Cơ hội từ thị trường chứng khoán và vốn tư nhân
Thị trường chứng khoán Việt Nam từ đầu năm tới nay ghi nhận tăng trưởng tích cực, trở thành kênh huy động vốn chủ lực với thanh khoản cao. Tại Hội nghị “Khung pháp lý và giải pháp huy động vốn cho doanh nghiệp”, TS. Tạ Thanh Bình - Tổng Giám đốc Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho biết, thanh khoản tháng 7/2025 đạt trung bình hơn 32.000 tỷ đồng, dự kiến tháng 8 lên 45.000 tỷ đồng, với nhiều phiên vượt 50.000 tỷ đồng, phản ánh sức hút từ nhà đầu tư.
TS. Bình cho rằng, sự phát triển của thị trường chứng khoán và xu hướng hội nhập tài chính quốc tế mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn quy mô lớn, chi phí hợp lý hơn, nhất là đối với các doanh nghiệp có năng lực quản trị tốt và chiến lược phát triển rõ ràng. Trong 6 tháng đầu năm, tổng vốn huy động qua chứng khoán vượt 250.000 tỷ đồng, đặc biệt trái phiếu tăng vượt bậc so với 2024.
Kỳ vọng nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi trong tháng 9/2025 là động lực chính thúc đẩy huy động vốn, nhờ thu hút dòng vốn quốc tế và giảm chi phí vay. TS. Bình nhấn mạnh: “Nâng hạng không chỉ nâng cao hình ảnh thị trường vốn Việt Nam mà còn thu hút dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư quốc tế".
Các cải cách như đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp, loại bỏ yêu cầu văn bản cứng cho mã số giao dịch, nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài và tăng minh bạch quản trị đã tạo nền tảng vững chắc hơn. Những thay đổi này giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn, nhưng thách thức nằm ở tâm lý nhà đầu tư.
 |
| Sự phát triển của thị trường chứng khoán và xu hướng hội nhập tài chính quốc tế mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn quy mô lớn. Ảnh minh họa. |
Ông Hoàng Anh Tuấn - Giám đốc Quan hệ Khách hàng Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS) nhận định, khi thị trường tăng trưởng tốt và lãi suất thấp, việc huy động vốn thuận lợi hơn. Tuy nhiên, tâm lý nhà đầu tư vẫn e dè sau các vụ khất nợ trái phiếu năm 2022, đòi hỏi doanh nghiệp cần minh bạch tài chính và mục đích sử dụng vốn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tuân thủ quy định pháp luật để xây dựng lòng tin.
Bên cạnh chứng khoán, kênh vốn tư nhân từ quỹ đầu tư và các hình thức khác cũng đang nổi lên, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp vừa nhỏ khó tiếp cận ngân hàng.
| Kỳ vọng nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi trong tháng 9/2025 là động lực chính thúc đẩy huy động vốn. |
LS. Nguyễn Văn Hải - Luật sư Thành viên Allen & Overy Shearman Sterling Vietnam chia sẻ, kênh vốn tư nhân mang lại sự linh hoạt và đáp ứng nhanh nhu cầu tài chính, giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Bà Mã Thanh Loan - Tổng Giám đốc Auxesia Holdings cho biết quỹ đầu tư tư nhân hỗ trợ tái cấu trúc, nâng quản trị và minh bạch tài chính, chuẩn bị cho IPO. Tuy nhiên, thị trường quỹ Việt Nam còn hạn chế do nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ lệ lớn, thiên về tự đầu tư thay vì qua quỹ chuyên nghiệp, khiến thị trường quỹ chưa phát huy hết vai trò huy động vốn. Do đó, bà Loan đề xuất, Nhà nước cần ưu đãi thuế phí, phát triển sản phẩm quỹ đa dạng để hướng dòng tiền sang đầu tư dài hạn.
Tranh chấp tài chính tăng
Mặc dù cơ hội lớn, tranh chấp tài chính - ngân hàng gia tăng, chiếm 1% tổng vụ nhưng phức tạp hơn do yếu tố kỹ thuật, dữ liệu lớn và đa quốc gia.
 |
| Hội nghị “Khung pháp lý và giải pháp huy động vốn cho doanh nghiệp” diễn ra ngày 14/8/2025. Ảnh: Lạc Nguyên |
Ông Vũ Ánh Dương – Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cảnh báo tranh chấp tài chính - ngân hàng tăng do chính sách thay đổi, khó khăn dòng tiền, đặc biệt trong bất động sản và giao dịch phức tạp. Vay vốn ngoại tiềm ẩn rủi ro tỷ giá, lạm phát, điều khoản bất lợi. Hợp đồng vay liên quan bất động sản bảo đảm chọn trọng tài nước ngoài có thể gây xung đột pháp lý, vì Luật Đất đai mới quy định thẩm quyền thuộc tòa án và trọng tài Việt Nam.
LS. Nguyễn Văn Hải cho rằng, thiếu minh bạch thông tin và năng lực quản lý yếu dẫn đến vi phạm như sử dụng vốn sai mục đích, gây tranh chấp. Nhà đầu tư cá nhân thiếu kiến thức dễ ký hợp đồng vô hiệu, tăng rủi ro pháp lý.
TS. LS Phan Hoài Nam cũng nhấn mạnh, doanh nghiệp khát vốn dễ chấp nhận điều khoản bất lợi từ quỹ đầu tư mà không tư vấn pháp lý, dẫn đến rủi ro sau này.
| Nghị quyết 222/2025/QH15 về Trung tâm Tài chính Quốc tế tạo cơ hội với chính sách thông thoáng (như từ bỏ quyền yêu cầu tòa hủy phán quyết trọng tài) nhưng tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, chuyển giá nếu thiếu giám sát. |
Do vậy, để giảm rủi ro, các chuyên gia đề xuất doanh nghiệp cần minh bạch tài chính, tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, chọn kênh huy động vốn phù hợp (chứng khoán, vốn tư nhân, M&A). Cơ quan quản lý nên hoàn thiện khung pháp lý rõ ràng, giảm phụ thuộc trung gian, cấm vốn quốc tế không phép, bảo vệ nhà đầu tư linh hoạt, mở rộng thế chấp đất theo Nghị quyết 222./.
