Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ bước vào tuần quyết định cuối cùng của năm 2023

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng trên 5%, lần đầu tiên kể từ năm 2007. Ảnh: Brendan McDermid/Reuters

Động thái định hình tâm lý thị trường trong 2 tháng cuối năm

Chỉ trong vài ngày nữa, các nhà đầu tư sẽ nhận được thông tin cập nhật về các nguyên nhân chính gây ra sự biến động cao bất thường trên thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ, khi thị trường này hướng tới mức thua lỗ kéo dài 3 năm chưa từng có.

Sự leo thang xung đột Israel-Hamas vào ngày cuối tuần cũng thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư, mặc dù trong những tuần gần đây, dòng vốn trú ẩn vào trái phiếu kho bạc phần lớn bị lấn át bởi những lo ngại về định hướng của các chính sách tài chính và tiền tệ.

Chính phủ liên bang sẽ nêu rõ họ sẽ bán bao nhiêu trái phiếu mới để bù đắp thâm hụt ngân sách, điều này đang kiểm tra khả năng của thị trường trong việc hấp thụ nguồn cung trái phiếu dường như vô tận.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) cũng sẽ trao đổi về triển vọng chính sách tiền tệ tiếp theo, điều này có thể giúp định hình nhu cầu từ người mua ở nước ngoài.

Tiếp đó, Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố báo cáo việc làm hàng tháng, một chỉ số được theo dõi chặt chẽ để biết liệu chính sách tiền tệ thắt chặt hơn có đang hạ nhiệt nền kinh tế như các nhà hoạch định chính sách mong muốn hay không.

Đây là thời điểm quan trọng đối với thị trường trái phiếu, nơi lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm trong tuần qua đã nhanh chóng tăng trên mức 5%, lần đầu tiên kể từ năm 2007 trước khi giảm trở lại.

Những động thái như vậy đã khiến các nhà đầu tư lo lắng, những người bị chia rẽ về việc liệu lợi suất sẽ tăng trở lại khi nền kinh tế tiếp tục phát triển mạnh mẽ hay bắt đầu trượt dốc khi lãi suất cao làm chậm nền kinh tế.

Amar Reganti - chiến lược gia thu nhập cố định tại Hartford Funds, người từng giữ chức Phó giám đốc bộ phận quản lý nợ của Kho bạc Mỹ cho biết: “Chúng ta đang trải qua một thời kỳ đầy biến động. Dữ liệu không chắc chắn, có sự không chắc chắn về thành phần nguồn cung của Kho bạc và sau đó có sự thay đổi trong cơ sở người mua”.

Tâm điểm trái phiếu, lãi suất và dữ liệu việc làm

Quyết định bất ngờ của BOJ vào cuối tháng 7 nhằm nới lỏng sự kiểm soát đối với lợi suất dài hạn, cho phép chúng tăng lên một chút, đã góp phần gây ra làn sóng bán tháo tài sản có thu nhập cố định trên toàn cầu bằng cách loại bỏ một điểm neo khiến các nhà đầu tư Nhật Bản mua trái phiếu chính phủ ở nước ngoài, nơi lãi suất cao hơn. Điều đó làm tăng thêm sự quan tâm của nhà đầu tư đến cuộc họp ngày 30-31/10 của BOJ.

Nhà đầu tư chờ đợi kế hoạch phát hành trái phiếu, lãi suất của FED để xác định các kế hoạch kinh doanh. Ảnh: FT/Bloomberg

Stephen Bartolini - nhà quản lý danh mục đầu tư thu nhập cố định tại T.Rowe Price cho biết, BOJ “nằm trong danh sách kiểm tra của chúng tôi, giúp đánh dấu mức lợi suất cao của Mỹ. Việc thoát khỏi sự kiểm soát đường cong lợi suất có thể dẫn đến động lực cuối cùng trong chu kỳ này”.

Tuy vậy, sự kiện quan trọng được nhà đầu tư quan tâm nhất trong tuần tới sẽ diễn ra vào lúc 8:30 sáng giờ New York ngày 1/11, khi Bộ Tài chính Mỹ công bố kế hoạch bán trái phiếu trong những tháng tới.

Vào tháng 8, lợi suất dài hạn đã tăng sau khi Kho bạc Mỹ tăng quy mô bán trái phiếu hàng quý lần đầu tiên sau 2 năm rưỡi để hỗ trợ cho sự gia tăng thâm hụt ngân sách đến mức đáng báo động, khiến Fitch Ratings phải cắt giảm xếp hạng tín dụng AAA của chính phủ một ngày trước đó.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã bác bỏ suy đoán rằng lợi suất đang được đẩy lên do nhu cầu hỗ trợ cho khoản thâm hụt ngày càng tăng, vốn đã tăng gấp đôi lên khoảng 2 nghìn tỷ USD trong năm tài chính tính đến tháng 9. Tuy nhiên, các nhà đầu tư tỏ ra hoài nghi, một số người coi đây là dấu hiệu cảnh báo thị trường sẽ bắt đầu đưa ra những hình phạt cao hơn đối với hành vi hoang phí tài chính của quốc gia.

Các thị trường đang đặt cược việc tăng lãi suất của FED có thể đã kết thúc, sau khi Chủ tịch FED Jerome Powell nói rằng lợi suất dài hạn tăng làm giảm nhu cầu thắt chặt hơn nữa “ở mức cận biên”.

Cơ sở cho dự đoán việc FED đã hoàn tất quá trình thắt chặt chính sách hay chưa phụ thuộc vào việc liệu thị trường lao động và tiền lương có tăng đủ để giảm áp lực lạm phát hay không.

Các nhà kinh tế kỳ vọng sẽ thấy cả hai điều này trong báo cáo bảng lương tháng 9, công bố ngày 3/11. Spencer Hakimian - giám đốc điều hành của Tolou Capital Management cho biết, kết hợp với các cuộc đình công của công nhân ô tô đang diễn ra, thu nhập đáng thất vọng từ một số công ty và việc nối lại các khoản thanh toán khoản vay dành cho sinh viên, bảng lương yếu cho thấy nền kinh tế có thể đang mất đà.

Vì sao doanh nghiệp né tránh thị trường nợ?

Lợi suất trái phiếu kho bạc đóng vai trò là chuẩn mực cho lãi suất vay trên toàn nền kinh tế Mỹ, đã trải qua một số biến động mạnh mẽ thời gian gần đây. Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm trong tuần này đã tăng trên 5%, lần đầu tiên kể từ năm 2007 - tăng từ mức dưới 4% chỉ 3 tháng trước trước kỳ vọng FED sẽ giữ lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn. Sự gia tăng này đã khiến các công ty Mỹ phải đối mặt với chi phí đi vay cao.

Theo dữ liệu chỉ số Ice BofA, lợi suất trung bình của trái phiếu cấp đầu tư của Mỹ hiện ở mức 6,3%, tăng từ mức 5,6% vào cuối tháng 7, trong khi trái phiếu cấp thấp hiện mang lại lợi suất 9,4% - tăng từ mức 8,4%. Điều đó giải thích vì sao các nhà đầu tư chờ đợi các quyết định của Bộ Tài chính Mỹ về kế hoạch phát hành trái phiếu cũng như chính sách của FED tại cuộc họp tuần tới để xác định các kế hoạch kinh doanh đang bị ảnh hưởng trực tiếp như thế nào.

Nhiều doanh nghiệp đã kéo dài thời hạn trả nợ trong thời kỳ lãi suất thấp sau đại dịch và phải chờ đợi trước khi quay trở lại thị trường nợ, số khác đã đẩy lùi kế hoạch phát hành trái phiếu, đặc biệt là những doanh nghiệp có xếp hạng tín dụng rất yếu – có thể phải chờ đợi lâu hơn nữa.

Một chủ ngân hàng nợ cấp cao cho biết: “Một số doanh nghiệp đã trì hoãn việc cấp vốn từ ba hoặc bốn tháng trước, và bây giờ chi phí đi vay đã chống lại họ với một điểm phần trăm (lãi suất) nữa”./.