Dự thảo Luật Thương mại điện tử đáp ứng yêu cầu Nghị quyết 68-NQ/TW
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, trong thời gian qua, thương mại điện tử đã trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Đến cuối năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam ước đạt trên 25 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng ấn tượng từ 18 - 25% mỗi năm.
 |
| Ông Đậu Anh Tuấn phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hải Anh |
| Luật Thương mại điện tử được xây dựng cũng nhằm mục đích tăng cường quản lý thuế, hạn chế thất thu trong hoạt động thương mại điện tử. Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh. |
"Sự phát triển nhanh chóng đó cũng kéo theo nhiều thách thức như: quyền lợi người tiêu dùng, quản lý hoạt động livestream bán hàng, vấn đề hàng giả, hàng nhái… Đây là những vấn đề đã và đang được nêu ra trên các phương tiện thông tin đại chúng, diễn đàn, Quốc hội cũng như nhiều hội thảo. Do đó, việc xây dựng một khung khổ pháp lý toàn diện, đồng bộ và khả thi là hết sức cần thiết"- ông Đậu Anh Tuấn khẳng định.
Tại hội thảo, đề cập đế mục đích Dự thảo Luật Thương mại điện tử, ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương cho biết, việc xây dựng Bộ Luật này là nhiệm vụ cấp thiết, vừa đáp ứng nhu cầu quản lý nhà nước, vừa tạo hành lang pháp lý thúc đẩy lĩnh vực này phát triển bền vững.
Bộ Công thương là xây dựng dự thảo Luật Thương mại điện tử nhằm mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thương mại điện tử; tạo điều kiện để thương mại điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ, phù hợp với tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Hiện nay, Bộ Công thương đưa ra lấy ý kiến doanh nghiệp, hoàn thiện, dự kiến trình Quốc hội thông qua vào Kỳ họp tới.
Cần sự bình đẳng giữa sàn "nội" và "ngoại"
Dự thảo Luật Thương mại điện tử là văn bản quan trọng, tác động đến các doanh nghiệp, hộ kinh doanh tham gia vào hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ trên không gian mạng, do đó đã nhận được nhiều ý kiến từ doanh nghiệp. Hầu hết đại diện doanh nghiệp cho rằng, một số quy định trong dự thảo vẫn còn gây băn khoăn.
 |
| Đại diện doanh nghiệp góp ý kiến tại hội thảo. Ảnh: Hải Anh |
Cụ thể, đại diện Viettel Post góp ý, quy định về trách nhiệm bảo đảm người dùng được quyền lựa chọn dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử quy định tại điểm d khoản 6 Điều 16 dự thảo. Quy định tại dự thảo: Chủ quản nền tảng thương mại điện tử trung gian là nền tảng số lớn “Không được áp đặt người bán, người mua phải sử dụng dịch vụ thanh toán của một nhà cung cấp hoặc sử dụng dịch vụ logistics của một nhà cung cấp mà không có lý do chính đáng”.
Đề xuất sửa đổi: Chủ quản nền tảng thương mại điện tử trung gian là nền tảng số lớn có trách nhiệm “Không được cản trở, hạn chế người dùng thực hiện quyền lựa chọn tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán và dịch vụ logistics hỗ trợ thương mại điện tử”.
Lý giải về đề xuất nêu trên, Viettel Post cho rằng, bản chất nền tảng thương mại điện tử trung gian chỉ là môi trường kết nối giữa người mua và người bán. Các nội dung thỏa thuận liên quan đến việc mua bán, bao gồm cả việc đóng gói, giao hàng, thanh toán thuộc quyền quyết định của người mua và người bán. Tuy nhiên, hiện nay, các nền tảng thương mại điện tử trung gian đang không cho phép người dùng thỏa thuận, chủ động lựa chọn, kể cả khi người bán mong muốn tự vận chuyển cho người mua. Đối với nền tảng thương mại điện tử trung gian lớn đã có sức ảnh hưởng đáng kể trên thị trường, người dùng phải chấp nhận sử dụng dịch vụ hỗ trợ do nền tảng chỉ định mà không có lựa chọn thay thế.
Cho rằng dự thảo Luật Thương mại điện tử có nhiều bất cập, bà Trần Hoài Ly, đại diện Công ty Chợ Tốt góp ý, dự thảo đang đặt ra quá nhiều trách nhiệm cho các sàn thương mại điện tử.
Cụ thể, đối với sàn C2C (cá nhân với cá nhân) như Chợ Tốt, việc yêu cầu người bán cá nhân phải định danh, xác thực điện tử hay cung cấp giấy tờ liên quan đến hàng hóa sẽ rất khó khả thi. Ví dụ một người muốn bán lại chiếc điện thoại đã qua sử dụng sẽ không thể cung cấp đầy đủ giấy tờ theo quy định.
Bà Trần Hoài Ly đặt câu hỏi về phạm vi điều chỉnh của dự thảo đối với những đối tượng không kinh doanh chuyên nghiệp, mà chỉ đơn thuần thanh lý tài sản tiêu dùng. Việc áp đặt quá nhiều nghĩa vụ sẽ gây khó khăn cho những tiểu thương, người bán hàng cá nhân trên các sàn. Bà Ly kiến nghị, cơ quan nhà nước cần xem xét giảm bớt các trách nhiệm không cần thiết cho sàn, và cần có sự chung tay của nhiều cơ quan khác để bảo vệ người tiêu dùng./.
| Ông Phan Mạnh Hà - Giám đốc Đối ngoại Shopee Việt Nam bày tỏ sự đồng tình với mục tiêu của Luật là quản lý thị trường thương mại điện tử lành mạnh hơn. Tuy nhiên, ông Mạnh Hà cũng cho rằng, khó khăn lớn nhất là việc tạo ra một sân chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp tại Việt Nam và các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới. Luật hiện hành chưa làm tốt điều đó, dẫn đến nghĩa vụ tuân thủ của các doanh nghiệp trong nước nặng hơn rất nhiều. |
