Nhận diện sớm, hành động từ xa để bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số

Ngày 23/12, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Công ty cổ phần Tổ hợp truyền thông Việt Nam đầu tư tổ chức Hội thảo “Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số”.

Bảo vệ an ninh tài chính là nhiệm vụ liên ngành

Phát biểu tại hội thảo, Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Phó Chủ tịch NCA nhấn mạnh, trong kỷ nguyên số hiện nay, an ninh tài chính trở thành một bộ phận cấu thành trực tiếp, không thể tách rời của an ninh quốc gia.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Phó Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) phát biểu tại hội thảo. Ảnh: NCA.

"Hệ thống tài chính - ngân hàng, hạ tầng thanh toán số, dữ liệu tài chính và các nền tảng công nghệ liên quan đang vừa là động lực phát triển kinh tế, vừa là mục tiêu tấn công thường xuyên của các loại tội phạm công nghệ cao" - lãnh đạo NCA đánh giá.

Thực tiễn cho thấy, các hành vi tấn công, chiếm đoạt, thao túng dữ liệu và dòng tiền trên không gian mạng ngày càng tinh vi, có tổ chức, xuyên biên giới, gây ra những rủi ro lớn không chỉ về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa ổn định xã hội, niềm tin của người dân và chủ quyền quốc gia trên không gian số.

Nếu không kiểm soát tốt an ninh tài chính, nguy cơ mất ổn định kinh tế và hệ lụy an ninh là hiện hữu. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải nhận diện đúng, hành động sớm, chủ động từ xa, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ.

Cùng chung quan điểm, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng - Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng đang diễn biến hết sức phức tạp, với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, có tổ chức, mang tính xuyên quốc gia, lợi dụng sâu các nền tảng công nghệ mới, không gian mạng và sự phát triển nhanh của tài chính số.

Hành lang pháp lý quan trọng cho công tác bảo vệ an ninh tài chính quốc gia đã được hình thành, tạo nền tảng pháp lý quan trọng để tăng cường bảo vệ không gian mạng, hệ thống thông tin trọng yếu và an ninh tài chính - ngân hàng trong bối cảnh mới.

Đặc biệt, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được xem là viên gạch đầu tiên, có ý nghĩa và ảnh hưởng lớn, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác toàn cầu phòng, chống tội phạm mạng.

Theo Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, thành công của lễ mở ký không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, mà còn gắn với trách nhiệm cụ thể của các quốc gia trong việc cung cấp thông tin, truy vết, phối hợp điều tra, qua đó, góp phần bảo đảm an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số.

Khi ngân hàng số bùng nổ, đi kèm thách thức an ninh tài chính

Từ góc độ ngành ngân hàng, ông Phan Thái Dũng - Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Ngân hàng Nhà nước), trong thời gian qua, ngành ngân hàng là một trong những ngành tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số, đổi mới về công nghệ, dịch vụ và đã đạt được những kết quả quan trọng.

Nổi bật là chất lượng và tiện ích dịch vụ ngân hàng điện tử ngày càng được nâng cao. Các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã ứng dụng các công nghệ nền tảng của cách mạng công nghiệp 4.0 như: điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, tự động hoá bằng robot, big data (dữ liệu lớn) vào hỗ trợ các hoạt động quản trị ngân hàng, phân tích dữ liệu, chăm sóc tư vấn khách hàng mang lại kết quả vượt trội.

Nhiều ngân hàng đạt tỷ lệ trên 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý bình quân hơn 41 triệu giao dịch/ngày. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý giá trị giao dịch thanh toán bình quân hơn 1,55 triệu tỷ đồng/ngày.

Các đại biểu nêu rõ các vấn đề đặt ra với công tác quản lý nhà nước, bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian số. Ảnh: NCA.

Song song với các hoạt động nêu trên, ngành ngân hàng đã chú trọng đến công tác an ninh, an toàn hệ thống thông tin để bảo đảm phát triển bền vững.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ngân hàng Nhà nước, sự phối hợp, hỗ trợ hiệu quả từ các bộ, ngành và triển khai đồng bộ của các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán, công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin của ngành ngân hàng về cơ bản được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm hoạt động an toàn, ổn định của hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, môi trường an ninh mạng toàn cầu đang có nhiều diễn biến phức tạp, đặt ra những rủi ro và thách thức mới đối với việc bảo đảm an ninh, an toàn thông tin.

Cũng theo GS. TS Danh dự Nguyễn Đình Thắng - Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA), thanh toán không dùng tiền mặt, ngân hàng số, ví điện tử, fintech, tài sản số… phát triển rất nhanh đang làm thay đổi căn bản cách thức vận hành nền kinh tế.

"Từ đó, tạo nên cơ hội to lớn về tăng trưởng, hiệu quả và tiện ích nhưng mặt trái là nguy cơ mất an toàn, an ninh tài chính quốc gia ngày càng gia tăng, phức tạp và rủi ro tăng. Vì vậy, bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số đã và đang trở thành một yêu cầu vừa mang tính chiến lược lâu dài, vừa mang tính cấp bách trước mắt" - ông Thắng lưu ý.

Về vấn đề này, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng cũng nhận định, các vụ việc tấn công, chiếm đoạt thông tin bí mật của Nhà nước, cơ quan, doanh nghiệp; chiếm quyền điều khiển, chiếm đoạt tài khoản của các ngân hàng, tổ chức tài chính… trở thành “miếng mồi ngon” của tội phạm mạng. Do đó, hệ thống thông tin của quốc gia cần được bảo vệ nghiêm ngặt, các hoạt động thanh toán, vận hành hệ thống tài chính - ngân hàng cũng cần được kiểm soát chặt chẽ, tránh bị lợi dụng.

"Quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng rất ấn tượng, song yêu cầu bảo đảm an toàn, an ninh hệ thống cần được đặt ở mức bảo vệ rất cao" - Thượng tá Triệu Mạnh Tùng nhấn mạnh.

Để phòng chống hiệu quả các mối đe dọa từ tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin còn nhấn mạnh về sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của Bộ Công an, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia và các tổ chức, chuyên gia an ninh mạng trong và ngoài nước./.