì tính linh hoạt của chúng có thể cho phép quỹ tận dụng lợi thế của các thị trường đầy biến động. Biến động trong trái phiếu chuẩn của Đức đã tăng lên mức kỷ lục vào năm 2022, khi lạm phát của khối đạt đỉnh điểm trên 10% và vẫn cao hơn trước khi lạm phát tăng cao.

Lợi suất của Đức tăng 44 điểm cơ bản trong quý 3 năm 2023, sau đó giảm 80 điểm cơ bản trong quý tiếp theo, đây là một trong hai động thái hàng quý lớn nhất kể từ năm 2011. Một số nhà giao dịch cho biết, sự hiện diện của giao dịch quỹ phòng hộ cũng có thể góp phần làm biến động giá.

Các quỹ phòng hộ bán trái phiếu có thể đe dọa sự ổn định kinh tế và tài chính châu Âu. Ảnh: TL

Theo nghiên cứu, ở đỉnh điểm của đại dịch vào tháng 3 năm 2020, các nhà đầu tư bao gồm các quỹ phòng hộ đã bán trái phiếu trong khi các đại lý thu được nhiều tiền hơn trên sổ sách của họ. Quy mô của đợt bán tháo đe dọa sự ổn định kinh tế và tài chính, khiến ECB phải ổn định thị trường bằng các biện pháp kích thích lớn.

Bây giờ ngân hàng trung ương đang lùi bước, loại bỏ các chất ổn định giúp hạn chế căng thẳng tài chính. Francesco Papadia, người đứng đầu hoạt động thị trường tại ECB trong cuộc khủng hoảng nợ khu vực đồng Euro vào đầu những năm 2010 cho biết, các quỹ phòng hộ hiện đang đóng vai trò mang tính xây dựng trong bối cảnh thị trường lành tính nhưng điều này không nên được coi là đương nhiên.

Còn theo Papadia, một thành viên cấp cao tại tổ chức tư vấn Bruegel có trụ sở tại Brussels, nếu triển vọng trở nên tồi tệ hơn, các quỹ phòng hộ có thể dẫn đến những điều kiện khó khăn hơn cho cả tổ chức phát hành và nhà đầu tư. Đó là thuật ngữ được gán cho các nhà đầu tư trừng phạt các chính phủ mà họ cho là liều lĩnh về mặt tài chính, đòi hỏi lợi nhuận cao hơn khi cho vay.

Đáng chú ý, Maric Post, giám đốc quản lý nợ của Bỉ thừa nhận nguy cơ biến động cao hơn nếu các quỹ phòng hộ hủy bỏ các giao dịch lớn hoặc rời khỏi thị trường. Tuy nhiên, ông nói, hiện tại ông không lo lắng và nói thêm rằng nhu cầu của quỹ phòng hộ đối với trái phiếu Bỉ đã hoạt động “khá tốt” để làm dịu bớt việc bán nợ.

Ở khía cạnh khác, Bruno Benchimol, người đứng đầu bộ phận giao dịch trái phiếu chính phủ khu vực đồng Euro tại Credit Agricole cho biết, sự tham gia của các quỹ phòng hộ giúp giảm bớt việc bán nợ bằng cách kéo dài thời gian mà các nhà đầu tư dài hạn như quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm phải mua trái phiếu mới.

Một số nhà giao dịch cho biết, các quỹ phòng hộ cũng thiết lập các giao dịch có giá trị tương đối để nắm bắt cách trái phiếu đang lưu hành - từ các kỳ hạn hoặc tổ chức phát hành khác nhau - di chuyển với nhau xung quanh việc bán nợ hoặc sử dụng các cuộc đấu giá để mua trái phiếu có giá trị tương đối rộng hơn hoặc các chiến lược vĩ mô. Hiệp hội Thị trường Vốn quốc tế (ICMA), một cơ quan trong ngành đại diện cho các công ty tài chính, đã đánh dấu các chiến lược giá trị tương đối là một nguồn giao dịch quan trọng. Nghiên cứu cũng cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn khi các quỹ phòng hộ đột ngột rút khỏi thị trường./.