Vì sao số vụ vi phạm hàng quá cảnh các cảng TP. Hồ Chí Minh giảm mạnh?

Tăng hiệu quả kiểm tra bằng công cụ soi chiếu hiện đại

Với thực tế địa bàn đang quản lý gồm 13 cảng biển, 7 ICD (cảng cạn), 43 bến cảng, bến phao… mỗi năm Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh xử lý thông quan xuất nhập cảnh cho gần 10 nghìn lượt tàu biển và hơn 80 nghìn lượt chuyến bay; làm thủ tục cho hàng chục nghìn tờ khai quá cảnh, tái xuất hàng hóa. Với khối lượng hàng hóa lớn như vậy, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ mọi hoạt động liên quan đến phương tiện vận tải, hàng hóa trong địa bàn quản lý, đặc biệt là hoạt động thông quan hàng quá cảnh.

Một buổi đối thoại, tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận chuyển hàng quá cảnh của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn

Báo cáo của đơn vị cho thấy, bên cạnh nhiều doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật, tuân thủ đúng thông lệ quốc tế về tạm nhập tái xuất, quá cảnh, trung chuyển hàng hóa, cũng còn một số doanh nghiệp lợi dụng các hoạt động này để thực hiện hành vi vi phạm, chủ yếu là khai sai về số lượng, tên hàng, chủng loại, chất lượng, trị giá hải quan, xuất xứ hàng hóa đối với hàng hóa quá cảnh; quá cảnh hàng hóa phải có giấy phép mà không có giấy phép; quá cảnh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu...

Chính vì thế, bên cạnh công tác tạo thuận lợi thương mại, để ngăn chặn các hành vi vi phạm nêu trên, đơn vị đã có những giải pháp quản lý chặt để răn đe, phòng ngừa đối với hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Cụ thể là chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng tỷ lệ soi chiếu trong kiểm tra giám sát quá trình xếp dỡ hàng hóa.

Thông qua quá trình soi chiếu, nhiều vụ việc có dấu hiệu vi phạm đã được chuyển thông tin cho chi cục xử lý trong quá trình thông quan hàng hóa. Đây là hoạt động vừa mang tính răn đe vừa thể hiện việc triển khai áp dụng công nghệ của cơ quan hải quan vào hoạt động quản lý giám sát hàng hóa trong quá trình xếp dỡ, vận chuyển.

Giám sát chặt bằng công nghệ seal định vị

Theo chia sẻ của lãnh đạo Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, để tăng cường giám sát hàng hóa đối với loại hình tái xuất, quá cảnh, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm quy định bắt buộc phương tiện phải đáp ứng điều kiện niêm phong, thực hiện niêm phong bằng seal (thiết bị giám sát của cơ quan hải quan) định vị điện tử; kiểm tra chặt việc xác nhận hàng đi và đến theo thời gian đăng ký tuyến đường vận chuyển…

Một lô hàng lậu ''núp bóng'' hàng quá cảnh bị công chức Cục Hải Quan TP. Hồ Chí Minh bắt giữ. Ảnh: Đỗ Doãn

Cụ thể, đối với hoạt động vận chuyển độc lập, vận chuyển giữa các địa bàn giám sát hải quan, các chi cục phải triển khai triệt để việc áp dụng seal định vị điện tử và công tác giám sát hành trình; phải thường xuyên cho rà soát kiểm tra các trường hợp vận chuyển quá thời hạn cả chiều đến và đi trên hệ thống thông qua hệ thống quản trị HCAS (ứng dụng quản lý hải quan điện tử) bằng cách tiến hành phân tích định hình hàng ngày (đối với cấp chi cục) và hàng tháng (đối với cấp cục) tất cả các trường hợp trên hệ thống để kịp thời phát hiện ra các lô hàng đi vượt quá thời gian theo quy định và có biện pháp phối hợp xử lý.

Căn cứ vào tình hình thực tế trong từng thời điểm, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh sẽ phân tích, đánh giá tình hình, chỉ đạo các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch kiểm soát chuyên đề đối với hàng hóa quá cảnh trong thời gian tới để giám sát hiệu quả. Chính nhờ áp dụng nhiều biện pháp quản lý, giám sát chặt cũng như xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm về hàng quá cảnh, tạm nhập, tái xuất, tình trạng vi phạm pháp luật hải quan từ loại hình thông quan này đã giảm đáng kể trong năm 2023.