| Hiện đại hóa hạ tầng “trước và sau giao dịch”, phát triển cùng thị trường chứng khoán Chứng khoán - lĩnh vực đòi hỏi bản lĩnh, chuyên môn cao từ “người cầm bút” |
Chứng khoán giữ đà tăng trưởng
Theo đánh giá của VIS Rating, ngành chứng khoán đã bước vào năm 2025 với những động lực tăng trưởng đáng kể, được thúc đẩy bởi tâm lý thị trường tích cực và sự phục hồi rõ nét của hoạt động giao dịch. Khối lượng giao dịch tăng lên không chỉ giúp cải thiện lợi nhuận từ cho vay ký quỹ mà còn hỗ trợ đáng kể cho hoạt động tự doanh - hai trụ cột chính trong cơ cấu lợi nhuận của các công ty chứng khoán (CTCK).
 |
Đồng thời, chất lượng tài sản trong ngành đang dần ổn định hơn khi tỷ lệ chậm trả trái phiếu có xu hướng giảm, góp phần hạn chế rủi ro từ danh mục đầu tư trái phiếu doanh nghiệp - lĩnh vực vốn từng tiềm ẩn nhiều biến động trong giai đoạn trước.
| "Triển vọng của nhóm công ty có liên kết ngân hàng được đánh giá tích cực hơn trong năm 2025, nhờ lợi thế về vốn, mạng lưới khách hàng và khả năng mở rộng hoạt động kinh doanh trọng yếu như cho vay ký quỹ hay phân phối trái phiếu” - ông Nguyễn Mạnh Tùng, Chuyên gia từ VIS Rating nhận định. |
Dữ liệu ghi nhận trong quý I/2025 cho thấy tỷ lệ tài sản có rủi ro cao của toàn ngành đã giảm từ mức 21% trong năm 2024 xuống còn 19% tổng tài sản, phần lớn nhờ các CTCK quy mô lớn như MBS và TCBS đã chủ động cắt giảm tỷ trọng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, dù một số công ty có liên kết với ngân hàng tư nhân đang mở rộng cho vay ký quỹ đối với các khách hàng lớn - dẫn đến sự gia tăng tạm thời về rủi ro tập trung - thì tỷ lệ tài sản đảm bảo vẫn được duy trì ở mức cao, qua đó đảm bảo khả năng kiểm soát rủi ro ở mặt bằng an toàn.
“Với nền tảng đó, chúng tôi kỳ vọng chất lượng tài sản của ngành sẽ tiếp tục duy trì ổn định trong năm 2025, trong bối cảnh tình trạng chậm thanh toán trái phiếu tiếp tục cải thiện” - ông Phan Duy Hưng, Giám đốc - Chuyên gia phân tích cao cấp từ VIS Rating cho biết.
Bên cạnh đó, tâm lý lạc quan trên thị trường cùng với sự gia tăng về quy mô giao dịch đã mang lại kết quả tích cực cho hiệu suất sinh lời của ngành. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) tăng lên mức 4,2% trong quý I/2025, cao hơn so với 3,7% của quý cuối năm trước.
Các CTCK lớn tiếp tục ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ từ những mảng kinh doanh cốt lõi, như MBS gia tăng thu nhập từ cho vay ký quỹ, SSI hưởng lợi từ danh mục công cụ có thu nhập cố định, còn TCBS đẩy mạnh thu phí tư vấn phát hành trái phiếu.
Trong khi đó, các công ty nhỏ và vừa như CTS, VIX hay VDS cũng ghi nhận sự cải thiện đáng kể khi ROAA tăng tới 390 điểm cơ bản, đạt 5,5% trong quý, nhờ kết quả đầu tư cổ phiếu khả quan trong bối cảnh định giá thị trường phục hồi. Tuy nhiên, không phải tất cả đều tăng trưởng tích cực. ORS là trường hợp duy nhất trong số 30 công ty được phân tích báo lỗ ròng trong quý đầu năm do thua lỗ ở cả danh mục cổ phiếu lẫn trái phiếu doanh nghiệp.
Tăng vốn để mở rộng dư địa
Cùng với đó, để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, nhiều CTCK đã chủ động gia tăng mức đòn bẩy tài chính, thể hiện qua tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu tăng từ 2,2 lần cuối năm 2024 lên 2,4 lần trong quý I/2025.
|
Các công ty liên kết ngân hàng tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt xu hướng này, khi tích cực mở rộng vay ngắn hạn để tài trợ cho các hoạt động đầu tư vào công cụ thu nhập cố định, gia tăng khoản phải thu và đẩy mạnh cho vay ký quỹ - như trường hợp của LPBS, VPBANKS hay VCBS. Tuy nhiên, với việc một số công ty như HCM hay VND đã tiệm cận giới hạn theo quy định cho hoạt động cho vay và đầu tư, nhu cầu tăng vốn trong thời gian tới trở nên cấp thiết để đảm bảo dư địa tăng trưởng. ACBS là đơn vị tiên phong khi đã hoàn tất việc tăng vốn thêm 30% trong ba tháng đầu năm.
“Chúng tôi cho rằng xu hướng này sẽ tiếp diễn trong năm 2025, khi nhiều công ty như LPBS, TCBS, KAFI, ORS hay VDS đang có kế hoạch tăng vốn để vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa tuân thủ các yêu cầu an toàn tài chính” - ông Phan Duy Hưng đánh giá.
Ngoài ra, thanh khoản toàn ngành nhìn chung vẫn duy trì ổn định trong quý đầu năm, dù một số công ty có xu hướng tăng cường sử dụng nguồn vốn ngắn hạn. Tỷ lệ dòng tiền vào/dòng tiền ra giảm từ 108% năm 2024 xuống còn 102% trong quý I/2025, phản ánh xu hướng tăng vay ngắn hạn tại một số CTCK như LPBS, VCBS, VPBANKS và ORS.
Dù vậy, nhờ sự hỗ trợ từ các hạn mức tín dụng được cấp từ hệ thống ngân hàng, rủi ro thanh khoản vẫn trong tầm kiểm soát. Một số công ty như VPSS hay DSE đã chủ động phát hành trái phiếu dài hạn nhằm đa dạng hóa kỳ hạn vốn, giảm áp lực tái cấp vốn và gia tăng sự ổn định về nguồn vốn.
“Chúng tôi kỳ vọng các đợt phát hành tương tự từ ORS, TCBS và một số CTCK khác trong năm 2025 sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào nền tảng thanh khoản bền vững cho toàn ngành” - ông Nguyễn Mạnh Tùng nói.
