Tại hội nghị quán triệt 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị diễn ra sáng 16/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trình bày chuyên đề 1 về những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết.
Đột phá phát triển giáo dục bắt đầu từ đổi mới tư duy
Theo Thủ tướng, đây là Nghị quyết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tầm chiến lược để thực hiện đột phá chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nằm trong tổng thể đột phá của các lĩnh vực để đưa đất nước ta vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày về những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW. Ảnh: VGP/Nhật Bắc. |
Về các nội dung trọng tâm của Nghị quyết, Thủ tướng nhấn mạnh các quan điểm chỉ đạo là nhận thức sâu sắc, đầy đủ, thực hiện nhất quán quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, giáo dục toàn diện "Đức - Trí - Thể - Mỹ", là yếu tố quan trọng nhất quyết định tương lai dân tộc.
Phát triển giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Nhà nước giữ vai trò định hướng chiến lược, kiến tạo phát triển, bảo đảm nguồn lực và công bằng, tiến bộ trong giáo dục; bảo đảm đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên đáp ứng nhu cầu học tập của người dân.
Phát huy truyền thống hiếu học, xây dựng xã hội học tập, khơi dậy mạnh mẽ các phong trào thi đua trong toàn xã hội về học tập, tự học tập, học tập không ngừng, học tập suốt đời vì sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, vì tương lai của dân tộc.
Người học là trung tâm, là chủ thể của quá trình giáo dục và đào tạo; nhà trường là nền tảng, nhà giáo là động lực, quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Chuyển đổi mạnh mẽ tư duy từ đào tạo kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học.
Thực hiện phương châm "thầy ra thầy, trò ra trò"; tôn vinh người thầy và bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người học. Giáo dục bảo đảm hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu.
Phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, truyền thống dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa nhân loại, chuẩn mực quốc tế; giáo dục công dân Việt Nam trở thành công dân toàn cầu.
Bảo đảm "học đi đôi với hành", "lý thuyết gắn liền với thực tiễn", "nhà trường gắn liền với xã hội". Giáo dục mầm non, phổ thông là nền tảng hình thành nhân cách, phát triển phẩm chất và năng lực.
Giáo dục nghề nghiệp là then chốt trong phát triển lực lượng lao động kỹ năng cao. Giáo dục đại học là nòng cốt phát triển nhân lực trình độ cao, nhân tài, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế. Tạo đột phá về nguồn lực, động lực và không gian mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, lấy đầu tư công dẫn dắt, thu hút nguồn lực xã hội cho hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân.
Giáo dục công lập là trụ cột, giáo dục ngoài công lập là thành phần quan trọng cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân; xây dựng nền giáo dục mở, liên thông, bảo đảm cơ hội học tập công bằng, bình đẳng đối với tất cả các đối tượng.
Tổng Bí thư Tô Lâm; Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu dự Hội nghị tại điểm cầu chính - Ảnh: VGP/Nhật Bắc. |
Chi ngân sách cho giáo dục đào tạo tối thiểu 20% tổng chi
Thủ tướng cho biết, Nghị quyết đã xác định các mục tiêu đến năm 2030, 2045, đồng thời xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, bao gồm 5 nhóm chung và 3 nhóm riêng cho các bậc học. Trong đó, những điểm mới, đột phá về nhiệm vụ, giải pháp bao gồm:
Một là, đột phá về thể chế, chính sách. Theo đó, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật về giáo dục và đào tạo để tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách, bảo đảm thông suốt trong thực thi.
Hai là, đột phá về quản lý, quản trị. Chủ trương là chuyển mạnh từ quản lý hành chính sang kiến tạo phát triển, quản trị hiện đại. Đặt phát triển giáo dục và đào tạo trong tư duy quản trị quốc gia, quản trị xã hội.
Ba là, đột phá về nguồn lực đầu tư. Chi ngân sách cho giáo dục và đào tạo đạt tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước, trong đó phân bổ chi đầu tư đạt ít nhất 5% và chi cho giáo dục đại học đạt ít nhất 3% tổng chi ngân sách nhà nước.
Bốn là, đột phá về phát triển đội ngũ nhà giáo, chuyên gia và nhân tài. Nghị quyết yêu cầu có chính sách ưu đãi đặc thù, bố trí đủ ngân sách cho thu hút, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo ở trong nước và nước ngoài. Bố trí đủ biên chế giáo viên theo tiêu chuẩn; nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với nhà giáo; huy động người có tài năng tham gia giảng dạy các môn đặc thù.
Xây dựng chương trình thu hút giảng viên xuất sắc từ nước ngoài với các ưu đãi vượt trội; thực hiện cơ chế giảng viên đồng cơ hữu.
Năm là, đột phá trong chính sách hỗ trợ người học. Xây dựng Quỹ học bổng quốc gia, bố trí ngân sách nhà nước và huy động các nguồn hợp pháp khác để cấp học bổng hỗ trợ, khuyến khích học tập, thu hút tài năng, cử đi học nước ngoài; ưu tiên học bổng từ ngân sách nhà nước cho các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ, nhất là ở trình độ tiến sĩ.
Sáu là, đột phá về tự chủ và phát huy năng lực sáng tạo của các cơ sở giáo dục, đào tạo. Xây dựng cơ chế tự chủ mạnh mẽ, tạo thuận lợi tối đa cho các cơ sở giáo dục công lập phát huy chủ động và sáng tạo; đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ, thống nhất cho các cơ sở giáo dục trong hoạt động chuyên môn, quản trị nội bộ và hợp tác quốc tế, không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính.
Bảy là, đột phá về năng lực ngoại ngữ, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục. Chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo; phát triển hệ thống thông tin giáo dục và nhân lực quốc gia, kết nối hệ thống thông tin thị trường lao động. Tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Tám là, đột phá về hợp tác, hội nhập quốc tế sâu rộng về giáo dục đào tạo.
 |
Cải tạo, xây mới 100 trường nội trú liên cấp tại xã biên giới trong năm 2025
Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW, Chính phủ đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng Chương trình hành động để thực hiện Nghị quyết với tinh thần làm việc hết sức nghiêm túc, khẩn trương. Ngày 15/9, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động tại Nghị quyết số 281/NQ-CP.
Chương trình hành động này bao gồm 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn, cụ thể hóa thành 36 mục tiêu và 151 nhiệm vụ. Trong đó, đã phân công cụ thể các nhiệm vụ cho từng bộ, ngành, địa phương với tinh thần "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả" và bảo đảm nguồn lực thực hiện.
Trong đó, một số nhiệm vụ cần triển khai ngay trong năm 2025 là tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thiện thể chế, chính sách; khẩn trương rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông để điều chỉnh phù hợp; xây dựng lộ trình và triển khai ngay các chủ trương về chế độ tiền lương, phụ cấp cho nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục.
Đồng thời, rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, sáp nhập, giải thể các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn; sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về thực hiện chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thoả thuận quốc tế).
Cùng với đó, quyết liệt triển khai chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền; trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025.
Các bộ, ngành, địa phương rà soát các chương trình, kế hoạch đang triển khai để đưa các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao vào chương trình, kế hoạch công tác hàng năm, hàng quý và hàng tháng của cơ quan, đơn vị, địa phương. Xây dựng chỉ số đánh giá hiệu quả công việc để tăng cường giám sát, kiểm tra, kiểm soát tiến độ, chất lượng thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp.
