Trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành chăn nuôi và thú y không chỉ đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm mà còn góp phần phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt là khu vực nông thôn.

Trong 15 năm qua (2010 - 2024), chăn nuôi là lĩnh vực có tốc độ tăng giá trị gia tăng cao và ổn định nhất trong nông nghiệp, khoảng 4,5 - 6,5%/năm. Năng suất chăn nuôi ước tính tăng từ 5 - 20% tuỳ theo chỉ tiêu. Trong đó, sản lượng thịt các loại tăng hơn 2 lần (từ 4.0 triệu tấn lên hơn 8,28 triệu tấn), trứng tăng 3 lần (từ gần 6,4 tỷ quả lên 20,2 tỷ quả), sữa tươi tăng 4 lần (từ 0,3 triệu tấn lên 1,2 triệu tấn).

Một số sản phẩm chăn nuôi bước đầu khẳng định giá trị và thương hiệu Việt Nam trên thị trường quốc tế như mật ong, lợn sữa, tổ yến, trứng vịt muối, sữa và thịt gà chế biến…

Nhiều lĩnh vực của ngành chăn nuôi và thú y hiện nay đã có được vị thế cao trong khu vực và trên thế giới. Chăn nuôi lợn đứng thứ 5 về đầu con, thứ 6 về sản lượng; đàn thủy cầm đứng thứ 2 thế giới (trên 100 triệu con); sản lượng sữa tươi nguyên liệu đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN; sản lượng thức ăn chăn nuôi công nghiệp (21,5 triệu tấn) đứng số 1 khu vực Đông Nam Á và thứ 12 thế giới.

ngành chăn nuôi và thú y Việt Nam chuyển mình rõ nét
Tổ yến của Việt Nam đã được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe vật nuôi, an toàn dịch bệnh và an toàn thực phẩm đã có nhiều bước phát triển vượt bậc.

Thứ nhất, chăn nuôi và thú y Việt Nam đã làm được điều mà thế giới chưa làm được đó là, Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới nghiên cứu và sản xuất thành công vacxin dịch tả lợn Châu Phi.

Thứ hai, bảo vệ đàn vật nuôi trước các loại dịch bệnh nguy hiểm, đặc biệt trong bối cảnh có trên 75% các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở người có nguồn gốc từ động vật.

Thứ ba, bảm bảo an toàn dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho chăn nuôi tăng trưởng bình quân 4,5 - 6,5%/năm, không những phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước, hằng năm các sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu đạt kim ngạch gần 1 tỷ USD.

Thứ tư, dến nay, chúng ta đã chủ động sản xuất được hầu hết các loại thuốc thú y với trên 70% số lượng, chủng loại vắc xin, thuốc thú y, đáp ứng nhu cầu trong nước và hằng năm đã xuất khẩu sang hơn 45 quốc gia, thu về hằng trăm triệu USD.

Thứ năm, trong lĩnh vực hợp tác quốc tế về chăn nuôi và thú y được tăng cường, có nhiều đóng góp tích cực cho khu vực và quốc tế trong kiểm soát bệnh truyền lây qua biên giới, giảm thiểu nguy cơ kháng kháng sinh, được các tổ chức quốc tế, các nước trên thế giới và ở khu vực ủng hộ cả về kinh phí, kỹ thuật, cũng như đánh giá cao vai trò và vị thế của ngành.

Thứ sáu, cải cách mạnh thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, hải quan một cửa,… tạo thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp và người dân.

Cùng với trồng trọt, chăn nuôi và thú y đã tạo sinh kế cho khoảng 6 triệu hộ trong khoảng 8 triệu hộ sản xuất nông nghiệp, góp phần thay đổi bộ mặt của khu vực nông thôn. Từ chỗ Việt Nam thiếu thực phẩm phải nhập khẩu, ngành chăn nuôi nước ta đã phát triển không ngừng trong thời gian qua để không chỉ cơ bản đảm bảo nguồn cung thịt, trứng, sữa cho nhu cầu của hơn 100 triệu dân trong nước và hơn 10 triệu khách du lịch mỗi năm mà còn tham gia vào thị trường xuất khẩu, qua đó đóng góp khoảng 25 - 27% GDP nông nghiệp. Ở góc độ quốc gia, sản phẩm chăn nuôi không những góp phần bảo đảm an ninh lương thực, thực phẩm mà còn bảo đảm an ninh dinh dưỡng cho người dân...

Với sự phấn đấu và phát triển không ngừng nghỉ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành nông nghiệp và môi trường cũng như sự phát triển của đất nước, ngành chăm nuôi và thu y đã đạt được những thành tự đáng ghi nhận đó là, đã đạt 3 giải thưởng Hồ Chí Minh cho các cụm công trình "Phát triển chăn nuôi thủy cầm ở Việt Nam"; “3 Tổ hợp lai các giống gà nội (MD1.BĐ, MD2.BĐ, MD3.BĐ)”; “Nghiên cứu phát triển và đổi mới công nghệ, chế tạo vắc-xin vi khuẩn phòng bệnh đóng dấu, tụ huyết trùng và tiêu chảy ở lợn” ; 4 giải thưởng cấp Nhà nước cho các cụm công trình “Chọn tạo và phát triển các giống gà lông màu hướng thịt và hướng trứng giai đoạn 2006 – 2020”; “Bảo tồn và khai thác nguồn gene vật nuôi bản địa Việt Nam”; “Nghiên cứu, sản xuất vác-xin nhược độc đông khô phòng bệnh tụ huyết trùng và đóng dấu ở lợn”; “Nghiên cứu phòng chống bệnh tiên mao trùng và bệnh sán lá gan trâu bò ở Việt Nam”. Và một số giải thưởng khác như "Giải thưởng Bông lúa vàng" về giống vật nuôi (15 dòng, giống và tổ hợp lai, 2 môi trường bảo quản tinh lợn và tinh cọng rạ). Có 9 sản phẩm KHCN được trao tặng sản phẩm vàng chăn nuôi gia cầm Việt Nam năm 2016 và 2018.../.

Những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực chăn nuôi và thú y

Trong 15 năm qua, đã có hơn 200 công trình nghiên cứu khoa học nổi bật về lĩnh vực chăn nuôi và thú y. Đã có 120 tiến bộ kỹ thuật về lĩnh vực chăn nuôi và thú y được công nhận. Về cơ bản, Việt Nam đã làm chủ công nghệ chọn tạo giống lợn, chọn lọc thành công dòng lợn nái có số con cai sữa đạt 30 con/nái/năm (tăng 13 con so với những năm trước đây); chọn tạo được giống lợn thịt thương phẩm tăng trọng nhanh , tiêu tốn thức ăn thấp; đã chọn tạo thành công các giống gia cầm chuyên thịt, chuyên trứng có năng suất, chất lượng cao. Bên cạnh đó, nghiên cứu chế tạo thành công nhiều loại vắc-xin cho vật nuôi với chất lượng tương đương so với nhập ngoại như vắc-xin lở mồm long móng, tai xanh, cúm gia cầm A/H5N1. Đặc biệt, Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới đã nghiên cứu và sản xuất thành công vắc-xin dịch tả lợn châu Phi.