Tái thiết kinh tế, không thể chần chừ

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm Công ty Samsung Electronics Việt Nam tại Thái Nguyên, ngày 3/9/2021.

Hành động ngay bây giờ

Hai tuần đầu tháng 9, tới tấp các kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp gửi đến Thủ tướng. 4 hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài gồm Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam), Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN, Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) và Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham) đồng loạt nhận định rằng điều quan trọng là Việt Nam phải hành động ngay bây giờ để duy trì khả năng cạnh tranh trong khu vực và toàn cầu, đồng thời không bị tụt hậu trong quá trình phục hồi kinh tế. Doanh nghiệp cần có lộ trình rõ ràng cho việc mở cửa trở lại ngay từ bây giờ.

Nhấn mạnh: "Việt Nam đang bỏ lỡ những cơ hội đầu tư có thể không quay trở lại", các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài khuyến cáo đầu tư sẽ không tăng nếu không có kế hoạch rõ ràng để tái mở cửa và phục hồi, khi các kế hoạch đầu tư đang bị trì hoãn, do những bất ổn hiện tại. Các nhà đầu tư tiềm năng mới không thể đến nếu không có các chính sách hợp lý cho việc nhập cảnh của người nước ngoài.

Lãnh đạo của 14 hiệp hội ngành hàng lớn nhất trong nước cũng có hàng loạt kiến nghị, nêu rõ quan điểm không thể tiếp tục kéo dài giãn cách, phong tỏa diện rộng và nêu lên các thực trạng doanh nghiệp đối mặt nguy cơ phá sản, chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy; nông dân, ngư dân không tiêu thụ được sản phẩm; nguy cơ thiếu hụt lương thực vào cuối năm…

Theo tổng hợp của Bộ Kế hoạch và đầu tư thì có 8 nhóm vấn đề mà doanh nghiệp đang phải đối diện: 1. Tổng cầu giảm mạnh khiến các đơn hàng, hợp đồng, sản lượng đều sụt giảm, trung bình nhu cầu trong các ngành giảm 40-50%; 2. Doanh thu giảm mạnh; 3. Dòng tiền vào bị thiếu hụt nghiêm trọng; 4. Chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển ngày một tăng cao, chi phí vận chuyển logistics tăng 2-4 lần, có thời điểm lên đến 5 lần so với trước khi có dịch; 5. Chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu bị gián đoạn, đình trệ cục bộ; 6. Lưu thông hàng hóa gặp khó khăn, kể cả lưu thông trong nước giữa một số tỉnh, thành phố do áp dụng các chính sách phòng, chống dịch bệnh chưa hợp lý; 7. Khó khăn về lao động và nhập cảnh cho chuyên gia; 8. Khó khăn về tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Tạo các điều kiện tốt nhất

Từ đầu tháng 8, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Chính phủ với các doanh nhân, đại diện doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp. Thủ tướng bày tỏ Chính phủ thấu hiểu, chia sẻ, cảm thông những khó khăn chồng chất khó khăn của các doanh nghiệp trong thời gian vừa qua. Chính vì vậy, trong khả năng của mình, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã rất cố gắng tạo điều kiện tốt nhất hỗ trợ các doanh nghiệp về cơ chế chính sách để duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất.

Thủ tướng đã nêu rõ yêu cầu với tất cả các bộ, ngành đều phải khẩn cấp thực hiện các chuỗi giải pháp khôi phục lại mọi hoạt động của nền kinh tế. Như chỉ riêng đối với lĩnh vực nông nghiệp, đã có ít nhất 5 bộ phải làm ngay những công việc sau theo yêu cầu của Thủ tướng. Đó là, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm không đứt gãy chuỗi sản xuất nông nghiệp; chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Công thương thúc đẩy mở cửa thị trường xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc; chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chính sách hỗ trợ giống (cây trồng, vật nuôi, thủy sản) cho nông dân để khôi phục sản xuất tại các địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg; Bộ Công thương hướng dẫn các địa phương đã kiểm soát dịch bệnh mở lại chợ truyền thống, chợ đầu mối.

Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các cơ quan liên quan bảo đảm hệ thống giao thông vận tải thông suốt trên toàn quốc, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc vận chuyển nông sản, vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ, xuất khẩu nông sản; tuyệt đối không để ách tắc, các địa phương không được ban hành các giấy phép con. Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan hải quan tại cửa khẩu làm thủ tục và thông quan nhanh chóng đối với các mặt hàng qua các cửa khẩu, đặc biệt là các cửa khẩu đường bộ qua biên giới phía bắc, ưu tiên về thủ tục hải quan, kiểm tra giám sát hải quan đối với nông sản vào thời điểm thu hoạch chính vụ; tăng thời gian làm việc, đẩy mạnh thông quan điện tử, tạo thuận lợi trong việc thông quan đối với nông sản xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc…

Chính phủ cũng đề nghị các bí thư tỉnh ủy, thành ủy; yêu cầu các chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khuyến khích, hỗ trợ tối đa các doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn theo nguyên tắc sản xuất phải an toàn, an toàn mới sản xuất.

Nguyên Mẫn