Sẽ nghiên cứu ngưỡng doanh thu tính thuế phù hợp với hộ kinh doanh

Chiều 19/11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Đối với Luật Thuế thu nhập cá nhân, nhiều đại biểu quan tâm đến các nội dung về biểu thuế suất lũy tiến từng phần; mức giảm trừ gia cảnh; thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công, chuyển nhượng vốn, bất động sản… đặc biệt là thuế đối với chuyển nhượng vàng và ngưỡng thu thuế với hộ kinh doanh.

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng gửi lời cảm ơn các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, thực tiễn và cụ thể trong thảo luận tổ cũng như tại hội trường. Những ý kiến này giúp cơ quan soạn thảo tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Quốc hội hoàn thiện dự thảo Luật để bảo đảm chất lượng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp.

Báo cáo các định hướng tiếp thu với dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, về phân cấp, phân quyền trong việc quy định thu nhập khác và điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo sẽ được điều chỉnh theo hướng Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét.

Về thuế đối với cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu phương án giảm nghĩa vụ và hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh. Đối với biểu thuế lũy tiến từng phần, Bộ trưởng cho biết sẽ phối hợp với cơ quan của Quốc hội để nghiên cứu đề xuất của đại biểu Hoàng Văn Cường về việc giữ nguyên bảy bậc.

Bên cạnh đó, các khoản thu nhập miễn, giảm thuế sẽ được rà soát để đồng bộ với các nghị quyết và luật mới ban hành như Nghị quyết 57, 68, 71 và 72. Dự thảo Luật dự kiến áp dụng từ 1/5/2026, riêng quy định đối với cá nhân kinh doanh, biểu thuế lũy tiến và các nội dung liên quan đến tiền lương, tiền công, các khoản giảm trừ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026 để đồng bộ với thời gian áp dụng các mức giảm trừ gia cảnh.

“Không có chuyện thuế trùng thuế”

Bộ trưởng cũng dành thời gian để giải trình làm rõ một số vấn đề nhận được nhiều ý kiến đóng góp.

Về thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng, ông cho biết việc thu thuế đã được tính toán trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng và tiếp thu ý kiến thẩm tra, ý kiến các bộ, ngành. Dự thảo giao Chính phủ quy định thời điểm áp dụng ngưỡng giá trị chịu thuế và điều chỉnh thuế suất để phù hợp tình hình quản lý thị trường vàng.

Mục tiêu lớn nhất của chính sách là điều chỉnh hành vi đầu cơ, gây áp lực liên quan đến thị trường vàng và thị trường ngoại tệ, từ đó bảo vệ người dân trước ảnh hưởng từ giá vàng bị thao túng, đầu cơ. Bộ trưởng cho biết đây là một trong những giải pháp bình ổn thị trường vàng và “không có chuyện thuế trùng thuế”.

Đại biểu Hoàng Văn Cường góp ý về biểu thuế luỹ tiến từng phần.

Về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, Bộ trưởng cho hay Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết từ ngày 17/10/2025, nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Với mức mới này, cá nhân có thu nhập 17 triệu đồng/tháng nếu không có người phụ thuộc, hoặc 24 triệu đồng/tháng nếu có một người phụ thuộc, hoặc 31 triệu đồng/tháng nếu có hai người phụ thuộc thì chưa phải nộp thuế.

Đối với thuế chuyển nhượng bất động sản, Bộ trưởng cho biết dự thảo kế thừa mức thuế 2% trên giá trị chuyển nhượng từng lần – phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, dễ kiểm tra và phù hợp với tình hình hiện nay. Việc chuyển sang đánh thuế theo chênh lệch thu nhập vừa qua đã được nghiên cứu kỹ, tuy nhiên chưa khả thi do cơ sở dữ liệu chưa đầy đủ.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, khi có đủ dữ liệu số hoá đất đai, gắn với VNeID và việc lập sàn giao dịch bất động sản được triển khai, chúng ta có thể triển khai phương thức tính thuế theo đúng bản chất, dựa trên thu nhập thực tế từ giao dịch bất động sản.

Giảm trừ gia cảnh theo vùng miền không đảm bảo công bằng

Liên quan đến các ý kiến của đại biểu Trần Kim Yến, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh về thu nhập khác và giảm trừ gia cảnh, đặc biệt là đề xuất giảm trừ theo vùng miền, Bộ trưởng cho hay Chính phủ đã nghiên cứu nội dung này. Tuy nhiên, việc giảm trừ theo vùng, theo khu vực, “nghe thì có vẻ rất phù hợp nhưng rất khó thực hiện” và quan trọng là không bảo đảm được sự công bằng, minh bạch.

Ông giải thích, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, có nhu cầu tiêu dùng khác nhau, ở địa bàn khác nhau. Nếu đặt vấn đề quy định ngưỡng giảm trừ ở nông thôn thấp hơn ở đô thị thì vô hình chung là đánh thuế vào những người có thu nhập thấp, điều kiện sống và làm việc khó khăn.

Thêm vào đó, việc xác định một người nộp thuế ở khu vực nào cũng rất phức tạp do sự di chuyển thường xuyên của một bộ phận lao động trong nền kinh tế, cá nhân sinh sống ở một nơi, làm việc ở nơi khác, người phụ thuộc ở nơi khác, phát sinh thu nhập tại nhiều nơi.

Đại biểu Trần Văn Lâm góp ý về ngưỡng doanh thu chịu thuế với hộ kinh doanh

Tiếp tục giải trình về thuế với hộ kinh doanh, Bộ trưởng cho biết đây là vấn đề “rất khó và phức tạp”. Thực tế, việc thu thuế đối với hộ kinh doanh không phải đến bây giờ mới thực hiện mà đã thu ổn định nhiều năm. Vấn đề đặt ra hiện nay là phương pháp tính thuế.

Dẫn lại ý kiến đại biểu Nguyễn Vân Chi, Bộ trưởng cho biết phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh về cơ bản không thay đổi so với trước. Trước đây là thuế khoán, người kinh doanh tự xác định một mức và nộp theo mức đó, nay chuyển sang thu theo kê khai.

Phân tích cụ thể hơn, Bộ trưởng cho biết phương pháp thu về cơ bản vẫn như vậy, tuy nhiên ngưỡng doanh thu phải nộp thuế đã tăng từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng. Như vậy, các hộ kinh doanh sẽ có lợi hơn, “không thể nói là gây khó dễ cho các hộ kinh doanh”.

Đại biểu Nguyễn Vân Chi phát biểu tại hội trường

Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ đồng tình với nhiều ý kiến đại biểu rằng phải bảo đảm công bằng khi tính thuế giữa người làm công ăn lương và hộ kinh doanh, bởi “không sợ thiếu, chỉ sợ không công bằng”.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi phần nào đã được điều chỉnh theo hướng này khi nâng ngưỡng chịu thuế với hộ kinh doanh, theo đó doanh thu từ 200 triệu trở lên mới phải nộp thuế.

Tuy vậy, từ các ý kiến đại biểu Quốc hội đóng góp, Bộ trưởng cho rằng vẫn phải tính toán lại để bảo đảm không để hộ kinh doanh cảm thấy bị thiệt thòi hơn so với người làm công ăn lương về mức thuế khởi điểm. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu nội dung này để nghiên cứu, tính toán làm sao có được mức tính thuế khởi điểm phù hợp với hộ kinh doanh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.