Hải quan khu vực I: Bứt phá với mô hình tổ chức tinh gọn, thu ngân sách về đích sớm

Thông quan hàng hóa với kim ngạch đạt gần 99 tỷ USD

Năm 2025 chứng kiến sự bứt phá của Hải quan khu vực I với mô hình tổ chức tinh gọn và hiện đại hóa mạnh mẽ, giữ mạch thông quan thông suốt cho doanh nghiệp.

Chủ trương tinh gọn bộ máy, thực hiện theo các quyết định của Bộ Tài chính và Cục Hải quan, đáp ứng chính quyền địa phương 2 cấp trong năm 2025 không chỉ đặt ra thách thức, mà còn mở ra cơ hội để Hải quan khu vực I định hình một mô hình quản lý mới: tinh gọn, số hóa và vận hành linh hoạt hơn.

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực I cho biết, nhanh chóng tổ chức bộ máy theo mô hình mới, cải cách, hiện đại hóa, thực hiện hải quan số, đơn giản thủ tục hành chính, đảm bảo thông quan cho hàng hóa với tổng kim ngạch gần 99 tỷ USD, thu ngân sách đạt kết quả cao... là những điểm sáng nổi bật của đơn vị trong năm 2025.

Cán bộ Hải quan khu vực I thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp. Ảnh: CTVAH.

Có thể nói, Hải quan khu vực I là một trong những đơn vị hoàn thành sớm việc sắp xếp lại tổ chức theo yêu cầu của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, từ 24 đơn vị giảm xuống còn 17 chỉ trong vòng vài tháng. Toàn bộ quá trình tinh gọn được triển khai theo nguyên tắc không làm gián đoạn nhiệm vụ và bảo đảm tính liên tục trong phục vụ doanh nghiệp.

Giảm đầu mối nhưng tăng hiệu quả, đó là điểm đáng chú ý nhất. Quá trình tái cấu trúc được thực hiện đồng thời với việc rà soát, điều động hơn 115 lượt công chức, linh hoạt bố trí nhân lực về đúng vị trí cần thiết, đặc biệt tại các điểm nóng như hàng không, chuyển phát nhanh, khu công nghiệp và kho bãi. Các đợt kiểm tra công vụ thường xuyên giúp siết lại kỷ cương, đẩy lùi biểu hiện né tránh, chậm trễ trong xử lý hồ sơ.

Cùng với đó, đơn vị triển khai tinh giản theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP, giải quyết chế độ cho 55 công chức, hoàn thiện cơ cấu nhân sự tinh gọn hơn, hợp lý hơn với mô hình vận hành mới. Đây là bước thay đổi quan trọng giúp bộ máy trở nên linh hoạt trong xử lý tình huống và nâng cao năng lực chỉ huy điều hành.

Đặc biệt, trong bối cảnh sắp xếp bộ máy theo mô hình mới, đơn vị cũng tích cực đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa mạnh mẽ, đặt nền móng cho mô hình hải quan số.

Năm 2025 ghi nhận tốc độ chuyển đổi số nhanh của Hải quan khu vực I, với hàng loạt hệ thống công nghệ được nâng cấp, kết nối và đồng bộ hóa. Điểm nhấn lớn nhất là hệ thống giám sát tự động tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài với khả năng theo dõi luồng hàng theo thời gian thực, giảm thời gian xử lý, hỗ trợ doanh nghiệp rút ngắn chi phí logistics. Hệ thống phân công tự động trên Hệ thống thông quan tự động (VNACC), Hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin nghiệp vụ (VCIS) và nền tảng điều hành CCES giúp tăng tốc xử lý bộ hồ sơ, hạn chế tác động chủ quan trong phân luồng.

Ba địa điểm kho bãi mới được kết nối gồm Logistics Viettel, vận tải đường sắt Đông Anh và Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, mở rộng phạm vi quản lý điện tử và tạo tiền đề cho mô hình thông quan tập trung mà ngành Hải quan đang chuẩn bị thí điểm.

Trong quản lý rủi ro, đơn vị thiết lập hơn 1.800 tiêu chí đánh giá doanh nghiệp, phân tích 1.016 vận đơn hàng không và tiếp tục duy trì tỷ lệ luồng xanh ở mức 60,6%, vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa đảm bảo kiểm soát chặt chẽ nhóm hàng nhạy cảm.

Với sự chủ động nêu trên, trong năm 2025, đơn vị đã giữ mạch thông quan thông suốt. Thống kê đến cuối tháng 11/2025, đơn vị đã tiếp nhận, xử lý gần 2 triệu tờ khai, giám sát hơn 81.000 chuyến bay, phục vụ hơn 15,4 triệu lượt hành khách và đảm bảo thông suốt cho hàng hóa với kim ngạch gần 99 tỷ USD.

Trong quá trình giải quyết thủ tục xuất nhập khẩu, đơn vị đã chủ động hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc cho doang nghiệp thông qua các kênh trực tiếp và trực tuyến, hội nghị đối thoại, tổ tư vấn... Chính vì vậy, nhiều vướng mắc của doanh nghiệp trong gia công, sản xuất xuất khẩu, cơ chế báo cáo quyết toán, xử lý tồn đọng máy móc thiết bị và xác định mã số được tháo gỡ nhanh.

Thu ngân sách đạt 39.894 tỷ đồng, vượt hơn 20% dự toán

Đề cập việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách, lãnh đạo Hải quan khu vực I chia sẻ, năm 2025 là năm tăng trưởng nổi bật về thu ngân sách đối với đơn vị.

Thống kê đến hết tháng 11/2025, đơn vị đã thông quan cho lượng hàng hóa đạt kim ngạch gần 99 tỷ USD, thu nộp ngân sách nhà nước 39.894 tỷ đồng, đạt 120,3 % dự toán, đạt 99% chỉ tiêu phấn đấu, tăng gần 23% so với cùng kỳ. Trong đó, số thu từ địa bàn Hà Nội đạt 33.697 tỷ đồng, vượt hơn 23% dự toán, tăng hơn 27% so với cùng kỳ.

Với tiến độ như hiện nay, ước tính cả năm 2025, số thu ngân sách của đơn vị đạt 44.550 tỷ đồng, vượt khoảng 34% so với dự toán, vượt 11% so với chỉ tiêu phấn đấu, tăng 22% so với năm 2024.

Về phương hướng, kế hoạch trong năm 2026, lãnh đạo Hải quan khu vực I cho biết, đơn vị sẽ tiếp tục phát huy thành quả của năm 2025, hoàn thành tốt nhiệm vụ thu ngân sách được giao, tăng tốc xây dựng hải quan số, siết chặt chống gian lận, nâng chuẩn phục vụ doanh nghiệp.

Trên nền tảng đã tạo dựng trong năm 2025, Hải quan khu vực I đặt mục tiêu 2026 là năm tăng tốc với 4 định hướng lớn được xác định.

Một là, hoàn thiện quy trình phục vụ mô hình thông quan tập trung, nâng chất lượng đào tạo cán bộ và xử lý dứt điểm tồn đọng của doanh nghiệp bỏ trốn, báo cáo quyết toán.

Hai là, tăng cường quản lý thuế, siết thất thu ở nhóm hàng nhạy cảm, đẩy mạnh quyết toán và cưỡng chế nợ đúng quy định.

Ba là, tiếp tục hiện đại hóa, vận hành hệ thống điều hành số, mở rộng kết nối kho bãi, kho ngoại quan và áp dụng Dashboard theo dõi tiến độ xử lý tờ khai theo thời gian thực.

Bốn là, siết chặt chống buôn lậu, đặc biệt tại lĩnh vực hàng không, chuyển phát nhanh và kho ngoại quan; tăng cường chuyên án, kiểm soát ma túy, kiến nghị trang cấp thiết bị soi chiếu hiện đại.