Làm gì để nhà nông tiến tới thanh toán không tiền mặt?

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng phát biểu tại hội thảo. Ảnh: NK

Sáng ngày 1/12, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội thảo “Ngày nông dân không dùng tiền mặt”.

Giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng lần lượt tăng

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Phạm Tiến Nam cho biết, trong vài năm trở lại đây, thanh toán không dùng tiền mặt được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn, thay thế cho phương thức thanh toán tiền mặt truyền thống.

Theo báo cáo từ NHNN, trong 9 tháng năm 2021, giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng lần lượt tăng 1,88% về lượng và tăng 42,58% về giá trị. Hoạt động thanh toán qua các kênh điện tử tăng trưởng mạnh qua các năm, trong đó thanh toán qua di động tăng 50 - 80% mỗi năm về số lượng; thanh toán qua internet tăng 35 - 40% mỗi năm về số lượng. Tỷ lệ cá nhân, tổ chức sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt qua các kênh thanh toán điện tử đạt 40%.

Đáng chú ý, hiện nay, nhiều dịch vụ thanh toán mới, hiện đại như thẻ ngân hàng, QR Code, ví điện tử, Internet Banking, Mobile Banking… đã được các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán triển khai.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, việc thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt ở nông thôn vẫn còn một số khó khăn. Đó là, một bộ phận người dân chưa có thói quen sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cũng như các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt khác, nhất là những người lớn tuổi và ở khu vực vùng sâu vùng xa, kể cả những người đã có tài khoản ngân hàng.

Một số người dân có tâm lý e ngại tiếp cận công nghệ mới trong thanh toán điện tử, ngân hàng, sợ rủi ro, không an toàn trong sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Hơn nữa, trình độ dân trí khu vực nông thôn thấp hơn thành thị khiến cho việc triển khai nội dung và hình thức đào tạo khu vực nông thôn khó khăn hơn. Ngoài ra, mạng lưới điểm giao dịch ngân hàng, trụ máy ATM chưa phân bố đều tại các huyện, thị nên khó triển khai đồng bộ.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: NK

Nâng cấp hạ tầng thanh toán phù hợp hành vi tiêu dùng ở khu vực nông thôn

Theo ông Phạm Tiến Nam, muốn phát triển thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng xa, trước hết, trước hết cần phải tuyên truyền để người dân hiểu rõ những tiện ích của phương tiện thanh toán này, để người dân tự đưa ra quyết định phù hợp.

Bên cạnh đó, cần đồng bộ từ chính sách tới hạ tầng cơ sở để phương thức thanh toán hiện đại có điều kiện sử dụng một cách rộng rãi hơn ở khu vực nông thôn.

Tại hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, hiện NHNN đã nghiên cứu, ban hành quy định tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa như: Hướng dẫn mở tài khoản thanh toán bằng phương thức điện tử trực tuyến (eKYC), giúp người dân mở tài khoản thanh toán mà không cần đến điểm giao dịch; thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile Money) và đã cấp phép cho 3 nhà mạng viễn thông gồm Viettel, VNPT và Mobifone triển khai thí điểm dịch vụ này…

Ông Phạm Tiến Dũng cũng cho biết, NHNN đã cho phép triển khai thí điểm các mô hình thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn với 3 mô hình ngân hàng hợp tác với các tập đoàn viễn thông, cửa hàng xăng dầu để cung ứng dịch vụ chuyển tiền nhanh tới người dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, những người chưa có tài khoản ngân hàng.

Để mở rộng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt ở nông thôn, trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng thanh toán quốc gia, hạ tầng hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ các giao dịch bán lẻ theo hướng cung ứng dịch vụ thanh toán trực tuyến, xử lý tức thời, hoạt động liên tục 24/7 cho mọi đối tượng và người dân; nghiên cứu, ứng dụng những công nghệ mới vào lĩnh vực thanh toán để đưa ra những sản phẩm, dịch vụ tiện ích, phù hợp với hành vi tiêu dùng ở khu vực nông thôn.

Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động truyền thông giáo dục tài chính về thanh toán không dùng tiền mặt nhằm nâng cao nhận thức của người dân về thanh toán không dùng tiền mặt, tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp người tiêu dùng.