Tại Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức sáng 7/11, ông Trần Hoài Trang - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công thương), cho biết chuyển dịch năng lượng đã trở thành xu thế tất yếu trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, phát triển các nguồn điện từ năng lượng tái tạo và năng lượng mới giữ vai trò then chốt, vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa góp phần giảm phát thải và thúc đẩy tăng trưởng xanh.
 |
| Toàn cảnh diễn đàn. |
Theo ông Trần Hoài Trang, phát triển năng lượng luôn được Đảng và Nhà nước xác định là ưu tiên chiến lược. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị đặt mục tiêu nâng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp lên 15 - 20% vào năm 2030 và 25 - 30% vào năm 2045, đồng thời ưu tiên điện gió, điện mặt trời, điện mặt trời áp mái và điện gió ngoài khơi. Tiếp đó, Nghị quyết số 70-NQ/TW ban hành tháng 8/2025 tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trên cơ sở phát triển đồng bộ, đa dạng các loại hình năng lượng, ưu tiên năng lượng tái tạo và năng lượng sạch.
Các chủ trương này đã được thể chế hóa trong hệ thống pháp luật nhằm tạo môi trường đầu tư thuận lợi. Luật Đầu tư năm 2020 và Nghị định 31/2021/NĐ-CP xác định sản xuất năng lượng tái tạo, năng lượng sạch và năng lượng từ chất thải là ngành nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư. Luật Điện lực năm 2024 cùng các Nghị định 57/2025/NĐ-CP và 58/2025/NĐ-CP đã thiết lập khung pháp lý cho phát triển điện năng lượng tái tạo, trong đó có cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) giữa đơn vị phát điện và khách hàng sử dụng điện lớn - một công cụ quan trọng để thu hút vốn tư nhân và đầu tư nước ngoài.
Hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, ông Trần Hoài Trang cho biết, Quy hoạch tổng thể quốc gia và Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đã xác định rõ lộ trình chuyển dịch năng lượng. Theo đó, đến năm 2030, tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) dự kiến đạt khoảng 28-36%, tăng lên 74-75% vào năm 2050. Phát thải khí nhà kính từ sản xuất điện được kiểm soát ở mức khoảng 197-199 triệu tấn vào năm 2030 và giảm mạnh vào năm 2050.
Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII cũng định hướng phát triển đồng bộ các nguồn điện gió, điện mặt trời, sinh khối, điện từ chất thải và các dạng năng lượng mới như hydrogen, amoniac xanh, gắn với đầu tư lưới điện thông minh và hệ thống lưu trữ để bảo đảm vận hành an toàn, hiệu quả. Đây được xem là cơ sở quan trọng để hình thành hệ sinh thái công nghiệp năng lượng xanh, tạo dư địa tăng trưởng dài hạn.
Tuy nhiên, theo đại diện Bộ Công thương, quá trình triển khai trên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc về cơ chế, thủ tục và phân bổ nguồn lực. Trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công thương đang xây dựng Nghị quyết của Quốc hội nhằm thể chế hóa Nghị quyết 70-NQ/TW, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn trong giai đoạn 2026 - 2030. Nếu được thông qua, Nghị quyết này sẽ tạo hành lang pháp lý quan trọng, thúc đẩy triển khai các dự án nguồn điện và lưới điện, đặc biệt là các dự án năng lượng tái tạo và năng lượng mới, qua đó góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và tăng trưởng xanh cho Việt Nam./.
