Động lực tăng trưởng kinh tế từ thị trường tài sản mã hóa

Cơ hội tạo lập thị trường tài sản mã hóa minh bạch

Chia sẻ về bức tranh tài sản mã hóa toàn cầu tại Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá”, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), Chủ tịch Công ty 1Matrix cho biết, token hóa tài sản thực (RWA) đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược, với quy mô lên tới 19.000 tỷ USD vào năm 2033, tương đương hơn 10% GDP toàn cầu, theo báo cáo của Boston Consulting Group (BCG).

Các chuyên gia chia sẻ tại Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá”. Ảnh: Hồng Quyên

Minh chứng cho xu hướng này là hàng loạt dự án do các định chế tài chính hàng đầu thế giới triển khai, như JPMorgan vận hành Tokenized Collateral Network với khối lượng giao dịch tích lũy hơn 1.500 tỷ USD, trung bình 2 tỷ USD/ngày trong năm 2025; Hồng Kông (Trung Quốc) phát hành trái phiếu xanh đa tiền tệ trị giá 6 tỷ HKD cho phép giao dịch T+1 bằng nhiều loại tiền.

“Chúng ta đang ở kỷ nguyên token hóa. Đây là một bước đột phá trong đổi mới tài chính, có thể so sánh với sự ra đời của quỹ tương hỗ vào thập niên 1970 và quỹ hoán đổi danh mục (ETF) vào thập niên 1990. Tuy nhiên, với khung khổ pháp lý phù hợp, tác động của RWA sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều, vì cho phép bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể được số hóa và giao dịch trên blockchain” - ông Phan Đức Trung chia sẻ.

Dưới góc độ quản lý nhà nước, ông Tô Trần Hòa - Phó Trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường tài sản mã hóa trong nước. Nghị quyết quy định rõ điều kiện phát hành, yêu cầu doanh nghiệp phát hành phải là pháp nhân tại Việt Nam và dựa trên tài sản thực; đồng thời thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa (VASP).

Theo đó, các VASP phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 49%, hạ tầng công nghệ đáp ứng chuẩn an toàn cấp độ 4 trên thang 5 cấp độ, có cơ chế giải quyết tranh chấp và bồi thường khi có sự cố.

Ông Hòa cho rằng, cơ chế thí điểm này không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò “bộ lọc”, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro. Nhờ đó, thị trường có thể vận hành minh bạch, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời giúp Việt Nam hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế trong quản lý tài sản mã hóa.

Bắt nhịp xu thế song hành cùng quản trị rủi ro

Từ kinh nghiệm quốc tế, ông David Chan - Giám đốc Phát triển thị trường tại Hồng Kông, BCG nhận định, tài sản mã hóa là phần mở đầu của một xu thế rộng lớn hơn - xu thế “on-chain economy flywheel” - cơ chế tăng trưởng tự củng cố của nền kinh tế, hoạt động và giao dịch trực tiếp trên blockchain.

Ông David Chan cho hay, các nền kinh tế lớn cũng đang hành động quyết liệt: Mỹ ban hành Đạo luật Genius về stablecoin (tiền điện tử), Liên minh châu Âu triển khai Quy định về thị trường tài sản tiền điện tử (MiCA), trong khi hơn 90% ngân hàng trung ương toàn cầu đã nghiên cứu hoặc thí điểm tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC). Những bước đi này cho thấy, RWA đang trở thành chuẩn mực định hình lại cấu trúc của thị trường tài chính quốc tế.

Nguồn: Chainalysis Đồ họa: Phương Anh

Tuy nhiên, vị chuyên gia này khuyến cáo, tài sản kỹ thuật số cũng đi kèm với những rủi ro mới, nên các quốc gia cần có hướng dẫn về quy định và hợp tác công - tư để hướng tới mục tiêu phát triển chung.

Liên quan đến vấn đề quản trị rủi ro, bà Nguyễn Thị Minh Thơ - Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước cho biết, Việt Nam đang nằm trong “danh sách xám” của Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế (FATF) từ tháng 6/2023 và đang tích cực triển khai các hành động theo khuyến nghị từ tổ chức này. Báo cáo đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, Việt Nam đã lựa chọn đánh giá đối với 4 nội dung liên quan đến tài sản ảo, gồm: nhà cung cấp dịch vụ ví, quản lý tài sản ảo; quỹ đầu tư tài sản ảo; tài sản mã hóa ổn định; tài sản ảo dạng chứng khoán, tài sản ảo tiện tích, tài sản ảo nền tảng. Kết quả, rủi ro đối với 4 nội dung này đều được xếp hạng ở mức trung bình cao/cao. Đây cũng là lý do mà Luật Công nghiệp công nghệ số có quy định phải thực hiện các quy định về phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố (AML/CFT) và Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP quy định rất chặt chẽ về AML/CFT của các VASP.

“Các VASP ngoài việc phải thực hiện những yêu cầu như một tổ chức tài chính trong công tác này, còn phải thực hiện một số yêu cầu đặc thù, như xây dựng quy trình nhận diện khách hàng, giám sát giao dịch có giá trị từ 1.000 USD, lưu giữ dữ liệu tối thiểu 10 năm và báo cáo giao dịch bất thường” - bà Thơ lưu ý.

Nếu tận dụng tốt hành lang pháp lý mới, song hành cùng quản trị rủi ro, Việt Nam có cơ hội định hình một thị trường tài sản số minh bạch, an toàn, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai chữ số trong thời gian tới.