Gỡ các vướng mắc về thuế giá trị gia tăng cho hàng nông sản

Sáng 8/12, Quốc hội nghe các tờ trình, báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô; về bổ sung ngân sách nhà nước đợt 2 (nguồn vốn không hoàn lại nước ngoài) năm 2025; việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại Quốc hội

Hàng nông sản được khấu trừ thuế giá trị gia tăng

Trình bày nội dung các tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, sau khi Luật Thuế GTGT năm 2024 có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025, Chính phủ, Bộ Tài chính đã nhận được nhiều kiến nghị phản ánh của hiệp hội, các doanh nghiệp về vướng mắc của chính sách thuế này đối với lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi và điều kiện hoàn thuế.

Vì vậy, để giải quyết các vướng mắc bất cập từ thực tiễn, tháo gỡ điểm nghẽn do nguyên nhân từ quy định pháp luật như tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, đặc biệt trong bối cảnh cần sớm khôi khục hoạt động sản xuất, kinh doanh tại nhiều địa phương chịu hậu quả thiên tai, bão lũ, Chính phủ đề nghị sửa đổi ngay một số quy định của Luật Thuế GTGT.

Dự thảo luật trình Quốc hội sửa đổi gồm 3 nội dung chính.

Một là, đưa lại nội dung đã được quy định từ năm 2014 về việc doanh nghiệp hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không phải tính thuế GTGT nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi bán sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường cho doanh nghiệp hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khác.

Quy định này đã được thực hiện ổn định nhiều năm, bảo đảm không vi phạm nguyên tắc của thuế GTGT, đồng thời không làm ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, sẽ góp phần làm giảm bớt gánh nặng về thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, đồng thời góp phần hỗ trợ hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản khi doanh nghiệp không phải ứng trước tiền để nộp thuế, sau đó lại làm thủ tục hoàn thuế, tránh lãng phí thời gian và chi phí cơ hội của doanh nghiệp.

Nội dung sửa đổi thứ hai là lược bỏ nội dung sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất GTGT theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản đang quy định tại khoản 5 điều 9 Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15.

Quy định này đảm bảo việc áp dụng thuế GTGT đồng bộ theo quy định của pháp luật về thức ăn chăn nuôi, bảo đảm bình đẳng với thức ăn chăn nuôi nhập khẩu, do thức ăn chăn nuôi nhập khẩu không chịu thuế, còn thức ăn chăn nuôi sản xuất trong nước có thuế GTGT đầu vào 5%, nên phải tính vào chi phí, làm tăng giá bán. Qua đó, sẽ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất nông nghiệp, nhất là trong bối cảnh ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nhiều từ hệ quả của thiên tai, mưa lũ kéo dài.

Toàn cảnh phiên họp sáng 8/12.

Bỏ quy định người mua chỉ được hoàn thuế khi người bán đã kê khai nộp thuế

Nội dung thứ ba là lược bỏ quy định về điều kiện hoàn thuế là người mua chỉ được hoàn thuế khi người bán đã kê khai nộp thuế. Khi sửa luật vào năm 2024, quy định này được xác định là một trong những giải pháp về quản lý thuế nhằm phòng chống gian lận trong hoàn thuế trong khi chưa sửa đổi các quy định về quản lý thuế.

Tuy nhiên hiện nay, tại dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đang trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này, Chính phủ đã bổ sung các quy định nhằm quản lý thuế chặt chẽ hơn đối với người nộp thuế để đảm bảo thu đúng, thu đủ tiền thuế vào ngân sách nhà nước và quản lý chặt chẽ hơn trong hoàn thuế cũng như công tác kiểm tra người nộp thuế. Do vậy, đề nghị không quy định nội dung này tại Luật Thuế GTGT và việc kiểm tra giám sát hoàn thuế được thực hiện thống nhất theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Tại báo cáo thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội thống nhất việc tiếp nhận ý kiến của các bên liên quan trong quá trình thực thi luật là cần thiết để kịp thời có giải pháp tháo gỡ vướng mắc, điểm nghẽn cho người dân và doanh nghiệp.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, nhiều ý kiến trong Ủy ban đề nghị cân nhắc thận trọng, vì luật và các văn bản hướng dẫn vừa triển khai, cần phân định rõ nội dung nào phải sửa luật, nội dung nào thuộc tổ chức thực hiện hoặc cần xử lý ở văn bản dưới luật. Trường hợp cần xử lý ngay những điểm nghẽn, Chính phủ có thể ban hành nghị quyết theo Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội, rồi sau đó đánh giá toàn diện để đề xuất sửa luật.

Tuy nhiên, để tháo gỡ vướng mắc kịp thời cho doanh nghiệp và đang trong kỳ họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét hồ sơ dự án luật tại kỳ họp này. Trong trường hợp các nội dung sửa đổi luật này được Quốc hội thông qua, cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá kỹ, lường trước và làm rõ các rủi ro, gian lận và khoảng trống pháp lý cho cán bộ trong công tác hoàn thuế GTGT có thể xảy ra./.