Tăng tính linh hoạt, tự chủ, tự quyết trong hoạt động đấu thầu

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại phiên họp. Ảnh: QH

Sáng 25/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Thu hẹp phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu

Theo tờ trình của Chính phủ, sửa đổi một số quy định tại Luật Đấu thầu, nhằm bảo đảm quyền tự chủ, tự quyết định hoạt động lựa chọn nhà thầu của tổ chức, cá nhân chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ.

Đồng thời, dự thảo sửa đổi quy định về ưu đãi đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; tổ chức khoa học công nghệ; sản phẩm, dịch vụ công nghệ số theo hướng ưu tiên trong đánh giá về năng lực, kinh nghiệm, cộng điểm hoặc cộng tiền cho các đối tượng này; sửa đổi quy định về phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu đối với gói thầu có nội dung thuộc lĩnh vực công nghệ chiến lược, viễn thông nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả của gói thầu.

Với doanh nghiệp nhà nước, Luật này sửa đổi theo hướng, chỉ áp dụng Luật này đối với dự án của doanh nghiệp nhà nước có sử dụng trên 50% vốn ngân sách nhà nước trong tổng mức đầu tư của dự án. Đối với gói thầu thuộc dự án sử dụng dưới 50% vốn ngân sách và các dự án đầu tư khác, doanh nghiệp nhà nước tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Luật cũng cho phép đơn vị sự nghiệp công lập nhóm 1, nhóm 2 được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu khi thực hiện hoạt động đấu thầu không sử dụng ngân sách nhà nước nhằm nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị này.

Bên cạnh đó, Luật bổ sung quy định về đấu thầu trong nước, đấu thầu quốc tế để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, tiếp cận công nghệ tiên tiến nước ngoài trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Chủ đầu tư, người có thẩm quyền được phép căn cứ quy mô, tính chất, điều kiện thực tế của gói thầu để lựa chọn áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu phù hợp trên cơ sở bảo đảm minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Luật cũng mở rộng các trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu và lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt đối với gói thầu, dự án cần bảo đảm lợi ích quốc gia hoặc có yêu cầu đặc thù về nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ, đáp ứng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án lớn, quan trọng, cấp bách.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động đấu thầu, Luật bổ sung quy định chỉ định thầu kèm theo điều kiện về tỷ lệ tiết kiệm để đảm bảo lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu về chất lượng, chi phí, rút ngắn thời gian đấu thầu.

Phân cấp Chính phủ quy định các trường hợp chỉ định thầu

Thảo luận tại Phiên họp, nhiều ý kiến thống nhất với việc trình nội dung sửa 7 luật ra Quốc hội, song đề nghị Chính phủ cần rà soát kỹ vì dự án luật có nhiều điểm mới, phạm vi sửa đổi rộng, tác động lớn đến kinh tế - xã hội. Đối với một số thay đổi chính sách lớn như thu hẹp phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu, hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư của Luật Đấu thầu; quy định những khó khăn, vướng mắc trong các dự án BOT trong Luật PPP… đề nghị Chính phủ báo cáo xin ý kiến của cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng ý kiến tham gia. Từ đó rà soát, hoàn thiện dự án Luật để kịp thời trình cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Đối với phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu, Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ cho phép báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến về vấn đề này. Về chỉ định thầu, dự thảo sửa đổi Luật Đấu thầu theo hướng chỉ quy định nguyên tắc áp dụng hình thức chỉ định thầu và phân cấp cho Chính phủ quy định các trường hợp, điều kiện, quy trình thủ tục chỉ định thầu. Qua đó, tạo cơ chế linh hoạt, chủ động cho Chính phủ trong trường hợp cần thiết, đối với các dự án quan trọng, cấp bách.

Tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ tiếp thu hoàn thiện quy định về chỉ định thầu theo hướng xác định quy tắc, tiêu chí để Chính phủ có cơ sở quy định chi tiết các trường hợp, điều kiện để đảm bảo chỉ định thầu.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ báo cáo Chính phủ xem xét bổ sung nguyên tắc cho các chủ đầu tư, người có thẩm quyền tham dự vào quy mô, tính chất, điều kiện gói thầu đề lựa chọn hình thức lựa chọn nhà thầu phù hợp theo quy định trên cơ sở đảm bảo minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thẩm tra để hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Trong đó, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần thực hiện đúng quan điểm của Nghị quyết 27, chỉ quy định những vấn đề đã chín, đã đủ rõ, được thực tế chứng minh là đúng để có sự đồng thuận và thống nhất cao. Đồng thời, thực hiện nghiêm Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.